Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi Öğretim Görevlisi Gökhan Bulut, Pandemi Döneminin Medyada Çalışma Koşullarına ve Gazeteciliğe Etkisi isimli çalışma yayımladı. Çalışmada gazetecilerin iş ve güvence endişelerinin arttığını dikkat çeken Bulut, evden çalışma nedeniyle gazeteciler arasındaki örgütlülüğün azalabileceğini ifade etti ve sendikalara uyarıda bulundu.

Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi Öğretim Görevlisi Gökhan Bulut, Pandemi Döneminin Medyada Çalışma Koşullarına ve Gazeteciliğe Etkisi isimli çalışma yayımladı. “Pandemi döneminde iktidar ve sermaye medyaya ilişkin yeni kararlar aldı.

ANKA’nın haberine göre “gazeteciler ve örgütler de hazırlıklı olmalı” diyen Bulut, pandemi döneminin basın mensuplarının çalışma koşullarına etkisini ve pandemi döneminin mesleğe etkisini değerlendirdi.

“Zaten evdesin sık duyulan bir ifade oldu”

Koronavirüs sürecinden basın mensuplarının çoğunun evden çalıştığını ifade eden Bulut, bu nedenle yaşadıkları hak kayıplarını şöyle sıraladı:

“Zaten evdesin”, bu dönem gazetecilerin sık duyduğu ifadelerden biri haline gelmiş durumdadır. Son günlerde çok sayıda gazeteciyle yaptığımız görüşmelerde de neredeyse bütün gazetecilerin ortak vurgusu, daha fazla çalıştıkları ve kendilerinden beklentinin arttığı yönündedir.

Evde(n) çalışma, işveren ve yöneticiler tarafından aktif çalışma olarak algılanmıyor. Molalar, mesai dışı saatler ve izin günleri, istismara çok daha açık hale geldi.

Ücretli izinli sayılan günlerin gerçek birer izin olduğu ise kesinlikle söylenemez. Bu dönemlerde gazetecilerin çalışması talep edilmekte “düşük profilli” olsa dahi haber takibi yapmaları ve haber üretip yazmaları istenmektedir.”

“Yıllık ücretli izinler kullandırıldı”

“Bazı kurumlar, gazetecileri birikmiş olan yıllık izinlerini kullanmaya zorlamaktadır. Kimi kurumlar çalışanlarına yıllık ücretli iznin yanı sıra idari izin de vermektedir.

Pandemi dönemindeki en önemli gelişme, Kısa Çalışma Ödeneği (KÇÖ) uygulamasıdır… Çalışanların brüt maaşlarının yüzde 60’ı İŞKUR tarafından karşılanmakta, geriye kalan kısmı ise işverenlerce ödenmektedir. KÇÖ’nün yanı sıra işverenlerin uyguladığı bir diğer strateji de çalışanların aylık ücretlerine eklenen yol ve yemek ödemelerinin kesilmesidir.”

“Evde masraflar arttı”

“Gazeteciler kendilerine ait bilgisayar, mobil telefon, konuşma kotaları ve internet alt yapısını kullanmakta, bunlara ait fatura ve amortisman giderlerinin yükü gazetecilerin bütçelerine bırakılmaktadır.

Bununla birlikte yaşam masrafları evde çalışmayla birlikte artmaktadır. Özellikle elektrik, su, ısınma ve beslenme giderleri artan gazetecilerin aylık sabit ödemeleri gözle görülür şekilde yükselmiştir.”

“Gazetecilerde iş endişesi artıyor”

Bulut pandemi sürecinin mesleğe etkileri konusunda da tespitlerde bulundu. “Kaynaklara erişim azalıyor; niteliksizleşme, standartlaşma ve sosyal medyaya bağımlılık artıyor” diyen Bulut, gazetecilerin pandemi nedeniyle alandan koptuklarına dikkat çekerek, tespitlerini şöyle sıraladı:

• Evden çalışma, gazetecilerin büro mesaisi dışında “alan” çalışmasını da ortadan kaldırmış durumdadır. Gazeteciler bu süreçte yalnızca internet kaynaklarına bağımlı kalmış, gazetecilerin internet yoluyla ve telefonla ulaşabildikleri kaynak sayısı oldukça azalmış ve kaynaklarıyla ilişkileri de gerilemiş durumdadır. Hal böyleyken haberlerin niteliklerinde de düşüş yaşanmaktadır.
• Büro çalışmasının ortadan kalkması, mesleki paylaşım ve dayanışmayı da olumsuz etkiliyor.
• İşten çıkarmaların ve güvencesiz istihdam biçimlerinin daha da yaygınlaştığı görülebilir.
• Gazetecilerin iş ve gelecek endişesi artıyor. Örgütlerin ve örgütlü ilişkilerin zayıflaması riski artabilir. Sendikaların sürece hazırlık yapması gerekiyor.