A3 Haber

Hong Kong eylemleri sürerken: Hedefler neler, kimler destekliyor, eylemler neden önemli?

Hong Kong eylemleri sürerken: Hedefler neler, kimler destekliyor, eylemler neden önemli?

Hong Kong eylemleri sürerken: Hedefler neler, kimler destekliyor, eylemler neden önemli?
Kasım 18
18:06 2019

Hong Kong’da eylemler Mart ayından beri sürüyor. Şili, İran, Irak gibi ülkelerdeki yoksulluk karşıtı eylemlerle birlikte anılmaya çalışılsa da, eylemi destekleyenler, eylemcilerin talepleri ve eylemlerin niteliği bu ülkelerdeki eylemlerle neredeyse hiçbir benzerlik göstermiyor.

Hong Kong eylemleri, Hong Kong’un suçluların Çin’e iadesine olanak sağlayacak bir tasarı hazırlamasının ardından başladı. Tasarıyla birlikte “Hong Kong’un otonomisinin zarar göreceğini” savunan eylemciler, Mart ayından beri eylemlerini sürdürüyor. Ancak geçen sürede eylemlerin niteliği ve hedefi büyük değişime uğradı.

Eylemlerin başlamasına yol açan tasarı 15 Haziran’da askıya alındı, 23 Ekim’deyse tamamen geri çekildi. Fakat tasarının çekilmesi hedefleri genişleyen eylemlerin durdurulmasını sağlayamadı.

Eylemlere katılanlar kimler?

South China Morning Post tarafından yayımlanan bir saha araştırması, eylemcilerin yüzde 60’ının 30 yaşın altında olduğunu gösteriyor. 6 bin 688 kişiyle yapılan araştırmaya göre 45 yaşındaki eylemcilerin oranıysa yüzde 18.

Eylemcilerin büyük bölümü kendilerini “orta sınıf” olarak tanımlıyor. Araştırmaya göre eylemlere dahil olanların yüzde 60,5’i 2014 yılında yaşanan Occupy Hong Kong eylemlerine de dahil olmuş. Son eylemlerin ilk katıldığı eylem olduğunu söyleyenlerin oranıysa yüzde 16,6.

Eylemcilerin hedefleri neler?

Eylemcilerin ilk hedefi, Tayvan’da işlenen bir cinayetin ardından gündeme gelen iade tasarısının çekilmesiydi. Eylemciler bu konuda başarılı oldu.

Hong Kong eylemlerinin diğer hedefleriyse, yetkililerin eylemler için “isyan” tanımını kullanmaması, gözaltına alınan ve tutuklanan göstericilerin serbest bırakılması, polisin eylemlerdeki tutumunu araştıracak bağımsız bir komisyon kurulması, Hong Kong İcra Kurulu Başkanı Carrie Lam’in istifası ve oy hakkının genişletilmesi. Eylemciler bu hedefleri gerçekleştirmekte başarılı olamazken, giderek artan şiddet olayları eylemcilere karşı taviz verilmesini daha da zorlaştırdı.

“Başkan Trump lütfen Hong Kong’u kurtar”

Eylemleri kimler destekliyor?

Hong Kong eylemcilerinin eylemin başından beri ABD, İngiltere ve Hong Kong’un sömürge dönemi bayraklarını taşıdıkları görülüyor. ABD ve İngiltere siyasetinden üst düzey isimler eylemlere destek açıklaması yaptı, ancak eylemcilerin “Kurtar bizi” çağrısı yaptıkları ABD Başkanı Donald Trump, eylemleri doğrudan desteklemekten kaçınıyor.

Trump, Ekim ayında Çin’e eylemlere destek olmayacağı konusunda söz vermiş olsa da eylemlere ait görüntülerin yayılış biçimi sosyal medyada hükümet destekli propaganda yapıldığı izlenimini uyandırıyor. ABD’nin sosyal medyada “Operation Earnest Voice” ismiyle bu türden çalışmalar yürüttüğü belgelenmiş durumda. Eylemlerin örgütlenmesinde LIHKG isimli Hong Kong sosyal medya sitesi büyük rol oynarken, ABD’de yoğun olarak kullanılan Reddit’te de eylemlerin desteklenmesi için kapsamlı bir çalışma yapıldığı görülüyor.

Batı medyasında gösterilmeyenler

Eylemciler kendilerini “şiddet kullanmayanlar” ve “savaşçılar” olarak ikiye ayırmış durumda. Batı medyası çoğunlukla şiddet kullanmayan grupları öne çıkartıyor. “Şiddet kullanmayan” grupların “Glory to Hong Kong” (Şan Olsun Hong Kong’a) benzeri İngilizce şarkılar söylediği, insan zincirleri oluşturdukları ve eylemlerin “barışçıl” görüntüsünü oluşturmaya çalıştıkları görülüyor.

YouTube video

Kendilerini “savaşçılar” olarak niteleyen gruplarsa, yol kapatma eylemleri yapıyor, Molotof kokteylleriyle hükümet binalarına saldırılar düzenliyor, eyleme destek vermeyen kişilere saldırıyor ve polis güçleriyle çatışmalara giriyor. Şiddet kullanan ve kullanmayan gruplar, “birbirlerini eleştirmemek” konusunda uzlaşmış durumda. Batı medyası eylemlerin barışçıl yönünü öne çıkartmaya çalışsa da, şiddet kullanmadığı öne sürülenler de, şiddet kullananlarla iç içe. Hong Kong Free Press’in araştırmasına göre, eylemlere katılanların yüzde 90’ı şiddet kullanımını onaylıyor.

Eylemciler tarafından kullanılan “tüp bombaları”:

Hong Kong Politeknik Üniversitesi’nde üretilen Molotof kokteylleri:

Siyah maskelilerin eylemlere karşı çıkanlara saldırılarının birkaç örneği:

YouTube video
YouTube video
YouTube video

Eylemlerin ekonomik sonuçları

Mart ayından beri yoğunluğu artarak süren eylemler, Hong Kong ekonomisinin pek çok sektörüne zarar verdi. Bölge ekonomisi 2019’un ikinci ve üçüncü çeyreğinde resesyona girerken, Reuters’in aktardığına göre Ağustos 2019’da bölgeye gelen turist sayısı, bir önceki yıla göre yüzde 40 düşüş gösterdi.

Goldman Sachs değerlendirmesine göre, eylemlerin yükselişte olduğu yaz aylarında Hong Kong’dan Singapur’a 4 milyar dolarlık sermaye akışı gerçekleşti. Değerlendirmeye göre özellikle Temmuz ve Ağustos aylarında Singapur’un döviz kaynaklarında büyük artış yaşandı. Eylemlerin yarattığı istikrarsızlık algısının Hong Kong’u uzun süre etkileyeceği ve bölgenin yatırım yapılabilirliğini büyük oranda azalttığı görülüyor.

Hong Kong neden önemli?

Hong Kong, 1997 yılında Çin’e yeniden dahil olduğunda, bölge Çin’in ekonomisinin yüzde 18,4’ünü oluşturuyordu. Bu rakam 2019 yılına gelindiğinde yüzde 2,7’ye kadar geriledi. Hong Kong’un Çin ekonomisindeki payı geçmişe göre büyük oranda azalmış olsa da bölge özel statüsü ve ekonomik sistemindeki farklılıklar sebebiyle Çin için önem taşıyor.

İngiltere, 156 yıllık sömürge döneminin ardından Hong Kong’u yeniden Çin’e devrettiğinde 50 yıl boyunca “Bir Ülke İki Sistem” ilkesinin uygulanması şartını koymuştu. Bu ilke şu anda uygulamada olsa da, 2047’de 50 yıllık süre dolmuş olacak. Uluslararası anlaşmalarca Çin’in bir parçası olarak tanınan Hong Kong’un, sokak eylemleriyle “bağımsızlık” kazanması mümkün değil.

Batı istediğini aldı mı?

Batı, Hong Kong’a tanınan “özgürlükler” kullanılarak düzenlenen eylemlerden istediği sonucu alabilmiş değil. Çin yönetimi, eylemler sürerken beklemeyi tercih etti ve Batı medyasının Çin ordusunun eylemcilere saldıracağı yönündeki iddialarına karşın, Çin askerleri 16 Kasım’da kenti temizlemek için, silah taşımadan bölgeye girdi.

Kent sakinleri de yollara yerleştirilen barikatları kaldırarak, askerlere destek olurken kimi eylemcilerin barikatları temizleyenlere saldırması dikkat çekti. Ancak eylemcilerin sayısal üstünlüklerini yitirmeye başladıkları ve eylemlerin başından beri “sessiz çoğunluk” olarak da nitelendirilen eylem karşıtlarının giderek kendilerini daha çok gösterdiği görülüyor.

Çin askerlerinin kente girişi ve eylemcilerin yolları temizleyenlere saldırısı:

YouTube video
YouTube video

About Author

Ahmet

Ahmet

Related Articles

TÜM HABERLER