2019 yılı Aralık ayı bütçe gerçekleşmelerini gözden geçirdim.

İşte gözüme çarpanlar:

Giderler:

• Faiz hariç giderler 2019’da bir önceki yıla göre yüzde 19 artmış ve 899,6 milyar TL olmuş.
• “Personel gideri” 17,02 milyar TL… Vergi kesintilerinden olsa gerek, yılın en düşük aylık personel gideri…
• “Mal ve Hizmet Alımları” önceki iki ayın toplamından fazla tutmuş: 17,158 milyar TL… 2018 Aralık ayına göre artış yüzde 50…
• Mal ve Hizmetler Alımlarının alt kalemi olan “Savunma ve Güvenlik Giderleri” 7,296 milyar TL ile neredeyse önceki üç ayın toplam harcamasını yakalamış. Detaya baktığımızda harcama artışının “Milli Savunma Bakanlığından” geldiğini görüyoruz.
• Faiz dışı bütçe giderlerinin yaklaşık yüzde 44’ünü oluşturan “Cari Transferler” Aralık ayında 38,2 milyar TL olmuş. Yıllık toplam 400,3 milyar TL. 2018 yılına göre artış yüzde 24…
• Cari transferler tutarının yaklaşık yarısını oluşturan “Sağlık, Emeklilik ve Sosyal Yardım Giderleri” 2018 yılına göre yüzde 33 artmış durumda…
• Hazine “Sermaye Giderleri” ve “Sermaye Transferleri” harcamalarını kısmış. 2019’da ikisinin toplamı 97 milyar olmuş. 2018 toplamı 105,7 milyarmış…
• Faiz giderleri 2019’da 100 milyar TL’yi bulmuş. 2018’e göre artış yüzde 35…

Gelirler:

Gelirler 2018’e göre yüzde 15,5 artmış ve 875,8 milyar TL olmuş.

• Vergi gelirleri ki toplam gelirlerin yüzde 77’sini oluşturuyor, dolaylı vergilere dayalı bir sistem olduğu için sadece yüzde 8,3 artmış.
• Kurumlar vergisi tahsilatı 2018’e göre artış göstermemiş. Durumu “Gelir Vergisi Tevkifatı” kurtarmış.
• Diğer kurtarıcı ise “Diğer gelirler“ hesabı olmuş. Toplamda 2018’e göre 66 milyar TL (yüzde 48) artmış ve 202 milyar TL gelir kaydedilmiş.

SONUÇ:

Giderlerin gelirlerden daha çok arttığı kriz yılı 2019’da “diğer gelirler” hesabında yer alan bir seferlik gelirlerle bütçe açığı kontrol edilmeye çalışıldı.

Hazine’nin sermaye kalemlerine harcamayı arttıramadığını, cari harcamalarını ve faiz giderlerini karşılamaya çalıştığını görüyoruz.

Bu tablodan ders çıkarmak gerekirse:

1) Acilen vergi reformu yap.
2) Öncelikle cari harcamaları gözden geçir, bütün giderlerde tasarruf etmeye çalış.
3) Vergi artışı kolaycılığına kaçmadan yeni gelirler yaratmanın yollarını bul.