Dünyanın merakla beklediği ve artık son aşamaya en çok yaklaşan Alman biyoteknoloji BioNTech ve ABD ilaç devi Pfizer’ın ortak geliştirdiği Covid-19 aşısının, Faz 3 insan denemelerinin bir ayağı da Türkiye’de, İstanbul Tıp Fakültesi koordinasyonunda yürütülecek.
Dünya üzerinde Covid-19’a karşı aşı geliştirme çalışmalarından biri de, yöneticiliğini Prof. Dr. Uğur Şahin’in yaptığı Alman biyoteknoloji şirketi BioNTech ile Amerikan ilaç devi Pfizer ortaklığında sürdürülüyor. Bu çalışmanın ürünü olan “BNT162ö” isimli aşıda son aşamaya gelindiği ve 30 bin kişi üzerinde yapılacak üçüncü faz denemelerinden bir kısmının da Türkiye’de gerçekleştirileceği açıklandı.
İstanbul Tıp Fakültesi Dekanı Prof. Tufan Tükek, İstanbul Tıp Fakültesi koordinasyonunda yürütülecek gönüllü denemeleri için etik kurul onayının çıkmak üzere olduğunu ve Sağlık Bakanlığı’ndan da onayların alınmasından sonra önümüzdeki günlerde gönüllü çağrısına başlanacağını dile söyledi.
Türkiye’de 100 kişi
“Almanya’daki bu aşı çalışmalarını yürüten şirketin başında bizim de tanıdığımız, çok kıymetli Uğur hocamız var. Zaten kendisi ile zaman zaman da görüşmelerimiz, bilimsel toplantılarımız oluyor. Şu an etik kuruldan çıkmak üzere, hatta bugünlerde çıkmış da olabilir. Bu aşının Faz 3 gönüllü insan denemelerinin bir ayağını da burada, İstanbul Tıp Fakültesi koordinasyonunda yapacağız” diyen Prof. Tükek, bu çalışmanın gönüllülük esasına göre Türkiye’den yüz kişinin katılımıyla yapılacağını ifade etti.
Sonuçlar Kasım ayında
Bu kişilere uygulanacak olan aşı ile ilgili verilerin sonuçlarının tahminen kasım ayında belli olacağını söyleyen Prof. Tufan Tükek, şöyle konuştu:
- Ekim-Kasım gibi nihai üretime geçip geçmeyeceğine karar verecekler. İstanbul Tıp Fakültesi’nde bu aşı çalışmasını yürüten bir grup olacak.
- Gönüllülere çalışma protokolüne göre aşı yapıldıktan sonra, ki bu protokoller dünyanın her yerinde aynıdır, belli periyotlarla bu kişiler görülecek ve belli zamanlarda kan almak suretiyle antikor düzeylerine bakılacak ve alt çalışmaları yapılacak.
- Bunlar tabii tek merkezde, muhtemelen Almanya’nın göstermiş olduğu bir laboratuvarda sonuçları değerlendirilerek bize bildirilecek.
“Aslında bir yıl izlemek lazım”
Aşı denemelerinin farklı yaş gruplarından kişiler üzerinde yapılacağını dile getiren Tükek, bu aşının daha önce çok sayıda denemeden geçtiği için gönüllüler üzerinde ciddi bir yan etki beklemediklerini belirtti.
“Çok çok nadiren de aşırı duyarlılık reaksiyonları ortaya çıkabilir, ancak bu insanlar uzman gözetiminde olacağı için bunun da tedavisi hemen gerçekleştirilebiliyor” diyen Prof. Tükek şöyle devam etti:
- Aslında bir yıl izlemek lazım bu kişileri. Bir yıl sonunda ne oluyor, antikor düzeyi iyice düşüyor mu, bir yıl içerisinde kişi tekrar enfekte oluyor mu, hepsini gözleyerek karar vermek lazım.
- Ama şu anki pandeminin yaratmış olduğu ciddi sorunlar nedeniyle bunlar zamana bırakıldı. Bunlar aşılanma sistemleri sonrasında tekrar değerlendirilecek.
Türkiye’nin aşıya erişimi
Tükek, Türkiye’nin söz konusu aşı çalışmalarının bir parçası olarak ileride bu aşıya erişimde sorun yaşamayacağını söyledi. Tükek sözlerini şöyle bitirdi:
- Dünyadaki aşıların hepsinin aynı anda ya da hepsinin başarılı olacağı gibi bir ön kural yok. Bunlardan bir iki tanesi bile başarıya ulaşsa bizim için iyi sayılabilir. Dünyadaki bu aşılar başarılı olduğunda Türkiye’nin aşıya erişiminde bir sıkıntı olacağı endişesi yersiz.
- Dediğim gibi zaten bir ya da iki tanesinin partneriyiz. Çalışma grubu içerisinde bulunuyoruz. Ayrıca ülkemizde de aşı çalışmaları sürüyor. Bizim çalışmalar belki biraz daha geç sonuçlanacak ama sonuçta nihayetlenecek. (DHA)