Virüsün sakladıkları: Putin’in oligarkları Türkiye’de ne kadar etkin?
Vagit Yusufovich Alekperov.
1 Eylül 1950 Bakü Azerbaycan doğumlu.
Azerbaycan Devlet Petrol Akademisi mezunu.
2019 yılında Forbes dergisi tarafından net değeri 21,1 milyar dolar olan Rusya’nın üçüncü en zengin ve dünyanın 46. en zengin kişisi.
1990 yılında Sovyetler Birliği’nin en genç Petrol ve Gaz Endüstrisi Bakan Yardımcısı oldu.
1993 yılının Nisan ayında, Rusya’nın Langepas-Uray-Kogalymneft petrol şirketi adını değiştirerek LUKoil Oil Company oldu.
Vagit Yusufovich Alekperov da başkanı.
LUKoil, bugün ExxonMobil’den sonra dünyanın en güçlü petrol şirketidir.
LUKoil sadece Rusya’da büyümedi, Amerika’ya bile açıldı.
Kasım 2000’de LUKoil, Getty Petroleum Marketing’i ve ABD’deki bin 300 benzin istasyonunu satın alan ilk Rus şirketi oldu.
Bununla da yetinmedi.
Diğer birçok Rus zengini gibi Alekperov da bankacılık ve medya sektörüne de el attı.
Mayıs 2006’da Alekperov, IFD Kapital Group’un iki ana sahibinden biri oldu.
Aynı Alekperov, İran, Kuzey Kore ve Rusya’ya yaptırım uygulayan, Amerika’da CAATSA adı verilen yasa kapsamında hazırlanan raporundaki Rus oligarklar listesinde yer aldı.
Vagit Yusufovich Alekperov’un başında bulunduğu Rus enerji şirketi LUKoil, bugün dünyanın dört bir yanında faaliyet gösteriyor.
LUKoil, 1998’de Türkiye pazarına girdi.
2006’da Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’ndan akaryakıt dağıtım lisansını, 2008’de ise Akpet şirketini satın aldı.
Şu anda Türkiye genelinde 600’e yakın istasyon ile faaliyet gösteriyor.
Rus oligarşik sisteminde sermaye büyümesi için en önemli araç devlet başkanı Vladimir Putin’e yakın olmaktır.
LUKoil’in başkanı Vagit Yusufovich Alekperov hem Putin’in hem de Azerbaycan Devlet Başkanı İlham Aliyev’in yakın dostudur.
Sadece dostluk değil, iki ülkede de çok önemli petrol ve doğalgaz yatırımları var.
Öyle ki, Putin, Birleşmiş Milletler toplantısı için gittiği New York’ta 23 Eylül 3003’te LUKoil’in benzin istasyonunu ziyaret etti.
21 Aralık 2017’de Putin Kremlin’de Rus oligarklarla bir araya geldi.
Katılanların serveti neredeyse Rus federal bütçesi kadardı.
Türkiye, Suriye’de konusunda Rusya ile masaya oturduğunda elbette tek konu savaş değildi.
Ekonomik anlaşmaları ve verilen tavizleri de düşündüğümüzde Rusya’nın Türkiye üzerinden yarattığı kazancı ne kadar önemsediğini biliyoruz.
Kimi Rus şirketlerinin Türkiye’deki yatırım ve gücü artarken, gözden düşenlerin ise kaybettiği bir dönem yaşıyoruz.
LUKoil kazananlar listesinde.
Peki kaybedenler yok mu?
Elbette, kaybedenler kulübünde isimler de var.
Bunlar arasında öyle bir isim var ki hem Türkiye hem Rusya hem de Azerbaycan için çok önemli.
Dünya covid-19 salgını ile uğraşırken, gözden kaçan gelişmelerden biri de bu.
Kapitalizm, büyük balığın küçük balığı yuttuğunu hiç unutmuyor.
Gözden kaçıyor ama kendi çarklarını büyük bir hızla döndürüyor.
Rusya, Türkiye ve Azerbaycan üçgeninde yaşanan ama gözden kaçırılan ilişkiler ağına bir dahaki yazıda devam edeyim.
Şimdilik LUKoil ve Vagit Yusufovich Alekperov’u unutmayın yeter.