Türkiye’nin Libya’ya askeri araç yollamak için kullandığı iddia edilen ve 3 Şubat’tan bu yana İtalya’nın Genova Limanı’nda tutulan Bana gemisinin kaptanı, uluslararası silah kaçakçılığı suçlamasıyla gözaltına alındı.

İtalyan basınındaki haberlere göre, Lübnan bandıralı geminin 55 yaşındaki Lübnanlı kaptanı Joussef Tartoussi, “kimlikleri bilinmeyen Türk askerlerle birlikte” uluslararası silah kaçakçılığına karıştığı suçlamasıyla gözaltında. Savcılık soruşturmayı, İtalya Adalet Bakanlığı’nın izniyle yürütüyor.

Kaptan, gemi mürettebatından bir görevlinin tanık olarak İtalyan polisine verdiği ifadelerin ardından gözaltına alındı.

“İtalya’dan sığınma talep etti”

BBC Türkçe’den Övgü Pınar’ın haberine göre İtalyan basınında birkaç hafta önce yayımlanan haberlerde, gemide görevli bir kişinin İtalya’dan siyasi sığınma talep ederek itiraflarda bulunduğu bilgisi yer almıştı.

Bugünkü İtalyan gazetelerinde yer alan haberlere göre polise itiraflarda bulunan tanık, Bana gemisinin Mersin Limanı’nda silah ve askeri araç yükleyerek Trablus’a gittiğini anlattı. Halen güvenli bir yerde tutulan tanık, gemide Türk ordusu ve istihbarat servisinden 10 kadar yetkilinin de bulunduğunu öne sürdü.

Tanığın iddiasına göre Bana gemisiyle Libya’ya götürülen kargoda tanklar, kamyonlar, tanksavarlar, roketler, toplar, tüfekler de yer alıyordu. İtalyan basını, gemide yapılan incelemelerde paletli araç izine rastlandığını da yazdı.

Haberlere göre Bana gemisi, Mersin Limanı’ndan ayrılmasının ardından Yunanistan’ın Girit adasını geçtikten sonra, coğrafi konumunu gösteren sistemi kapattı. Geminin izlediği rotanın tam olarak belirlenmesi için savcılık, mürettebatın cep telefonları da dahil olmak üzere gemideki bilgisayar ve teknik cihazları inceliyor.

“Kullanılmış otomobil” taşıyor görünüyordu”

Bana gemisinin resmi kayıtları, Avrupa’dan kullanılmış otomobil alarak Kuzey Afrika’ya götürmek için kullanıldığını gösteriyordu.

Tanık ifadesine göre geminin kaptanı mürettebata, Libya’ya neden gittikleri sorulursa yalan söylemeleri, gemide bir arıza çıktığı için Trablus’ta durmak zorunda kaldıklarını söylemeleri talimatını vermişti.

“Fransa ordusu tarafından tespit edildi”

Bana gemisinin, Türkiye’den Libya’ya silah ve askeri araç sevkiyatı için kullanıldığı iddiası ilk olarak geçen ay sonunda Fransız basınında yer almıştı. Fransız basını, Türk Deniz Kuvvetleri’ne ait fırkateynlerin Türkiye’den Trablus’a eşlik ettiği Bana gemisinin, Fransa ordusu tarafından tespit edildiğini yazmıştı.

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron da 29 Ocak’ta yaptığı bir açıklamada, “Suriyeli paralı askerlerle birlikte Türk savaş gemilerinin son günlerde Libya topraklarına ulaştığını görüyoruz. Bu, Berlin’de varılan anlaşmanın açık ve ciddi bir ihlalidir. Verilen sözler tutulmamıştır” demişti.

Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hami Aksoy ise Macron’a cevaben yaptığı açıklamada iddiaları “gerçek dışı” diye nitelemiş ve “Libya’da krizin başladığı 2011 yılından bu yana yaşanan sıkıntılarda esas sorumluluk Fransa’nındır. Bu ülkenin Libya’daki doğal kaynaklar üzerinde söz sahibi olmak için Hafter’e koşulsuz destek verdiği bir sır değildir” demişti.

Bana gemisiyle ilgili iddialar ve İtalya’da yürütülen soruşturmayla ilgili olarak Dışişleri Bakanlığı’na 7 Şubat’ta yönelttiğimiz sorulara ise yanıt gelmedi.

Silah ambargosu “şaka” haline geldi

Birleşmiş Milletler’in Libya Özel Temsilcisinin Yardımcısı Stephanie Williams, Libya’ya yönelik uygulanan silah ambargosunun “şaka” gibi bir hal aldığını ve ihlal edenlerin hesap vermesi gerektiğini söylemişti.

Münih Güvenlik Konferansı sırasında bir basın toplantısı düzenleyen Williams, “Silah ambargosu şaka gibi birşeye dönüştü. Bu konuya önem verilmeli. Karadan, havadan ve denizden yapılan ihlaller nedeniyle durum iyice karmaşık bir hal aldı ancak bunun yakından izlenmesi ve hesap sorulması gerekiyor” dedi.

BM 2011’den beri silah ambargosu uyguluyor

BM, 2011’den bu yana Libya’ya silah ambargosu uyguluyor.

Geçen ay içerisinde Libya ile ilgili düzenlenen Berlin zirvesinin ardından yayımlanan karar metninde de bu ambargonun yıllardır sık sık birçok ülke tarafından delindiği vurgulandı.

Metinde, silah ambargosu kararının fiiliyata geçirilmesi ve ambargonun delindiğine dair iddiaların araştırılması çağrısı yapıldı.