2020’nin ilk ayında Türkiye’de en az 112 işçi, çeşitli illerdeki iş cinayetlerine yaşamını yitirdi.

İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği (İSİG) Meclisi, aylık iş cinayetleri raporunu açıkladı.

İSİG Meclisi, yüzde 76’sını ulusal ve yerel basından; yüzde 24’ünü işçilerin mesai arkadaşları, aileleri, iş güvenliği uzmanları, işyeri hekimleri ve sendikalardan derlediği bilgilere göre hazırladığı aylık raporunu yayımladı. Raporra göre Ocak ayında en az 112 işçi iş cinayetlerinde yaşamını yitirdi.

İşte o rapor

İSİG Meclisi’nin raporundan satır başları şöyle:

• 112 emekçinin 94’ü ücretli (işçi ve memur), 18’i kendi nam ve hesabına çalışanlardan (çiftçi ve esnaf) oluşuyor.

• Ölenlerin 12’si kadın işçi, 100’ü erkek işçi. Kadın işçi cinayetleri tarım, tekstil, ticaret, büro, sağlık, konaklama ve genel işler işkollarında gerçekleşti.

• Biri 14 yaş ve altında olmak üzere üç çocuk işçi can verdi. Çocuk işçi cinayetleri tarım ve gıda işkollarında gerçekleşti.

• 51 yaş ve üstünde ise çalışırken ölen 28 emekçi bulunuyor: Çiftçi ve esnaflar ile balıkçı, gıda, büro, inşaat, taşımacılık, konaklama, belediye ve genel işler işçileri.

• Ocak ayında 7 göçmen/mülteci işçi yaşamını yitirdi. Mülteci/göçmen işçilerin 3’ü Suriyeli, 2’si Afganistanlı, 1’i Gürcistanlı ve 1’i Türkmenistanlı.

Ölen işçilerin ikisi sendikalı

• Ölen işçilerin ikisi sendikalı. Diğer yandan ölen başka sendikalı işçiler de olabilir. Ancak kâğıt üzerinde olan sendikal üyeliklerinin gerçek bir örgütlülük olmaması ve birçok sendikanın ölen üyelerini sahiplenmemesi sonucu net bir bilgi verme şansımız olmadığını da belirtelim. Bu durum özellikle kamu çalışanı/memur sendikaları açısından daha da tespit edemediğimiz bir husus.

• Ölümler en çok tarım, inşaat, taşımacılık, ticaret/büro, belediye/genel işler, kimya, gıda, metal, madencilik, tekstil ve konaklama işkollarında gerçekleşti. Bazı öne çıkan olaylara değinmek istiyoruz:

1- Ocak ayında iki moto kurye yaşamını yitirdi. Antalya’da üç gün önce bir pizzacıda çalışmaya başlayan Kerem Cengiz sipariş götürürken bir otomobille çarpıştı. İzmir’de ise Sadullah Serkan Kara sipariş götürürken bir otomobile açılan ateşte vuruldu. Güvencesiz, günde 12 saat çalışan ve ortalama 50 paket götüren motosikletli kuryeler, “Çay içecek vaktimiz yok, yemeği bile ayak üstü yiyoruz, çünkü paketi soğumadan götürmemiz lazım” diyerek çalışma koşullarına tepki gösteriyorlar.

2- Hava-İş Sendikası’nın “THY’de yapılan hak gaspları” başlıklı açıklamasında 2017-2018 yıllarında uçak içerisinde yaklaşık 55 kabin memurunun bayıldığı, kabinde ve kokpitte çalışan birçok görevlinin kronik rahatsızlıklara yakalandığı belirtildi.

3- İzmir’de TPI Composite firmasında işçiler reçine ve diğer kimyasal tozlardan korunmak için kullanılan elbiselerin kendi anlatımlarıyla “En ucuz, uluslararası standartlardan yoksun ve dayanıksız olduğu için toz geçiren ve çabucak yırtılan 2. veya 3. kalite malzemeden yapılmış kıyafet” olması nedeniyle eylem yapmışlardı (+ücret talebi). İşçiler polise şikayet edildi ve altısı işten çıkarıldı. Yapılan görüşmeler sonucu işçiler işe geri alındı.

12 işçi yaşamına son verdi

• En fazla ölüm nedenleri sırasıyla yüksekten düşme, ezilme/göçük, trafik/servis kazası, kalp krizi, intihar, şiddet, zehirlenme/boğulma ve patlama/yanma. Nedenler konusunda iki hususa değinmek gerekiyor:

1- Bu ay 12 işçi işyerinde ya da işe bağlı olarak yaşamına son verdi. Ekonomik kriz, mobbing, taciz gibi birçok husus intiharlara yol açan koşulları oluşturuyor. İstanbul Üsküdar Belediyesi işçisi Recep Kılıçarslan da bu işçilerden biri. 31 Mart seçimleri sonrası AKP’li belediye tarafından atılan işçilerden biri olan Recep Kılıçarslan iş bulamamıştı ve maddi sıkıntılar yaşıyordu. Yakın çevresine ‘dayanamıyorum’ diyen Recep arkadaşımız intihar etti.

2- Saklanan bir gerçek ise meslek hastalıkları. Çünkü yukarıda değindiğimiz üzere ILO ve WHO’nun ‘1 iş kazası sonucu ölüme karşılık 6 meslek hastalığı sonucu ölüm yaşanmaktadır’. Diğer yandan hemen hepimiz çevremizde meslek hastalığına yakalanan bir işçi ile karşılaşabiliriz. Bu ay özellikle Aydın Çine ve Yozgat Sorgunlu maden işçilerinin yakalandığı silikozis hastalığı gündem oldu. İşçi sağlığı ve iş güvenliği önlemlerinin alınmaması sonucu slikozise yakalanan işçiler bir yandan sağlıklarını kaybediyorlar diğer yandan çalışamadıkları için ise maddi sıkıntı çekiyorlar, emekli bile olamıyorlar.

En fazla iş cinayeti İstanbul, İzmir ve Muğla’da

Ocak’ta 22 ölüm İstanbul’da; 7’şer ölüm İzmir ve Muğla’da; 5 ölüm Antalya’da; 4 ölüm Konya’da; 3’er ölüm Adana, Amasya, Aydın, Gaziantep, Kayseri, Kocaeli, Mersin ve Samsun’da; 2’şer ölüm Ankara, Burdur, Bursa, Çorum, Denizli, Malatya, Rize, Sakarya, Zonguldak ve Rusya’da; 1’er ölüm Adıyaman, Ağrı, Batman, Bolu, Çanakkale, Çorum, Erzurum, Gümüşhane, Hakkari, Hatay, Isparta, Karaman, Kastamonu, Manisa, Mardin, Osmaniye, Sivas, Şanlıurfa, Tekirdağ, Tokat, Van, Bulgaristan ve Cezayir’de yaşandı.