Merkez Bankası, bankalara gönderdiği duyuru ile swap limitlerinde değişikliğe gitti.

Duyuruya göre, Döviz Karşılığı TL Swap Piyasası işlem limitlerini, Döviz ve Efektif Piyasaları işlem limitlerinin yüzde 20’sinden yüzde 30’una yükseltti. Bu hamleyle yurtdışı ile swap imkanları hayli daralan bankaları rahatlatıcı bir adım atılmış oldu.

Merkez Bankası 4 Nisan’da yaptığı düzenlemede geleneksel swap ihale limitleri Döviz ve Efektif Piyasası işlem limitlerinin yüzde 20’sinden yani yaklaşık 10 milyar dolardan yüzde 30’una yani yaklaşık 15 milyar dolara yükseltilmişti. Kotasyon swap limitleri ise Döviz Efektif Piyasası işlem limitlerinin yüzde 20’si olarak kalmıştı. Bu da 10 milyar dolar olarak devam ediyordu. Şimdi bu limit de yükseltildi ve yüzde 30’a yani yaklaşık 15 milyar dolara yükseltilmiş oldu.

Yurtdışı swap imkanı kısıtlanmıştı

Dünya gazetesinde yer alan habere göre, bu değişiklikle bankaların Merkez Bankası’ndan swap işlemi imkanı artırılmış oldu. Bankaların yurtdışı yerine Merkez Bankası ile swap işlemini büyümesi hedefleniyor. Zaten Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu’nun kararı ile bankaların, yurtdışı yerleşiklerle vadede TL alım yönünde gerçekleştirecekleri işlemler için özkaynakların yüzde 10’u nispetinde belirlenmiş olan sınırlamanın, yüzde 1’e çekilmesine karar verilmişti. Swap sınırlamasıyla yurtdışı bankaların swap ile TL alıp bunun açığa satılması ve dövizin Türkiye piyasalarında çıkıp, kısa vadeli işlemlerde kullanılmasının önüne geçilmesi hedefleniyordu. Merkez Bankası yurtdışı ile imkanları kısıtlanan bankalara bu kararı ile rahatlama sağlamış oldu.

Swap işlemi nedir?

Swap yani bir diğer adıyla takas, iki tarafın bir varlık veya yükümlülüğe bağlı olan nakit akışını aralarında değiştirdikleri işleme verilen isimdir. Swap işlemlerinde, faiz oranları ile döviz kurlarındaki değişmeler sonucunda ortaya çıkan riski en aza indirmek amaçlanıyor. Swap, özellikle döviz kurlarında oynaklığın yaşandığı zamanlarda yatırımcının bu oynaklıktan kaynaklanan riskinin önünü alması için önemli bir araç olarak ortaya çıkıyor.

Bir para swapı iki taraf arasında, belirlenen tutarda bir paranın başka bir para ile değiştirilmesi ve belirli bir süre sonunda değiştirilen ana paraların geri verilmesini içeren bir anlaşma olarak tanımlanabilir.

Varlık swapları nedir?

Swap işlemlerinin risk yönetiminde bir yatırım aracı olarak kullanılması olanağı, varlık swaplarının ortaya çıkmasında önemli bir etken olmuştur. Özellikle 1980’li yılların yarısından itibaren swapların bu amaçla kullanılmasında büyük artışlar görülmeye başlanmıştır.

Varlık swapları, sentetik bir varlık yaratmak için bir varlık ve bir swapın kombine edilmesinden oluşur. Örneğin, aynı para birimi veya farklı para birimi üzerinden sabit faizli bir varlık, değişken faizli bir varlığa dönüştürülebilir.

Faiz swapı nedir?

Faiz swapları, piyasaya çıktıkları 1980’li yıllardan itibaren dünya çapında gittikçe büyüyen bir hacme ulaşmışlardır. Faiz swaplarının büyük bir çoğunluğu Amerikan Doları ile yapılmaktadır. Bununla birlikte özellikle 1985 yılından itibaren önde gelen diğer para birimleri üzerinden de faiz swapı işlemleri yapılmaya başlanmış ve gittikçe yaygınlaşmıştır.

İşlem hacmi bakımından faiz swapları, swap türleri arasında en başta gelenlerden biridir. Bir faiz oranı swapı, tarafların anlaştıkları varsayımsal ana para tutarına bağlı olarak hesaplanan sabit faiz ödemeleri ile dalgalı faiz ödemelerinin aynı para birimi üzerinden birbirleri ile değiştirilmesine ilişkin iki taraf arasında yapılan bir anlaşmadır.

Borç-sermaye swapı nedir?

Borç verenin alacağına karşılık kendisine ilgili ülkenin bir kurumunun hisse senedinin verilmesi halidir.

Çapraz döviz swapı nedir?

Döviz swapının faiz swapı ile birlikte kullanımı sonucu ortaya çıkan diğer bir swap türü çapraz döviz swaplarıdır. Çapraz döviz swaplarında, farklı para birimleri ve farklı faiz yapısı üzerine (sabit veya değişken) borçlanan taraflar, diğer tarafın borcuna ilişkin anapara ve faiz ödemelerini yerine getirmek üzere anlaşırlar.

Swap işleminin avantajları nelerdir?

– Kredi arbitrajı sayesinde işletmeler, fonlama maliyetlerini azaltabilir.

– İşletmelerde etkin aktif ve pasif yönetimi sağlar.

– Farklı piyasalara erişim imkanı sağlar.

– Yeni kredi kullanma maliyetinin altında bir maliyetle yeni kaynaklara ulaşım imkanı sağlar.

– Farklı vadelerle sözleşme imkanı sağlar.

– Ticari sırları korumaya imkan verir.

– Üstlenilmiş olan riskleri azaltıcı veya ortadan kaldırıcı etki yaratır.

Swap işleminin dezavantajları nelerdir?

– Kredi, faiz ve kur riski tamamen ortadan kalkmaz.

– Resmi ve organize bir piyasası bulunmamaktadır.

– Sözleşmelerin belirli bir standardı bulunmamaktadır.