Site icon A3 Haber

Bağbank’tan Tütünbank’a, oradan da günümüze: İzmir’i kim yönetiyor?

Serdar Öztürk

Türkiye Tütüncüler Bankası – Tütünbank
Türkiye Bağcılar Bankası – Bağbank
Pek anımsayanınız olmayabilir.
Tütünbank, İzmirli sanayici Selçuk Yaşar’ın kurduğu Yaşar Holding’in bankasıydı.
Yaşar Holding, yıllarca bünyesinde tuttuğu Tütünbank’ın ismini Sakıp Sabancı’dan gelen öneriyle önce Yaşarbank olarak değiştirdi.
Ancak IMF’yle devreye sokulan program çerçevesinde Yaşarbank da ilk el konulan bankalar arasında yer aldı. 22 Aralık 1999’da Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’na (TMSF) devredildi.

Türkiye Bağcılar Bankası’nın hikayesi ise bambaşka.
Manisa Mutasarrıfı (Osmanlı idari sisteminde sancak mülki amiri) Tevfik Bey ve İttihat ve Terakki’nin Manisa teşkilatının girişimiyle, 1917’de kuruldu.
Amacı, bağcılara borç para vermek, bağ sahiplerinin malını iç ve dış piyasalarda pazarlamak, bağcılıkla ilgili araç, gereçleri, yapay gübreyi yöreye getirtip dağıtmaktı.
26 Ocak 1984 tarihinde Bakanlar kurulu kararı ile mevduat kabul etme ve bankacılık işlemleri yapma yetkisi kaldırıldı. 
O Bakanlar Kurulu kararının altında Cumhurbaşkanı olarak kimin imzası var biliyor musunuz?
Manisa Alaşehirli Kenan Evren’in…

Bu iki kısa hikayeden sonra konumuza dönelim.
Tarıma dayalı sanayi şehri kabuğunu kırmak isteyen İzmir’in “ileri gelenleri” İzmir’in ekonomik ve siyasi yapısını nasıl etkiliyorlar?
Günümüzde İzmir’i kim yönetiyor?
Merkezi iktidarın atanmış bürokratları mı, halkın seçtiği belediye meclisleri ve belediye başkanları mı, yoksa oda, borsa, vakıf, dernek, kooperatif ve şimdilerde çoğalan (resmi yapıları olmayan) platform ya da topluluklar mı?

Yaptığımız araştırmaya göre, İzmir’in ilçeleri dahil, ekonomik sorunlar ve çözümleri amacıyla kurulmuş oda, borsa, vakıf, dernek, kooperatif, platform ya da toplulukların toplam sayısı 61.
Yani İzmir’in ekonomisi için fikir üreten, tartışan, yatırımların yönlendirilmesini sağlayan bu kadar Sivil Toplum Kuruluşu (STK) var.
Bu kuruluşların tamamında görev alan kişi sayısı ise bin 301 kişi.
İzmir’in nüfusu kaç?
2020’nin Şubat ayı itibarıyla İzmir’in nüfusu 4 milyon 367 bin 251.
Bu şu demek: İzmir’in ekonomik ve siyasal geleceğine nüfusun yaklaşık binde 3’ü karar veriyor. Geri kalan İzmirliler bu karar alma mekanizmalarının dışında.
Ama burada vurgulamak zorunda olduğumuz başka bir gerçek var.
O da, bu bin 301 kişinin tek bir görevinin olmaması.

Daha iyi anlaşılması ve İzmir’i gerçekte kimlerin yönettiğini daha iyi anlamak için elbette somut örneklere ihtiyaç var.
Listenin tamamını yayınlamaya kalksak sayfalar yetmez.
O yüzden meraklısı bu yazının sonuna eklediğimiz linke tıklayarak listenin tamamını okuyabilir.
Burada birkaç örnek vererek durumu özetlemeye çalışacağım.

Şimdi başa dönelim.
Floyd Hunter, “Toplulukların Güç Yapısı” araştırmasında ne diyordu?
“Güç hiyerarşisinin üst katmanı, izole edilmiş bir şekilde politika yapıcılar olarak tanımlanır. Bunlar geniş oranda iş adamlarından oluşur. Onlar belli kliklerden, gruplardan gelseler de topluluk içinde siyasa formüle ediciler olarak adlandırılırlar…”
Ve yeniden soralım.
Günümüzde İzmir’i kim yönetiyor?
Merkezi iktidarın atanmış bürokratları mı, halkın seçtiği belediye meclisleri ve belediye başkanları mı, yoksa oda, borsa, vakıf, dernek, kooperatif, platform ya da topluluklar mı?
Listeyi okuduktan sonra karar sizin.

MERAKLISINA NOT: İzmir’deki STK’lerde görev alanların tam listesine BURADAN ERİŞEBİLİRSİNİZ..

Exit mobile version