Türkiye’de futbola virüs darbesi: Kulüplerin 1.5 milyarlık bir kaybı bulunuyor
Koronavirüs dünya genelinde her sektöre darbe vurmaya devam ederken, salgın spor organizasyonlarını da etkilemeyi sürdürüyor. Avrupa’da dev kulüpler sporcuların maaşlarında indirime gidildiğini açıklarken virüs sebebiyle Türkiye’de durumun ne kadar etkilendiğini Futbol Ekonomisti Tuğrul Akşar değerlendirdi.
Koronavirüs nedeniyle spor organizasyonları sırayla ertelenirken, takımları da ekonomik anlamda zor günler bekliyor. Barcelona gibi büyük takımlar oyuncuların maaşlarında indirime gidildiğini açıklamasıyla birlikte birçok kulüp de bu karara uyarak futbolcuların maaşlarında kesinti yapıldığını duyurmuştu. Futbol Ekonomisti Tuğrul Akşar, “Türk futbolu bu koronavirüs salgınına hastalıklı halde yakalandı. Bağışıklık sistemimiz çökmüşken bu virüsle karşılaştık. Bu durum telafisi çok zor olabilecek hasarlara neden oldu. Türk futbolu şu anda solunum cihazına bağlı yaşıyor” açıklamalarında bulundu.
Futbol kulüpleri koronavirüsten nasıl etkilendi? Yayını Kuruluş neden kulüplere para ödemiyor? TFF nasıl önlemler almalı?
“Kriz zaten bağıra bağıra geldi”
Mevcut durumda finansal ve ekonomik verilerin iyimser olmaya itmediğini belirten Akşar, “Kötümserlik çok fazla. Geleceği kurtarmak için önümüzdeki olumsuzluklardan önemli dersler almalıyız. Bizim problemleri sürekli dile getirdik. Türk futbolu iyi yönetilmiyor. Türk futbolunun ekonomik gelir artışına karşı bir karı yok. Zararlar gelirleri aştı. Ancak tüm bunlara rağmen faaliyetler devam ediyordu. Türk futbolu yıllık 4.2 milyarlık bir gelir yaratıyor. Bu az bir rakam değil. Avrupa’da 5 büyük ligin hemen arkasındayız. Türk futbol camiası tüm bu sorunlara rağmen gereken aksiyonları zamanında almadı. Bazı krizleri ‘Biz yine bir şekilde buradan çıkarız. Devlet zaten bize yardım ediyor.’ mantığıyla geçiştirmeye çalıştıkları için Türk futbolu bu koronavirüs salgınına hastalıklı halde yakalandı. Bağışıklık sistemimiz çökmüşken bu virüsle karşılaştık. Bu durum telafisi çok zor olabilecek hasarlara neden oldu. Türk futbolu şu anda solunum cihazına bağlı yaşıyor. Solunum cihazı da devlet. Bizim bugünkü sıkıntılarımız birden gelmedi. Burada büyük bütçelerle çalışan yöneticiler belirli riskleri daha önceden görüp gerekli aksiyonları almalıydı. Kriz zaten bağıra bağıra geldi. Koronavirüsü bu işi bir sonraki noktaya taşıdı.”
“Kulüplerin 1.5 milyarlık bir kaybı var!”
“Bu krizin ne zaman sona ereceğini kimse bilmiyor. Herkes iyimser bir şekilde havaların ısınmasını bekliyor. Burada bildiğimiz tek gerçek ligler ertelendi. Ticari faliyetler durmuş vaziyette. Futbol kulüplerinin buradaki kaybı 1.3 ile 1.5 milyar Lira arasında. Bu kaybın içine maç günü gelirlerini, ticari gelirleri, sponsorluk gelirleri ve yayın gelirlerini de koyuyorum. 2019/2020 sezonunda TFF bir galibiyete 2.765.000 lira veriyor. Bu sıcak para ihtiyacı için çok önemli. Burada en önemli şey galibiyet ve beraberlik primleri. Havuz gelirlerinin paylaşımı ortadan kalktı. Maç günü gelirleri de çok önemli. Storelarda açık değil. Bein Sports lig başlamadan önce kulüplere para ödemekte zorlanmıştı. Döviz kurlarının artması sebebiyle kulüpleri ikna edip 90 milyon Euro daha az ödemişti. Burada yayıncı kuruluş kulüpleri ikna ederek kuru 5.80’den sabitledi. Bunrada ben bunun hesabını yaptım. Burada kulüplerin yaptığı en büyük hata kurun sabitlenmesi ve yaptıkları indirim. Kulüplerin bu iki olaydan kaybı 975 milyon Lira. Bu para görünmeyen ancak bu olaylar sebebiyle gündeme gelen bir konu. Bunlar Türk futbolunun toplam gelirinde %35’lik bir kayba yol açacak. Gelirler gidiyor ancak giderler durmuyor.”
“Toplam zarar: 500 ile 750 milyon lira arasında”
“2020 yılında oluşacak toplam zarar 500 ile 750 milyon Lira arasında. Bu iyi niyetli bir düşünce. Kulüplerimiz yıllık 1.5 milyar Lira faiz gideri olarak ödüyor. Kulüplerin faliyetlerini devam ettirebilmesi için sıcak paraya ihtiyacı var. Bunu ancak bankalardan giderebilirler. Kulüpler 2.2 ile 3 milyar Lira civarında bir ilave kredi talep edecek. Şu anda Türk futbolunun akciğerleri çalışmıyor. Bunun yıllık faizi 300 milyon Lira. Ben burada iyimser konuşuyorum. Süper Lig kulüplerinin birikimli zararı 6.5 milyar Lira. Bizim gelirimiz zaten 4.2 milyar. Bu zararlar futbol kulüplerinin varlıklarını yok eder. Bütün varlıklarınızı satsanız bile borçlaronızı ödeyemiyorsunuz. Bu durumda kadro maliyetleri düşecek. Futbol kulüpleri maliyetli oyuncularını indirime zorlayacak. Futbol servetimiz %25 azalacak. Sportif performans yeteneğimiz de zayıflayacak. Bu olaylar UEFA’nın ve FIFA’nın yeniden yapılanmasına sebep olacak. Burada gelirlerin çoğu 5 büyük lige gidiyor. Burada büyük bir gelir haksızlığı var.”
“TFF ve Kulüpler Birliği kriz planı daha oluşturamadı”
“Bugün liglerin ertelenmesi sürecinde 2. haftadayız. TFF ve Kulüpler Birliği hala bir kriz planı oluşturmadı. Her kulüpte ve TFF’de kriz masası oluşturulmalı. İşi burada hayatın doğal akışına bıraktılar. Burada dağıttığımız gelirin bir kısmını kara günler için ayırmalıyız. Finansal konular sürdürülebilir değil. Biz bu krizin sayesinde kapsayıcı kurumları kurmalıyız. Biz bundan ders almalıyız. Komiteler ve kurullar acilen kurulmalı. Bu ekonomik tahribatın etkisi çok yıkıcı olacak. Acilen bu konulara odaklanmalıyız.”
