İş dünyasının önde gelen firmaları ve gelişmiş ülkeler dijital dönüşüme büyük önem veriyor. Dijital dönüşüm sayesinde maliyetler azalıyor, ülke ekonomileri kazanıyor. Dünyada dijital dönüşüme devasa yatırımlar yapılırken Türk halkı dijital dönüşüm kavramıyla yeni tanışıyor.

Dijital dönüşüm, bilgi teknolojilerinin kullanılması sayesinde iş süreçlerinin ve bilgilerin, para ve zaman tasarrufu sağlayarak dijital (elektronik) ortama taşınması anlamına geliyor. Dijital dönüşüm ne olduğunu, dünyada ülkelerin konumunu ve atılan adımları bir önceki haberimizde yer verdik.

Özellikle, Çin, Güney Kore, ABD, İngiltere, Almanya ve Fransa gibi gelişmiş ülkeler dijital dönüşüme büyük bütçeler ayırırken Türkiye’de dijital dönüşüm durumu ne? Türkiye’nin dijital dönüşüme dair atacağı adımlar ve atması gereken adımlar neler? Gelişmiş ülkelerle kıyaslandığı zaman Türkiye dijital dönüşüm meselesine yeteri kadar önem veriyor mu? İşte Türkiye’de dijital dönüşümün hikayesi.

Türkiye Cumhuriyeti Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı hazırladığı “Türkiye’nin Sanayi Devrimi, Dijital Türkiye’ Yol Haritası” kitapçığında dijital dönüşüme dair atılacak adımlar ve mevcut duruma dair önemli bilgiler yer alıyor.

Ar-Ge harcamaları olması gerekenin çok altında

Türkiye, dünyanın en büyük 10 ekonomisi arasına girmesi ve Ar-Ge harcamalarının GSYH içindeki oranının %1’den %3’e çıkarılması için dijitalleşme en önemli araçlardan biri olarak görülüyor. Ancak Türkiye, Ar-Ge harcamalarında istenen seviyeye ulaşabilmiş değil.
Türkiye, gayrisafi yurt içi Ar-Ge harcamasının gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) içindeki oranı 2017 yılında yüzde 0,96 iken, 2018 yılında küçük bir büyüme ile yüzde 1,03’e yükseldi.

Siber güvenlik projeleri yetersiz

Türkiye’de Teknoloji Geliştirme Bölgeleri’nde 354 firma yer alıyor. TGB’lerdeki işletmelerde yürütülen dijital teknoloji projelerinin dağılımı ilk sırayı yapay zeka alıyor. 94 yapay zeka ile ilgili projeler üretirken, 70 firma da büyük veri ve ileri analitik projeleri geliştiriyor. Dijital dönüşümde öncü ülkelerin dijital dönüşümde büyük pay ayırdığı siber güvenlik projeleri ise Türkiye’de oldukça kısıtlı. Türkiye’de yalnızca 22 firma siber güvenlik projeleri geliştiriyor.

Dijital dönüşüme dair Türkiye’de atılan adımlar

2016

Sanayide Dijital Dönüşüm Platformu kuruldu ve 6 çalışma grubu oluşturuldu. ileri üretim teknikleri, eğitim, sanayide dijital teknolojiler, patent, altyapıda çalışma grupları bu alanlarda eylem önerileri ve kısa-orta dönem aksiyonlara odaklanan raporlar oluşuturmaya başladı.

2017

İmalat sanayinde katma değer artışına ve dijital dönüşüme öncü olacak sektör odaklı sanayi hamlesi başlatıldı. Dijital dönüşümde küresel yönelimler analizi tamamlandı. Ankara, Bursa ve Bilişim Vadisi başta olmak üzere Dijital Model Fabrika kurulumuna başlandı. Milli Eğitim bakanlığı ile teknik kolejlere ilişkin iş birliği protokolü imzalandı.

2018

10+5 araştırma üniversitesi ile sanayide dijital dönüşümün gerektirdiği alanlarda sürekli eğitim merkezleri açılmasına yönelik protokol imzalandı. 100/2000 YÖK Doktora Programına dijital teknolojiler eklendi. KOSGEB ve TÜBİTAK programları ile dijital dönüşümü destekleme kararı alındı.

Firmalar ne kadar bilinçli?

Türkiye’de işletmelerin akıllı üretim sistemlerinde farkındalık ve dijital teknolojilerde entegrasyon seviyeleri araştırmasında firmaların yalnız yüzde 22’sinin kapsamlı bilgiye sahip olduğu ortaya çıktı. Yüzde 59 genel geçer bir bilgisi olduğu aktarılırken, yüzde 19’nun bilgisinin olmadığı bildirildi.
Farkındalığın en yüksek olduğu ilk üç sektör, elektronik, yazılım ve malzeme (kauçuk ve plastik) olarak belirlendi. Dünyada endüstri 4.0 konuşulurken Türkiye’nin sanayisinde dijital olgunluk seviyesi Endüstri 2.0 ile Endüstri 3.0 arasında.

Türkiye’nin hedefleri neler?

Türkiye’nin dijital dönüşümde hedeflerinde öncelik eğitim ve altyapı çalışmalarına veriliyor. Dijital dönüşüm alanında eğitim altyapısını geliştirerek özellikle nitelikli işgücü yetiştirmeyi hedefliyor. 2023 yılına kadar, 100 Dijital teknoloji eğitimi veren tematik teknik kolej, 400 Tematik meslek liselerinde dijital teknoloji eğitmeni, 100 bin Dijital teknoloji eğitimi almış meslek lisesi mezunu, 5 bin Dijital teknoloji alanlarında doktoralı mezun, 60 bin Ar-Ge personeli yetiştirmeyi hedefliyor.
Türkiye tüm bu hedeflerinin yanında 10 dijital dönüşüm merkezi ve 81 ilde dijital dönüşüm merkezi oluşturmayı planlıyor.

Gitmemiz gereken daha çok yol var

Türkiye’de yaşanan dijital dönüşümün hızı, ABD, Avrupa, Japonya, İngiltere gibi ana teknoloji üreticisi ülkelerin bir hayli gerisinde kalıyor.

Dijital dönüşüm ve teknolojik gelişmişlik, bir seferlik bir proje değil. Dijital dönüşüm hızla hem endüstriyel hem de toplumsal bir öncelik olarak tanımlanıp ulusal bir seferberliğe konu edilmesi gerekiyor.

Dijital dönüşümün en büyük sermayesi nitelikli yurttaşlar, Türkiye’nin nitelikli işgücüne sahip olması gerekiyor.

Kadın ve erkek, yaşlı ve genç, eğitimli ve eğitimsiz bireyler arasında da bilgi ve iletişim teknolojilerinin kullanımında büyük bir eşitsizlik var. Sınıfsal farkların giderilmesi için yurttaşların teknoloji kullanımının teşvik edilmesi gerekiyor.

Türkiye 63 ülke arasında 52’nci sırada yer alıyor

Türkiye dijital dönüşüm alanında attığı adımlar yurtiçinde büyük adımlar gibi yansıtılsa bile gerçeğin öyle olmadığı yapılan araştırmalarla ortaya çıkıyor.

2019 Dünya Dijital Rekabet Gücü sıralamasında Türkiye’nin konumu son 3 yıldır hiç değişmedi. Türkiye, IMD Dünya Dijital Rekabet Gücü araştırmasında 63 ülke arasında 52’nci sırada yer alması dijital dönüşüm trenini de kaçırdığına işaret ediyor.

Araştırmada ilk sırada yer alan ABD’yi Singapur ve İsviçre takip ediyor.