Her enflasyon verisi aynı önemde olmuyor. TÜİK tarafından bugün yayımlanan Mayıs ayı verileri benim için üç açıdan önemli:
* Merkez Bankası çok değil 34 gün önce 2020 yılı sonu enflasyon tahminini yüzde 8,2’den yüzde 7,4’e indirmişti. TÜFE’nin matematiğine baktığımızda bu tahminin tutması için kalan sekiz ayda fiyatlarda sıra dışı olumlu bir seyir olması gerekiyordu. Merkez Bankasının bir bildiği olmalıydı! Gerçi sonra Merkez ay içinde “kısa vadede enflasyon yüksek seyredebilir” gibi not düşüp pardon demişti!
* Bu veriyle TÜİK’in güvenirliği test edilecekti. Kurumdaki idari bir takım değişiklerin iktidar açısından çok önemli olan enflasyon ve işsizlik verilerine yansıyıp yansımayacağını görecektik. Aktif Rasyosu zorlamasıyla yüzde 9’ların altına inen gösterge tahvil faizi enflasyon verisince desteklenecek miydi? Ya da öyle bir görüntü oluşsun diye veriye dokunulacak mıydı?
* Kişisel olarak önemsediğim bir veriydi zira Nisan ayı enflasyonu açıkladığında Merkez Bankasının yıl sonu tahmini düşürmesini eleştirmiştim. Bir Merkez Bankası böyle bir belirsizlik ortamında neden böyle “aykırı” bir tahmin yapar demiştim. Sonrasında artan gümrük vergileri, bugün 40 dolara gelen Brent petrol gibi riskler hiç mi gündemde değildi Merkez bankası için?

***

Gelelim bugünkü verilere:

ÜFE’de önümüzdeki üç ay belirleyici olacak

Manşete baktığımız zaman ÜFE kontrol altında görünüyor. Detaylara indiğimizde ise resim farklı…
ÜFE 2020 yılı Mayıs ayında bir önceki aya göre yüzde 1,54, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 6,15, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 5,53 arttı.
Her zaman yaptığımız gibi 2018 Mayıs’a göre artışı koyalım da resim biraz daha büyüsün: Yüzde 36!
Detaylara baktığımızda aylık seyrin ne kadar dengesiz olduğu şu grafikte görülüyor:

Daha da önemlisi bu aydan sonra başlayacak olan baz etkisi. Önümüzdeki yedi ayda endeksten çıkacak olan geçen yılki rakamların toplamı eksi 0,58… Önümüzdeki yedi ayın toplamında eksi 0,58’in altına indiğimiz oranda enflasyon düşecek, çıktığımız oranda artacak.

TÜFE’de durum daha karışık

TÜFE’de 2020 yılı Mayıs ayında bir önceki aya göre %1,36, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 4,57, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 11,39 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 12,10 artış gerçekleşti.
2018 Mayıs’ından bu ise TÜFE yüzde 32 arttı.
İki gün önce İTO Mayıs ayında İstanbul’da perakende fiyatların yüzde 2,16 yükseldiğini açıklamıştı. Yıllık enflasyon yüzde 11,79’a yükselmişti.
TÜİK verileri İTO ile uyumlu görünüyor. İTO’da da ulaştırma ve giyim artışta başı çekmişti. TÜİK’te aylık artışlar şöyle:

Gelelim Merkez Bankası’nın yüzde 7,4’lük tahminine… O tahminin tutması için aylık enflasyon oranının kabaca yüzde 0,54 gelmesi gerekiyordu. Bu ay 1,36 gelince Merkez iki buçuk ay daha yemiş oldu! TÜFE’nin artık geri kalan yedi ayda toplam yüzde 2,88 gelmesi gerekiyor ki geçen yılki son 7 aylık enflasyon yüzde 6,36 mesela!

SONUÇ: Bugünkü enflasyon verisine bakınca TÜİK veriyi nispeten “sıyrıksız” atlatırken Merkez Bankası erken gol yemiş görünüyor. Bu arada gösterge 2 yıllık tahvil yüzde 9’un altında! 40 yıllık enflasyon aynı anlatılarla devam edip gidiyor!