A3 Haber

Üniversitelerin ticari işletmeye dönüşümü: Vakıf üniversiteleri gerçeği…

Üniversitelerin ticari işletmeye dönüşümü: Vakıf üniversiteleri gerçeği…

Üniversitelerin ticari işletmeye dönüşümü: Vakıf üniversiteleri gerçeği…
Aralık 16
07:27 2019

Türkiye’de her yıl yenileri kurulan vakıf üniversitelerinin sayısı artıyor. Anayasa uyarınca kâr amacı gütmemesi gereken vakıf üniversiteleri adeta ticari işletme gibi çalışıyor. “Şehir Üniversitesi” tartışmasıyla yeniden gündeme gelen vakıf üniversitelerinin perde arkasında neler yatıyor? İşte vakıf üniversiteleri gerçeği…

AKP’li Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile Ahmet Davutoğlu arasında gerilime neden olan Şehir Üniversitesi tartışması, vakıf üniversitelerinin gerçeğini bir kez daha gözler önüne serdi. Türkiye’de 77’si vakıf olmak üzere toplam 208 üniversite bulunuyor. YÖK Denetleme Kurulu Başkanı Prof. Dr. Mehmet Cahit Güran, daha önce yaptığı açıklamada, “Yarısı ticari amaçla kurulmuş eğitim kurumlarıdır. Öğrencilerden 20 bin-30 bin TL gibi ücret alırken öğrenci başına hizmet maliyeti 4 bin-5 bin lira” sözleriyle vakıf üniversitelerini topa tutmuştu.

Peki, vakıf üniversitelerinin perde arkasında neler yaşanıyor? İşte Türkiye’deki vakıf üniversiteleri gerçeği.

Vakıf üniversitesi kurulması için aranan şartlar neler?

Vakıf üniversiteleri, doğrudan devlete bağlı olmayan bir vakıf tarafından özerk olarak işletilen üniversitelerdir. Vakıflarca üniversite kurulabilmesi için en az iki fakülteden oluşması şartı aranıyor. Bu fakültelerin bünyelerinde fen ve edebiyat alanları ile ilgili eğitim programlarını da barındırması gerekiyor.

50 milyon TL’lik mal varlığı

‘Vakıf Yükseköğretim Kurumları Kuruluş ve İşleyişine Dair Usul ve Esaslar’ında yer alan şartlara göre, vakıf üniversitesi kurulması için 50 milyon TL’lik mal varlığı olması gerek. Meslek Yüksek Okulları için de bu miktar 25 milyon TL.

Türkiye’deki ilk vakıf üniversitesi 1984’te kuruldu

Türkiye’de ilk vakıf üniversitesi 1984 yılında Ankara’da kuruldu. İlk vakıf üniversitesi olma özelliğini taşıyan Bilkent Üniversitesi, 90’lı yılların başına dek tek olma özelliğini sürdürdü.
Bilkent’in ardından 1993 yılında Koç Üniversitesi, 1994 yılında Sabancı Üniversitesi ve Bilgi Üniversitesi kuruldu. 1997 yılında Beykent, 2001 yılında da İstanbul Ticaret Üniversitesi eğitim öğretime başladı. Türkiye’deki köklü kurumların yüksek öğretim alanına yatırım yapmasıyla vakıf üniversiteleri yeni bir boyut kazandı.

Vakıf üniversitelerinde AKP iktidarında rekor sayı

AKP’nin iktidara gelmesinin ardından eğitim sistemi adeta deneme tahtasına döndü. Üniversiteye geçiş için birbirinden farklı sistemler uygulandı. Her değişimde en büyük mağduriyeti öğrenciler yaşadı. YÖK, verilerine göre AKP iktidara geldikten sonra 56 vakıf üniversitesi kuruldu. 15 Temmuz’da Gülen cemaatinin darbe girişiminin ardından 15 vakıf üniversitesinin kapısına kilit vuruldu.

En çok vakıf üniversitesi İstanbul’da

YÖK verileri doğrultusunda 77 vakıf üniversitesinden 48’i İstanbul’da, Ankara’da 12, İzmir’de de 3 vakıf üniversitesi var. En çok öğrenciye sahip vakıf üniversitesi, 35 bin öğrencisiyle İstanbul Aydın Üniversitesi. İstanbul Aydın Üniversitesi’ni, 30 bin öğrencisiyle Beykent ve İstanbul Medipol üniversiteleri takip ediyor.

300 öğrencilik üniversite

YÖK’ün yayımladığı Vakıf Üniversiteleri 2019 raporunda yer alan bilgilere göre, Ankara’daki Lokman Hekim Üniversitesi’nde 381 öğrenci bulunuyor. Yine Konya Gıda ve Tarım Üniversitesi’nin 392, Alanya Hamdullah Emin Paşa Üniversitesi’nin 421 öğrencisi var.

Öğrenci başına bir kitap, kütüphanelerde bir metrekareden az alan

YÖK raporunda en dikkat çeken noktalardan biri de vakıf üniversitelerinde öğrenci başına düşen kütüphane alanı. Vakıf üniversiteleri içinde yalnızca yedi üniversitede öğrenci başına düşen kütüphane alanı bir metrekareden fazla.

Yine öğrenci başına düşen kitap sayısında yalnızca 10 üniversite çift hanelere ulaşıyor. İstanbul Aydın , İstanbul Medipol, Biruni, Antalya AKEV, ve İstanbul yeni Yüzyıl üniversitelerinde öğrenci başına düşen kitap sayısı sadece bir olarak kayıtlara geçti.

İkinci bölümde neler var ?

  • Hangi üniversitelerin kütüphane harcaması sıfır ?
  • Üniversitelerin reklam harcamaları ne kadar?
  • Vakıf üniversiteleri yeteri kadar denetleniyor mu?

About Author

Ahmet

Ahmet

Related Articles

TÜM HABERLER