Türkiye’de ekonomideki kötü gidişata, pandemi sonrasında yaşanan kriz de eklenince müşteri ve satışlarda rekor düşüşleri gören esnaf kepenk indirmeye başladı. Eskişehir’in en işlek caddelerinde kapanan dükkan ve işyerlerini tek tek gezerek, ‘Kepenk indiren esnaf’ raporunu hazırlayan CHP Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer, esnafın kredi, vergi ve prim borçlarının faizsiz ertelenmesi, esnafa kira desteği verilmesi ve esnafın elektrik, doğalgaz gibi giderlerine devlet desteği sağlanmasını istedi.

Tüm dünyayı etkisi altına alan koronavirüs salgını nedeniyle satışlarda rekor düşüşlerin yaşanmasıyla birlikte Eskişehirli esnaf işyerlerini kapatmaya başladı. Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu’na göre Türkiye’de 7 bin 222 esnaf kepenk kapatırken, CHP Milletvekili Utku Çakırözer’in hazırladığı ‘Eskişehir’de kepenk indirmek zorunda kalan esnaflar’ raporunda Eskişehir’in en işlek caddelerinde yüzlerce esnaf dükkanını kapatmak zorunda kaldı.

Kepenk indiren iş yerlerini tek tek saydı

Çakırözer’in Odunpazarı Belediye Meclis Üyesi Kadir Kodak ile hazırladığı raporda Eskişehir’in işlek caddelerindeki boş satılık ya da kiralık işyeri sayıları listesi şöyle:

“Tombakzade Bulvarı 12, Birlik Caddesi 16, Basın Şehitleri Caddesi 13, Atatürk Caddesi 11, Dumlupınar Caddesi 7, Süleyman Çakır Caddesi 5,   İ.Karaoğlan Caddesi 3, Ziyapaşa Caddesi 8, Halk Caddesi 20, Muttalip Caddesi 9, Sakarya Caddesi 12, Ömür Kütahya Yolu 17, Üniversite Caddesi 1, Orhanoğuz Caddesi 2, Eğitimciler Caddesi 5, İsmet İnönü Bulvarı 5, Gündüz Ökcün Bulvarı 22, Emek Yanartaş Sokak 8, Ertaş Caddesi 12, Yıldırım Caddesi 6, Yunusemre Caddesi 4, Vatan Caddesi 5, Kırım Caddesi 6, Ulusal Egemenlik Bulvarı 20.”

Türkiye’de salgınla mücadele kapsamında önlem amaçlı dükkanı kapatılan esnafın durumunu raporlaştırarak, esnafın yaşadığı mağduriyeti gündeme getiren Çakırözer, normalleşme adımlarıyla birlikte yeniden hizmet vermeye başlayan esnafın şimdi de yeterli satışı yapamadığı ve hükümetten istediği desteği alamadığı için kepenk indirmek zorunda kaldığını belirtti. Çakırözer, “Kentin merkezinde yüzlerce dükkan kepenk indirmiş durumda. Esnaf çok büyük dar boğazda. Sadece Eskişehir’imizde değil Türkiye’nin dört bir yanında iş yapamayan esnaf kepenk indirmiş durumda” dedi.

Önlem alınmazsa sayı artabilir

Ortaya çıkan rakamların hem Eskişehir hem de ülke adına kaygı verici olduğuna dikkat çeken Çakırözer, “Esnaf gerçekten zor durumda. Satış yapamıyor. 65 yaş kısıtlaması nedeni ile bu yaş grubundaki esnafımız da zarara girdi. Büyük işletmelerin çoğu boş. En işlek caddelerin üzerlerindeki iş yerlerinde bile müşteri gitmiyor, esnaf satış yapamıyor. Esnafımızın ihtiyacı olan acil destek bir an önce sağlanmazsa bu sayıların daha da yükselmesinden kaygı duyuyorum” diye konuştu.

Şen: Bıçak kemiğe dayandı

Çakırözer, Eskişehir Seyyar Tuhafiyeciler Odası Başkanı Ali Sefa Şen ile kepenk indiren küçük esnafı da dinledi. Tuhafiyeciler Odası Başkanı Şen bu ziyaretlerde yaptığı açıklamasında, “Esnafımızda artık ‘bıçak kemiğe dayandı’ diyerek dükkanlarını kapamaya başladı. Ana caddelerdeki dükkanların haricinde ara sokaklarda da esnaf yavaş yavaş yaptığı ticarete terk etti. Hükümetin verdiği krediler esnafa can suyu olmadı. Küçük esnaf için ciddi önlemler alınarak ayakta durmamız sağlanmalı. Esnafın temel direği küçük esnaf göçerse memlekette ciddi anlamda sıkıntılar yaşanabilir. Nasıl bilim kurulu oluşturulduysa küçük esnafın da dertlerine çare oluşturabilecek bir kurul oluşturularak bu sorunlar masaya yatırılmalı” dedi. Pandeminin yeniden yayılabileceğinin konuşulduğuna da dikkat çeken Şen, “Ciddi tedbirler alınmazsa küçük esnafımız daha çok etkilenecek. Bugüne kadar yaşanan kapanmalar kat kat artacak” ifadelerini kullandı.

Esnafa acil destek paketi çıkarılmalı

Çakırözer, daha fazla esnafın kepenk indirmemesi için alınması gereken önlemleri şöyle sıraladı:

• Küçük esnaf için, esnaf temsilcileri ile bir araya gelinmeli ‘esnaf için acil destek paketi’ açıklanmalı.
• Esnafın vergi ödemeleri, SSK primleri ve bağkur ödemeleri en az bir yıl faizsiz ertelenmeli, borçlar uzun vadede yapılandırılmalı.
• Esnafın kira, doğalgaz, elektrik gibi ödemelerine devlet destek sağlamalı.
• Esnafın kredi kullanımlarının önü açılmalı.
• Bankalar esnafın kredi kartlı satışları üzerinden aldıkları ‘pos komisyonlarında’ indirime gitmeli.
• Damga vergisi muafiyetine gidilmeli.
• Kira sözleşmesi sona eren işyerlerinin kira artışlarına sınırlama getirilmeli.
• Meslek odaları ve Ticaret Odalarına ödenen aidatlarda devlet desteği sağlanmalı.
• Ticari araç kullanarak geçimini sağlayan küçük esnafın ticari araçları ile ilgili zorunlu trafik sigortası ve kasko ödemelerine devlet desteği sağlanmalı.