Ekim ayı bütçe gerçekleşmeleri açıklandı. Vergi gelirini yükseltmek amacıyla geçen aylarda oranı artırılan “ÖTV” ve “Dahilde Alınan KDV”den beklenen gelir sağlanamadı. Bu gelirlerin yüzde 18 düşmesi dikkat çekti. İşte bütçe gerçekleşmelerinden detaylar…
2018 yılı Ekim ayında 5,4 milyar TL açık veren bütçe, 2019 yılı Ekim ayında 14,9 milyar TL açık verdi.
2018 yılı Ekim ayında 1,2 milyar TL faiz dışı açık verilmiş iken 2019 yılı Ekim ayında 8,1 milyar TL faiz dışı açık verdi.
Ekim verilerinde “Dahilde Alınan KDV” önceki aya göre yüzde 17 , “Özel Tüketim Vergisi” de önceki aya göre yüzde 18 düşmüş.
Alkollü içki ve tütünde vergiyi artırmak işe yaramadı
Bu düşüş, motorlu taşıtlar ÖTV’sinde yaşanan 500 milyon TL artışa rağmen gelmiş.
Nedeni ise şu: “Kolalı Gazoz, Alkollü İçecekler, Tütün Mamülleri” kaleminde görülen 3 milyar TL’lik düşüş.
“Kolalı Gazoz, Alkollü İçecekler, Tütün Mamülleri” kaleminden Eylül’de 7,60 milyar TL vergi alınmışken, Ekim’deki gelir 4,63 milyar TL’ye geriledi. Yüzde 40’lık bir düşüş! Aşırı vergilerin acısı mı çıkıyor yoksa?
Gider tarafında “Mal ve Hizmet Alım Giderleri” yılın rekorunu kırmış, Eylül’e göre 3,9 milyar TL (yüzde 77) artarak 8,94 milyar TL olmuş. Detayına baktığımızda Milli Savunma Bakanlığı harcamasının 2,1 milyar TL, diğer mal ve hizmet alım giderlerinin de 1,6 milyar TL arttığı görülüyor. Barış Pınarı harekatının yansımaları olabilir.
Diğer giderler aynı katılıkta devam ediyor görünüyor.
Peki, ilk 10 ayda ne olmuş, ona bakalım…
2018 yılı Ocak-Ekim döneminde 62,1 milyar TL açık veren bütçe, 2019 yılı Ocak-Ekim döneminde 100,7 milyar TL açık verdi.
2018 yılı Ocak-Ekim döneminde 2,5 milyar TL faiz dışı fazla verilmiş iken 2019 yılı Ocak-Ekim döneminde 12,4 milyar TL faiz dışı açık verdi..
Neden böyle oldu?
Bütçe gelirleri bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 18,1 oranında artarak 719,2 milyar TL, bütçe giderleri ise yüzde 22,2 oranında artarak 819,9 milyar olunca böyle oldu.
Gelirler neden sadece yüzde 18,1 arttı?
Vergi gelirleri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde sadece yüzde 6,3 oranında artarak 539,9 milyar TL oldu da ondan.
Bu arada bu yıl içinde Merkez Bankasından Hazine’ye yedek akçe dahil 78,288 milyar TL aktarıldığını unutmamak gerek. Gelecek yıl Merkez bankasından bu miktarda bir giriş olmayacak.
Faiz hariç bütçe giderleri ise yüzde 20,6 oranında artarak 731,6 milyar TL oldu.