A3 Haber

Vatandaş vergileri ödeyemiyor, ödemiyor: Tahakkuk var, tahsilat zor

Vatandaş vergileri ödeyemiyor, ödemiyor: Tahakkuk var, tahsilat zor

Vatandaş vergileri ödeyemiyor, ödemiyor: Tahakkuk var, tahsilat zor
Temmuz 25
09:39 2020

Temmuz ayı Hazine açısından nispeten kolay görünen bir aydı.

23,3 milyar TL borç ödemesi vardı. Anapara ödemesi 15,3 milyar TL idi.

Aybaşında 27 milyar TL borçlanma planlamıştı.

Ancak 1-24 Temmuz arası 43,2 milyar TL borçlandı. Net borçlanması 27,9 milyar TL oldu.

Bu da yetmedi 23 Temmuz’a kadar Merkez Bankası’ndaki mevduatından 22,4 milyar TL kullandı.

Demek ki Hazine nakit dengesi 1-23 Temmuz arası 50,3 milyar TL civarında açık verdi. Nisan’daki 46 milyar TL nakit açığı bu yılın en yükseğiydi.

Tamam, gelecek hafta başlayacak olan Kurban Bayramı’nın mali baskısı var. Bir yandan da salgının etkileri devam ediyor. Belli ki gelir tarafında işler iyi gitmiyor. Giderlerin ne kadar katı olduğunu zaten biliyoruz.

Tahakkuk var, tahsilat zor

Böyle bir nakit açığını görünce Hazine’nin web sayfasında vergi tahsilat/tahakkuk oranlarına göz atma ihtiyacı hissettim. Aşağıdaki tabloyu da Haziran verilerinden çıkardım.

Rakamlar bin TL… Tahakkuk rakamları 2019’dan gelen tahsil edilemeyen bakiyelerle bu yılın ilk altı ayında gerçekleşen toplamı ifade ediyor.

“Genel bütçe gelirleri” vergi ve vergi dışı gelirlerin toplamından oluşuyor.

Sıralamayı illerin “vergi tahsilat/tahakkuk yüzdesine” göre yüksekten düşüğe doğru yaptım.

Görüldüğü gibi bu on beş il için genel bütçe gelirlerinin ortalama tahsilat oranı yüzde 42!

Vergi konusunda mükellefler biraz daha gayretli, oran yüzde 61’e çıkıyor ancak yine de tarihi düşük seviyelerde. 2018 krizinden bu yana vergi tahsilatında erozyon var.

Listenin tepesinde Kocaeli, İzmir, Mersin, İstanbul ve Tekirdağ yer alıyor. Bunlar geleneksel olarak iyi vergi ödeyen iller… Büyük şirketler sağ olsun! Diğer on il ortalamanın (yüzde 61) altında kalıyor.

Sıralamayı “genel bütçe gelirleri” açısından yaparsak yüzde 42 ortalamanın üzerinde kalan altı il yine Kocaeli, Tekirdağ, İzmir, Mersin, Manisa ve İstanbul olarak sıralanıyor.

Yapılandırma işe yarar mı?

Diyarbakır ve Gaziantep dibe vurmuş iller olarak görünüyor. Keza iktidarın oy tabanı Konya ve Kayseri’de de durum fena. Antalya ve Muğla’daki düşüşler ise salgınının turizme etkisi olabilir. Ankara, Adana, Bursa durumu idare ediyor görünüyorlar.

İlginç bir detay daha var.

Genel bütçe gelirleri içinde yer alan “faizler, paylar ve cezalar” hesabında tahsilat oranları yüzde 10’nun altında. Kocaeli gibi vergisini takır takır ödeyen bir ilde bile oran yüzde 3’te… İnsanlar ödemiyorlar, ödeyemiyorlar.

Bir tur daha af ya da yapılandırma gelmesi tahsilata ne kadar ilaç olur söylemek zor. Şimdi ödeyemeyen ya da ödemeyen o zaman nasıl ve neden öder? Ekonomi toparlamadan zor…

Büyük şirketler dışındaki ekonomik aktörlerin bugünkü ekonomik iklimde vergi ödeyecek gücü ya kalmamış, ya da bilerek ödemiyor.

Bence elli yıldır konuşulan ama bölük pörçük adımlarla geçiştirilen “vergi reformu” bu sefer kendini fena halde dayatıyor.

Son not olarak Hazine’nin Ağustos’ta 31, Eylül’de 30,9 milyar TL borç servisi olduğunu belirteyim.

İlgili link: https://muhasebat.hmb.gov.tr/genel-butce-gelirlerinin-iller-itibariyle-tahakkuk-ve-tahsilati-2004-2019

About Author

Ahmet

Ahmet

Related Articles

TÜM HABERLER