Finlandiya’nın başkenti Helsinki’deki havalimanında görevlendirilen eğitimli köpekler koronavirüs (Covid-19) taşıyan kişileri terinden tespit edecek.

Finlandiyalı araştırmacıların, insanları test etmek için ucuz, hızlı ve etkili bir alternatif yöntem sağlayacağını umduğu, devlet tarafından finanse edilen bir pilot programda dört Covid-19 köpeği Helsinki havaalanında çalışmaya başladı.

10 saniye içinde tespit ediyor

Denemeyi denetleyen Helsinki Üniversitesi’nden Anna Hielm-Björkman’a göre, bir köpek 10 saniye içinde koronavirüsün varlığını tespit edebiliyor ve tüm sürecin tamamlanması bir dakikadan kısa sürüyor.

Hielm-Björkman, çalışma için “Çok umut verici,” dedi ve ekledi: “Eğer işe yararsa, bu  hastaneler, bakım evleri gibi başka yerlerde ve spor ve kültürel etkinliklerde iyi bir tarama yöntemi olabilir.”

Peki sistem nasıl işliyor?

Bagajlarını aldıktan sonra dış hat yolcularından verilen bir bezi boğazlarına götürmeleri isteniyor.

Ayrı bir kabinde, bu mendili içeren kavanoz farklı kokular içeren diğerlerinin yanına yerleştiriliyor ve köpek kavanozları koklamaya başlıyor.

Köpek virüsü tespit ettiğini gösteriyorsa – genellikle ciyaklama, pençeleme ya da uzanma yoluyla – yolcunun, köpeğin kararını doğrulamak için bir burun çubuğu kullanarak ücretsiz bir polimeraz zincir reaksiyonu (PCR) testi yapması önerilir.

Üniversitenin ön testlerinde, daha önce kanser ve diyabet gibi hastalıkları tespit etmek için kullanılmış olan köpekler, bir hastanın semptom geliştirmesinden günler önce bile virüsü neredeyse % 100 doğrulukla belirleyebiliyor.

Neyi kokladıkları net değil

Helsinki havaalanı, köpeklerin ayrıca PCR testlerinden çok daha küçük bir moleküler numuneden Covid-19’u tanımlayabildiğini ve laboratuvar ekipmanları olmadan sadece 10-100 moleküle ihtiyaç duyduğunu belirtiyor.

Bilim insanları, köpeklerin virüsü tespit ettiklerinde kokladıklarının tam olarak ne olduğundan henüz emin değiller.

Haziran ayında yayınlanan bir Fransa merkezli araştırma, Covid pozitif kişilerin ter kokusunun virüsü olmayanlardan farklı olduğuna ve köpeklerin bu farkı tespit edebildiğine dair “çok yüksek kanıt” olduğu sonucuna vardı.

Covid-19’un vizon ve kedileri enfekte ettiği bilinmesine rağmen, Hielm-Björkman’a göre köpekler, virüsün kolayca bir yer edinmesi için gerekli reseptörlere sahip değiller ve kolayca enfekte olmuyorlar.

Zaten köpeklerin virüsü insanlara veya diğer hayvanlara bulaştırabileceklerine dair hiçbir kanıt yok.

Proje için 16 köpek eğitiliyor

Hayvanları koku algılama konusunda eğitme konusunda uzmanlaşmış bir Fin kuruluşu olan Wise Nose, proje için toplam 16 köpeği eğitiyor, bunların 10’unun sonunda havaalanında çalışması bekleniyor.

ET, Kossi, Miina ve Valo ise ikili ekipler halinde vardiyalı mesailerine Çarşamba günü başladı.

Avustralya, Fransa, Almanya ve İngiltere gibi ülkelerdeki araştırmacıların benzer projeler üzerinde çalıştıkları bildiriliyor ancak Finlandiya, Avrupa’da koronavirüsü koklamak için köpekleri çalıştıran ilk ülke.