27 Nisan e-muhtırası ile dönemin başbakanı Tayyip Erdoğan ile Dolmabahçe Sarayı’nda yaptığı sır görüşme ile bilinen Yaşar Büyükanıt’ın vefatı, pek çok soruyu da ortada bıraktı…

Genelkurmay eski Başkanı Yaşar Büyükanıt, eşinin vefatından dört gün sonra tedavi görmekte olduğu hastanede kalp yetmezliğinden yaşamını yitirdi.
Büyükanıt’ın ölümüyle birlikte Türkiye’nin siyasi tarihinde “Dolmabahçe Mutabakatı” diye isimlendirilen konu da sır olarak kaldı.

Nedir bu Dolmabahçe mutabakatı?

Türkiye’nin 25. Genelkurmay Başkanı Yaşar Büyükanıt, 31 Temmuz 2006’da Genelkurmay Başkanı olarak atandıktan yaklaşık bir yıl sonra 27 Nisan 2007’de Genelkurmay Başkanlığı internet sitesinden yayınlanan bildiri ile gündeme geldi.

Dönemin başbakanı Tayyip Erdoğan ile AKP hükumetine ağır eleştirilerin yöneltildiği açıklama siyasi tarihimize e-muhtıra olarak geçti.

Bu bildiriden bir hafta sonra 4 Mayıs 2007’de dönemin başbakanı Tayyip Erdoğan ile dönemin Genelkurmay Başkanı Orgeneral Yaşar Büyükanıt, İstanbul Dolmabahçe Sarayı’nda bir araya geldi. İkili arasında, daha sonra Erdoğan’ın “Benimle mezara kadar gidecek” dediği açıklanmayan konular görüşüldü. Başbakan Yardımcısı Bekir Bozdağ, Darbeleri Araştırma Komisyonu’na görüşme hakkında “Haftalık, olağan ve sıradan bir görüşme” dedi.

İddialar bitmedi

Genelkurmay Başkanı Yaşar Büyükanıt ile Dolmabahçe’de iki buçuk saate yakın süren görüşme sonrası ortaya atılan en büyük iddia ise dönemin ABD Başkanı Goerge Bush’un Oval Ofis’te 5 Kasım 2007’de TSK’ye yönelik operasyonlar için Tayyip Erdoğan ile anlaştığını açıklamasıydı.

İddiaya göre, özellikle Körfez Savaşı sırasında Irak’a yapılacak harekat sırasında destek vermeyen TSK’ye büyük bir ders verilecektir. Bu nedenle Genelkurmay Başkanı’nın bir şekilde ikna edilmesi şarttır. Bu nedenle muhtemelen Başbakan, Genelkurmay Başkanı ile ilgili olarak ABD ve emniyet tarafından kendisine verilen belgeleri alarak Büyükanıt ile Dolmabahçe’de masaya oturur. Önce planı anlatır. Kabul etmesini ister. Büyükanıt kabul etmeyince kendisi ve ailesi ile ilgili özel bilgileri içeren belgeleri masaya sürer. Büyükanıt tercihini kendinden yana kullanır ve operasyon kararı alınır.

Anlaşmanın belgeleri

Bu anlaşmanın ilk ipuçları Barış Terkoğlu ve Barış Pehlivan tarafından yazılan “Sızıntı” kitabında yer almaktadır. ABD’nin Türkiye Büyükelçisi Pearson, 6 Haziran 2003 tarihli kriptosunda ABD’nin desteklemesi halinde Erdoğan’ın Türk hava sahası ve limanlarını açmayı tahattüt ettiğini ancak ABD menfaatlerine karşı çıkan üst düzey komutanların Genelkurmay Başkanı Hilmi Özkök’ün emir ve talimatlarına uymadıklarını yazmıştır. (Syf. 178)

Bu kripto Amerikan çıkarlarına karşı çıkan üst düzey komutanların varlığını teyit eden ve bu konuda Erdoğan’ın desteklenmesi hatta güçlü bir medya oluşturulması önerilmektedir.

4 Mayıs 2007 tarihinde Dolmabahçe’de Başbakan ile Büyükanıt arasında bir anlaşma yapıldığının en büyük kanıtlarından birisi, bu görüşmeden sonra 19 Temmuz 2007, tarihinde ABD Büyükelçiliğinin Washington’a gönderdiği belgedir. Bu belgede Erdoğan ile Büyükanıt’ın iki buçuk saat süren bu görüşme sonrasında aralarında bir anlaşma sağlandığını ve görüşmenin ardından durumun sakinleştiği belirtilmektedir.

Üç general tutuklanmadı

Bu sakinlik TSK operasyonunun başlamasından sonra Balyoz davası kapsamında 11 Şubat 2010 tarihinde yüz atmış üç TSK mensubunun tutuklanması sonrasında da devam etmiştir. ABD Büyükelçisi James Jeffrey tarafından hazırlanan 23 Şubat 2010 tarihli belgede 2003-2004 tarihlerinde görev yapan Hilmi Özkök, Aytaç Yalman ve Yaşar Büyükanıt hariç tüm generallerin tutuklanmasına karşın TSK’nin sessizliğini koruduğu yazılmıştır. 2010 yılında Genelkurmay Başkanı İlker Başbuğ’un tavrını değerlendirdiği 26 Şubat 2010 tarihli kriptoda ise Başbuğ’a, sessiz kalması için Başbuğ’a baskı uygulanmış olabileceğini yazmıştır.

Komisyona ifade verdi

Dolmabahçe görüşmelerinden kısa bir süre önce 27 Nisan bildirisini bizzat kaleme alarak Genelkurmay sitesinden yayınlayan Yaşar Büyükanıt, TBMM’de kurulan Darbeleri Araştırma Komisyonu’na Dolmabahçe görüşmeleriyle ilgili iki saate yakın ifade verdi.

Büyükanıt, komisyonda verdiği ifadede şunları söyledi:

27 Nisan hemen Dolmabahçe görüşmeleriyle özdeşleştiriliyor. Bu bana göre çok yanlış bir yaklaşım. Bakın, bir kere Genelkurmay Başbakanlığa bağlıdır, amiri Başbakandır. Cumhurbaşkanı baş komutandır ama Başbakan amiridir Genelkurmayın. İhtiyaç duydukça bir araya gelip görüşürler. Bu çok doğaldır. Devlet mekanizmasının çalışması böyledir ama her görüşmeden sonra Başbakan tabii siyasetin, hükümeti yöneten bir kişi olarak istediği zaman zaten açıklama yapar. Onu tartışma dışı tutuyorum. Ben askerler olarak söylüyorum. Bakın, ben korgeneralken Genelkurmay Harekat Başkanıydım, asli görevim; Sayın Mesut Yılmaz’ın da güvenlik danışmanıydım. Kendisiyle sık sık görüşüyordum. Hiçbir görüşmeden sonra çıkıp da basına açıklama yapmıyorduk çünkü basına açıklama yapılmayacak konuları da görüşüyorsunuz. Mesut Yılmaz hükümetinden sonra gene korgeneraldim, bu kez gene Harekat Başkanıydım, bu kez rahmetli Sayın Ecevit’in güvenlik danışmanı görevini verdiler, ikinci görevli olarak. Bu görevi korgeneralliğim bölümünde yaptım. 2000 yılında orgeneralliğe atandım. Yine rahmetli Ecevit’in güvenlik danışmanlığını yapmaya devam ettim. Bu görüşmelerimiz esnasında birçok hassas konuları da görüştük ama benim asli görevim güvenlikti. Siyaset bizim görüşmelerimizde, ne Sayım Mesut Yılmaz’la ne rahmetli Ecevit arasında siyasi hiçbir konuşma yapılmadı, yapılmazdı. (….) Dolmabahçe görüşmesi de bu görüşmelerden bir tanesidir. Mayıs 2007’de bu görüşme gerçekleştirildi. Tesadüfen ben İstanbul’daydım. Sayın Başbakan da İstanbul’daydı. Telefonla görüştük “Zaman nasıl uygunsa gelin görüşelim.” dedi. Başbakana benim diyeceğim şey “Geliyorum” demektir, başka bir cevap verecek halim yok. Böyle bir görüşmeydi.