A3 Haber

TARKEM, kamunun finanse ettiği projeleri sahipleniyor: Tunç Soyer sözünü tutacak mı?

TARKEM, kamunun finanse ettiği projeleri sahipleniyor: Tunç Soyer sözünü tutacak mı?

TARKEM, kamunun finanse ettiği projeleri sahipleniyor: Tunç Soyer sözünü tutacak mı?
Mayıs 15
08:03 2020

“İzmir projesi” olarak lanse edilen ve zaman içerisinde evrilerek AKP’nin TARKEM’i nasıl esir aldığını “Kayyum, Valilik ve Bakanlık: AKP, TARKEM’i nasıl teslim aldı?” başlıklı yazımızda aktarmıştık. Kemeraltı, Basmane ve Kadifekale bölgesindeki kentsel çöküş alanlarının yıllar içinde artması ve bu alanlarda yaşayan nüfusun devamlı azalması TARKEM’in işini kolaylaştırıyor. Koronavirüs salgınıyla Kemeraltı’nda esnaf dükkanlarına kilit vurdu. Birçok esnaf iş yapamadığı için deyim yerindeyse kan ağlarken Kemeraltı’na bir de hırsızlar göz dikti. İzmir için en önemli turizm ve ticaret mekânı olan Kemeraltı’nın hırsızlardan korunamaması, ekonomik sıkıntılarda yalnız bırakılması kamuoyunda tartışmalara neden oldu.

Kemeraltı’nda koronavirüs salgını nedeniyle yüzlerce esnaf iş yapamadığı için dükkanı ya kapatmak ya da satmak zorunda kaldı. Kemeraltı’nda tarihi mekanlara gözünü diken TARKEM’in bu durumu fırsata çevirmek için harekete geçmesi an meselesi… TARKEM, Kemeraltı esnafı dar boğaza girmişken birçok dükkanı piyasa değerinden daha ucuza alarak krizi fırsata çevirebilir. Dükkanların terk edilmesi, işletme sahiplerinin dükkanlarını satmak zorunda kalması kuşkusuz TARKEM’in ekmeğine yağ sürecek. Öyle ki Kemeraltı ve esnafı ne kadar zor duruma düşerse TARKEM’in o kadar işine gelecek.

Bölgeyi cazibe merkezi yapma iddiası

Kemeraltı, Basmane ve Kadifekale bölgesinin canlanmasında TARKEM’i temel aktör olarak takdim eden İzmir Tarih Projesi, 1982-2012 döneminde belediyelerin bu bölgedeki koruma çalışmalarının başarısız olduğunu, bölgedeki asıl canlanmanın TARKEM sağlanacağını iddia ediyor.  TARKEM ile bölgenin yeni bir cazibe merkezi haline geleceği iddia ediliyor. Ancak TARKEM ve İzmir’deki karar alma organlarının bu tezinin sadece bir hayalden öteye gitmediğini görmek mümkün. Öyle ki 2012 yılında kurulan TARKEM, kuruluşundan bu yana tamamladığı-devam eden proje sayısı internet sitesinde yer alan bilgilere göre sadece 12 proje olarak kayıtlara geçmiş.

TARKEM’in projeleri;

  • Tevfik Paşa Konakları
  • Yusuf Rıza Ofisleri
  • Albayrak Pasajı
  • Tarihi İstiklal Okulu
  • ALGA
  • Tarihi Akın Pasajı
  • Vakıflar Oteli
  • Mavi Kortejo
  • Ay Yıldızlı Otel
  • 442 Sokak Ofisleri – 1 442 Sokak Ofisleri – 2 442 Sokak Ofisleri – 3

Aradan geçen sekiz yılın ardından bölgeyi canlandırma ve yeni bir cazibe merkezi haline getirmeyi hedefleyen TARKEM için proje sayısının bu denli az olması dikkatlerden kaçmıyor. TARKEM’in sekiz yılda doğru düzgün tamamlayamadığı 12 projesi varken,  İzmir Büyükşehir Belediyesi, Konak Belediyesi ve diğer kurum ve kuruluşlar baz alındığında bölgede çok daha fazla proje proje hayata geçirildi.

TARKEM finansmanını sağlamadığı projelerin adeta üstüne yatıyor

Kamuyounda tartışılan bir diğer konu, TARKEM’in restorasyon çalışmalarının yapıldığı birçok tarihi yapıyı sanki kendisi yapıyormuş gibi lanse etmesi. TARKEM, her ne kadar projeleri kendi himayesindeymiş gibi gösterse de işin aslı öyle değil. Örneklerle adım adım ilerleyelim.

Mavi Kortejo restorasyonu

Mavi Kortejo, TARKEM’in web sitesinde yer alan bilgilere göre mülkiyeti 2017 yılından bu yana TARKEM’e ait. Peki mülkiyeti TARKEM’e ait olduğu belirtilen bir mülkü neden 2018 yılında ortaklar arasına giren Valilik restore ediyor? Restorasyon tabelasında TARKEM’in adı neden hiç geçmiyor? Bir başka tartışma konusu da Türkiye’de herhangi bir Valiliğin herhangi bir A.Ş’ye ait mülkleri restore ettiği başka bir örnek var mı? Ya da bu mülk gerçekte kime aittir?

Konak Belediye Başkanı Abdül Batur’u kızdıran proje: İstiklal Okulu

Tarihi İstiklal Okulu restorasyon çalışmasının TARKEM ve Konak Belediyesi arasında kriz yaşanmasına neden olduğu ileri sürülüyor. Öyle ki projenin bir tarafından Konak Belediyesi bir tarafından TARKEM tutmuş çekiştiriyor. Tarihi İstiklal Okulu projesini TARKEM internet sitesinde iştirakçi olarak lanse ederken Konak Belediyesi de kendi projesi olarak servis ediyor.

TARKEM’in açıklamasına göre, “Tarihi İstiklal Okulu Konak Belediyesi’nden kiralanmış; restorasyonu ve işlevlendirilmesi için İzmir Kalkınma Ajansı’ndan bir hibe desteği alınmıştır. Kentimiz İzmir Derneği’nin kiralamış olduğu bu mülkte TARKEM iştirakçi olarak yer almaktadır” deniliyor.

Konak Belediye Başkanı Abdül Batur’un daha önce yaptığı bir açıklamada, “Eski İstiklal Okulu’nu gençlik merkezi yapacağız. Yenişehir Hilal’de tarihi bir binayı restore ediyoruz. Orayı oradaki çocukların yetişmesi, gençlerin yeteneklerinin ortaya çıkarılması için gençlik merkezine dönüştüreceğiz, Ağustos ayında biter” ifadelerini kullanmış.

Mavi Kortejo, Tarihi İstiklal Okulu gibi örnekler çoğaltılabilir. Özellikle Tarihi İstiklal Okulu’nda gerçekleştirilen çalışmaları TARKEM’in kendine mal etmesi Konak Belediye Başkanı Abdül Batur’u bir hayli kızdırdığı ve TARKEM’e sıcak bakmadığı iddialar arasında…

TARKEM, UNESCO’yu da kendi başarısı ilan etti

TARKEM’in bu girişimlerinin en son örneği de Kemeraltı Çarşısı ve çevresini kapsayan İzmir Tarihi Kent Merkezi’nin UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’ne dahil edilme meselesinde yaşandı. TARKEM Yönetim Kurulu Üyesi Uğur Yüce,  İzmir Tarihi Kent Merkezi’nin UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’ne dahil edilmesini tek başına yaptıkları bir işmiş gibi  açıkladı.

UNESCO resmi kayıtlarına göre 178 ülkedeki yapı-bölge geçici listesinde yer alıyor. Kültürel, doğal ve karışık yer sayısı toplamda bin 732 adet.  Türkiye’den 2020 yılında eklenen beş bölge ile beraber 83 bölge, UNESCO’nun geçiçi miras listesinde yer alıyor.  Türkiye’deki birçok önemli yer eski tarihlerde geçici listeye alınmış olmakla birlikte henüz asıl listeye alınmamış durumda… Örneğin listeye 1994 yılında alınan Karain Mağarası, 2000 yılında alınan Alahan Manastırı, Alanya, Termessos, Havran, İshak Paşa Sarayı, Sümela Manastırı, henüz asıl listeye alınmamışlar… O anlamda “The historic port town of İzmir” adıyla geçici listeye alınan Kemeraltı’nın da ne zaman ve hangi koşullarla asıl listeye alınacağı meçhul…

Tunç Soyer, sözünü tutacak mı?

TARKEM ve projeleri de soylulaştırmaya hizmet ettiğine dair itirafından ”TARKEM’den ‘soylulaştırma’ itirafı: Nüfusun azalması işini nasıl kolaylaştırıyor?” başlıklı yazımızda aktarmıştık. İzmir-Tarih, İzmirlilerin Tarih İle İlişkisini Geliştirme Projesi Tasarım Stratejisi raporunda bu itiraf çok net biçimde dile getiriliyor. Kemeraltı’nda yapılacak çalışmalarda amaçlar sıralanırken, “Toplumun tüm katmanlarından gelenlerin bu alanda yaşar hale gelmesi önem kazanmaktadır” ifadelerine yer verilse bile bu amacın gerçekleşmeyeceği de işte şu sözlerle kabul ediliyor;

İzmir-Tarih, İzmirlilerin Tarih İle İlişkisini Geliştirme Projesi Tasarım Stratejisi raporu

İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin 2020-2024 Stratejik  Planı’nda “İzmir Büyükşehir Belediyesi, Kentsel Dönüşüm sadece binaların dönüşümü değil, aynı zamanda bir kültürel ve sosyal dönüşüm projesi olarak kabul edilmektedir. Bu dönüşüm soylulaştırma ile sonuçlanmamak kaydıyla gerçekleşmelidir” ifadelerine yer veriliyor. Başkan Tunç Soyer 2020-2024 Stratejik Planı’na bu ifadeleri bizzat kendisi ekledi. Başkan Soyer’in Meclis tutanaklarına yansıyan ifadeleri şu şekilde;

Başkan Tunç Soyer’in Meclis tutanaklarına yansıyan ifadeleri

  • İzmir Büyükşehir Belediyesi Stratejik Planı’nda not düşülen Meclis tutanaklarında bizzat Başkan Tunç Soyer’in ifadeleriyle eklendiği anlaşılan “soylulaştırmaya karşı duruş”, TARKEM için de geçerli olacak mı?
  • Kamuoyu İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer’den bu soruya yanıt bekliyor.
  • Tunç Soyer, soylulaştırmaya hizmet ettiğini itiraf eden TARKEM’in faaliyetleri karşısında nasıl bir tavır sergileyecek?
İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin 2020-2024 Stratejik  Planı

İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin 2020-2024 Stratejik  Planı

About Author

Hayrullah Yıldız

Hayrullah Yıldız

Related Articles

TÜM HABERLER