Meclis İnsan Hakları Komisyonu Başkanvekili ve CHP İstanbul Milletvekili Sezgin Tanrıkulu, Türkiye’de kadın cinayeti, kadına yönelik şiddet ve taciz olaylarının her geçen yıl artarak devam ettiğini belirterek, 2019 yılında 474 kadının yaşamını yitirdiğini belirtti. Tanrıkulu, AKP iktidarı süresince 15 bin 557 kadının yaşam hakkının ihlal edildiğini bildirdi.

TBMM İnsan Hakları Komisyonu Başkanvekili ve CHP İstanbul Milletvekili Sezgin Tanrıkulu’ndan, 8 Mart Dünya Kadınlar Günü öncesinde, 2002-2020 tarihleri arasında Türkiye’de kadın hak ihlalleri konusundaki verileri açıkladı.

AKP iktidarında 15 bin 557 kadının yaşam hakkı ihlal edildi

Tanrıkulu, kadın hak ihlalleri konusunda hazırladığı raporda, sadece 2019 yılında 474 kadının yaşamını yitirdiğini vurgulayarak, “Türkiye’de kadın cinayeti, kadına yönelik şiddet ve cinsel taciz her geçen yıl artarak devam etmektedir. AKP’nin iktidara geldiği 2002 yılında Türkiye’de öldürülen kadın sayısı 66 iken 2019’da en az 474 kadın, 2020 Ocak ayında 27, Şubat ayında ise 22’ye ulaşmıştır. AKP, iktidara geldiği günden 2020 Mart ayı itibariyle en az 15 bin 557 kadının yaşam hakkı ihlal edilmiştir” dedi.

Öldürülen kadınların yüzde 41’i anne, yüzde 2’si hamile

Raporda, 2019 verilerine göre kadınların daha çok güvenli alanlarında, tanıdıkları kişiler tarafından öldürüldüğü ve kamuya açık alanlarda tanımadıkları kişiler tarafından tacize uğradığı tespit ediliyor. Öldürülen kadınların yüzde 41’i anne, yüzde 2’si hamile olduğu bildiriliyor.

Raporda öldürülen kadınlar hakkında şu bilgilere yer veriliyor:

• Geçen yıllara oranla 2019’da nehir ve göl kıyılarında ölü bulunan kadın haberleri sayısı artmış, cinayetlerin yaş aralığı da düşmeye devam etmiştir. Öldürülen kadınların cesedinin ya da suça dair cansız beden üzerinde eşleşen DNA örneğinin bulunmaması için cesetlerin failler tarafından yakıldığı ya da parçalara ayrılmasına ek olarak yangın veya intihar süsü verilmiş kadın cinayetleri de daha önceki yıllara oranla artmıştır. 2019 yılında en çok karşılaşılan haberlerden biri de koruma altında ve boşanma davası çıkışında; koruma kararı istediği halde verilmediği için öldürülen veya yaralanan kadınlar olmuştur.
• Kadınların 185’i ateşli silahlarla, 101’i kesici aletle, 29’u boğularak, 6’sı kimyasal ilaç, 27’si darp edilerek, 6’sı yakılarak, 19’u yüksekten düşerek öldürülmüş ve 101’inin nasıl öldürüldüğü tespit edilememiştir.

Kadın Güvenlik Endeksi’nde Türkiye 167 ülke arasında 114’üncü sırada

• Kadın, Barış ve Güvenlik Endeksi araştırmasına göre kadınlar için yaşam kalitesinin en yüksek olduğu 167 ülke arasında Türkiye 114. sırada, Dünya Ekonomik Forumu’nun hazırladığı 2020 Küresel Cinsiyet Eşitsizliği raporunda ise Türkiye 153 ülke arasında 130. sırada yer alıyor.

Faillere caydırıcı cezalar verilmiyor

• Rapora göre, Türkiye’de kadın cinayetlerinin başlıca sebepleri faillere caydırıcı nitelikte cezalar verilmiyor, cezalarda uygulanan haksız tahrik ve iyi hal indirimleri, iktidarın eril söylemleri ve cinsiyetçi uygulamaları olarak gösteriliyor.

İktidar kadınlara yönelik ötekileştirici dil kullanıyor

İktidarın ve mensuplarının kadınlara yönelik ötekileştirici ve cinsiyetçi dil kullandığı öne sürülen raporda, “İletişim araçları ve bazı TV programlarında kullanılan sorumsuz söylemler ise bu ağır bilançoyu olağan göstermeye çalışmaktadır. Devlet kurumları, denetim mekanizmaları ve iktidar; sorunların çözümüne yönelik üzerlerine düşen görevlerde gerekli politikaları yürütmemekte ve somut adımlar atmamaktadır” deniliyor.

Siyasette kadınlar yer bulamıyor

Türkiye’de yaşamın her alanında kadınların geri planda bırakıldığı vurgulanan raporda, siyasi temsil ve iş hayatına ilişkin kadınlar hakkında şu bilgilere yer veriliyor:

• 31 Mart 2019 Yerel Seçimlerinde kadınlar, erkek egemen siyasette kendilerine yer bulamamış 8.257 belediye başkan adayının sadece 652’si kadın olmuştur. Günümüzde mevcut 1389 Belediyenin 3 büyükşehir, 2 il, 38 ilçe ve 2 belde olmak üzere 45’i kadın adaylar tarafından kazanılmış ve KHK ile ihraç edilen adaylara mazbata verilmemesi nedeniyle bu sayı 43’e düşmüştür.

Kadınlar karar alma süreçlerinde bulunmuyor

• Liderliğe ve siyasi aktörlüğe tarih boyunca erkeksi bir kimlik verildiği için kadınlar bu algıyı yıkamamış, hemen hemen bütün toplumlarda kadına aile içi eş ve anne olması görevi belirlenmiş olmasından kaynaklı yoğun tempo gerektiren siyasi faaliyetlerde kendilerine yer bulamamışlardır.
• Nüfusun yarısını oluşturan kadınların karar alma süreçlerinde bulunamıyor oluşu bir sorun olarak görülmedikçe parlamento içerisindeki dengesiz dağılım ülkemizde uzun yıllar devam edecektir.

Kadınların işgücüne katılma oranı yüzde 34.9

• 2019 yılı Eylül döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre erkeklerde işgücüne katılma oranı yüzde 72.6, kadınlarda ise yüzde 34.9 olmuş ve değişiklik göstermemiştir. Cinsiyet ayrımcılığının eğitime yansımasının bir sonucu olarak günümüzde üst düzey yöneticilik konumları kadınların en düşük oranla çalıştıkları meslek olarak kalmıştır.
• Eylül 2019 döneminde herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna bağlı olmadan çalışanların oranı, bir önceki yılın aynı dönemine göre 2.2 puan artarak, yüzde 36 olmuş, tarım dışı sektörde kayıt dışı çalışanların oranı ise bir önceki yılın aynı dönemine göre 1.6 puan artarak, yüzde 23.6 olmuştur.

(ANKA)