İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin hazineden 49 yıllığına irtifak hakkı kullanarak İZMER şirketine 25 yıllığına devrettiği Konak Pier’in gelecek yıl sözleşmesinin sona erecek olması yeni bir tartışmayı alevlendirdi. Daha önce Hilton Oteli’nde önemli derecede hak kaybına uğradığı ortaya çıkan İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin Konak Pier’de de benzeri sorunlar yaşadığı, bu yüzden gelecek yıl bitecek sözleşme sonrası nasıl bir yol izleyeceği merak konusu oldu.

Yılan hikayesi gibi

Yapımı 19. yüzyılın ikinci yarısı olan ve en eski Fransız gümrüğü olarak bilinen İzmir’in kültürel değeri Konak Pier binasında 1955-60 yıllarında, balık satan birkaç dükkân bulunmaktaydı. İzmir Belediyesi güney cephesinde yetersizlik ortaya çıkınca balıkhane olarak düzenledi. Daha sonra ise 1996 yılına kadar İzmir Belediyesi’nin TANSAŞ şirketi tarafından araç sevk amirliği olarak kullanıldı. Bir bölümü ESHOT Otobüs Hareket Amirliği ve Koltuk Ambarı ve Atölye olarak da kullanmaya başlanan bina, İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından 1988 yılında Denizcilik İşletmeleri’nden kiralanarak belediye şirketi İZULAŞ tarafından otopark olarak işletilmeye başlandı. Eski Gümrük Depoları binası ve yakın çevresi İzmir 1 numaralı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Korumu Kurulu’nun 20 Ocak 1994 tarih ve 4840 no’lu kararı ile “Tarihi Sit Alanı” olarak tescil edildi. Binanın mülkiyeti ise Türkiye Denizcilik İşletmeleri’ne adına tapu kaydına işlendi.

Belediye şirketleri kiraladı

Türkiye Denizcilik İşletmeleri mülkiyetinde olan ve bir kısmı kendilerince kullanılan, bir kısmı Deniz Kuvvetleri’ne devredilmiş, bir büyük kısmı İzmir Büyükşehir Belediyesi’ne kiralanmış ve otopark olarak kullanılan tarihi binanın, Özelleştirme Yüksek Kurulu tarafından Türkiye Denizcilik İşletmeleri’ne ait parselleri İzmir Büyük Şehir Belediyesi Şirketlerinden İZBELTUR ve Ege Şehir Planlaması şirketinin oluşturduğu ortak girişim grubuna tarihi eser tescilli yapının korunması yükümlülüğü de verilerek 17 Ekim 1995 tarihinde tahsis edildi.
Belediyenin ortak girişim grubu ise binaları SASKO A.Ş. ve haklarını devrettiği İZMER A.Ş.’ne restore etmek, işletmek ve devretmek ve bu tarihi bina içinde “Kültür ve Sanat Merkezi, Tiyatro ve Sinema Merkezi, Kütüphane ve Kitapevi Merkezi, Müzik Merkezi, Spor Eğlence Merkezi, Amfiteatr, Açık ve Kapalı Restoran Bölümleri ve Market, Yemek Standları, Alışveriş Merkezi, Deniz Kenarı Kültürel Gezinti alanı, Deniz Kenarı Yeşil Şerit Dinlenme alanı, Marina” yapmak üzere kiraladı.
10 Temmuz 1996’da başlayan yenileme çalışmaları ve projeler, İzmir Büyükşehir Belediyesi ve Konak Belediyesi arasındaki bürokratik sorunlar nedeniyle çoğu defa tartışıldı ve zaman zaman da proje çalışmaları durduruldu. 1996’da alkışlanan proje 2000 yılı ortalarında “korku yaratan” bir projeye dönüştü.

Denizcilere ne oldu?

Yenileme çalışmaları süren Konak Pier de bir başka karışıklık yaratan durum ortaya çıktı. Bazı bölümler Deniz Kuvvetleri’ne tahsis edilmişti. Bu karışık durumu ortadan kaldırmak ve binanın restorasyonunu tamamlayabilmek için İzmer A.Ş. 11 Eylül 2000’de Deniz Kuvvetleri ile bir protokol imzaladı. Bu protokole uygun olarak 5 no’lu parsel üzerinde yer alan bir bölümün Komodorluğun kullanımı için düzenlendi ve 6. parselde (Taş Bina) Komodorluk bölümleri bu düzenlenen mekâna taşındı ve 6. bölümün (Taş Binanın) restorasyonuna başlandı. Ancak, Deniz Kuvvetleri ile İzmer arasında parsellerin mülkiyeti ve kullanımı konusunda ortaya çıkan anlaşmazlık nedeniyle, Taş Binanın restorasyon çalışmaları yarım kaldı. Yapılan protokol Deniz Kuvvetleri tarafından tek taraflı olarak Haziran 2002’de feshedildi.

5 milyondan 17 milyon dolara

Özelleştirme Yüksek Kurulu ile İzmir Büyükşehir Belediyesi arasında yapılan protokole göre, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’na İzmir Körfezi dışında ya da kent merkezi uzağında bir tesis yapılması öngörülmüş, bedeli de 4,5-5 milyon dolar olarak belirlenmişti. İZMER tarafından hazırlanan ön projelerinde ortaya çıktı ki, Deniz Kuvvetleri’nin öngördüğü tesisin maliyeti 15-17 milyon doları buluyordu. Sonunda restorasyon tadilat projelerini 31 Ocak 2001’de koşullu olarak onayladı. Koşul olarak, imar planlama süreçlerinin tamamlanmasını istendi hazine arazisi üzerindeki teknik servislerin bina içine alınmasına karar verildi.
Restorasyon ve yenileme çalışmaları 2002 başından itibaren hızlandırılsa da sürecin öngörülenden uzun sürmesi nedeniyle dış finansman olanaklarını yitiren İzmer A.Ş. kaynak yaratabilmek için kiracılarının projeye aykırı taleplerine göz yummaya başladı. Sonunda,
İzmer A.Ş. 18 Ekim 2002’de düzenlenen törenle Konak Pier’in açılışı yapıldı.

Konak Belediyesi mühürledi

Konak Pier’in açılışının yapılmasının üzerinden 35 gün geçmişti ki, Ahmet Piriştina’nın başkanlığındaki İzmir Büyükşehir Belediyesi ve Erdal İzgi’nin başkanlığındaki Konak Belediyesi Ocak 2002’de Konak Pier’i mühürledi. Şehir Plancıları Odası, projenin restorasyon ilkelerine aykırı olarak “binanın eşsiz kentsel ve mimari özelliklerini yok edecek şekilde” düzenlendiğini ve “böylesine özgün bir eserin kaybedilmesinden sorumlu olanlar hakkında yasal işlem yapılması gerektiğini” açıkladı. Sonunda Bayındırlık ve İskân Bakanlığı 18 Şubat 2003’de planları onayladı. İmar planlarının onaylanması üzerine tadilat projelerini de onayladı. Böylece, proje onay süreci tamamlanmış oldu.
Ancak, tartışmalar bununla bitmedi. Konak Belediyesi, tarihi eser tescilli yapı olan Konak Pier’den otopark tesis edilmediği için 2 trilyona yakın otopark bedeli ödemesini istedi. Ödenmesi durumunda geçici işletme ruhsatı vereceğini ve mühürleri kaldıracağını söyledi. Konak Pier bir yıla yakın kapalı kaldı. Sonunda, otopark bedelinin peşinatı yatırıldı ve mağazaların işletilmesine ve Şubat 2004 de izin verildi.

Kaçak kat iddiaları

Deniz Kuvvetleri’ne ait tesisin yapılmasının ardından Konak Pier’in Pasaport’a bakan bölgesinde de yenileme çalışmaları başladı. Ancak bu kez de çıkan bazı haberler çalışmalarının yeniden tartışılmasına neden oldu. Pasaport’a bakan cephedeki binalardan bir tanesine 3. katın çıkılması tartışmaları, İzmir 1 Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğünce ruhsat verildiği ortaya çıkmasıyla sona erdi. Konak Belediyesi İmar ve Şehircilik Müdürlüğü tarafından yapılan açıklamada, “Bahsedilen yeni sinemaların bulunduğu bölümde İzmir 1 Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğünce 03.04. 2014 tarih, 1929 sayılı karar ile onaylanan projede mevcuttur. Bu projeye Belediyemiz tarafından 18.04.2014 tarih, 5329 sayı ile tadilat kesin onayı verilmiştir. Çeşitli tarihlerde yapılan incelemelerde bahsedilen bölümün projesine uygun olarak inşasının devam ettiği tespit edilmiştir” denildi.

Bir proje de İzmir Ticaret Odası’ndan

Çeşitli tartışmalar, maliyet artışları ve mühürlemeler sonunda açılan Konak Pier, aradan geçen yıllar sonunda İzmir Ticaret Odası tarafından ortaya atılan proje ile yeniden gündeme geldi. 2005’te İzmir Pasaport Limanı Turizm Dönüşüm Projesi’ne açıklayan Ekrem Demirtaş başkanlığındaki İzmir Ticaret Odası, projenin amacını ise, “Yıl 12 Ay Turizm” hedefi doğrultusunda, İzmir merkezde uzun yıllardır âtıl durumda olan dalgakıranı ve çevresini turistik cazibe merkezi haline getirerek kente yeniden kazandırmak” olarak açıkladı.
İzmir Ticaret Odası, Pasaport Limanı Dalgakıran’ın üst kullanım hakkını, İzmir 13. İcra Müdürlüğü’nün 17 Ocak 2012’de yaptığı açık arttırmada 2 milyon 695 bin liraya 15 Ağustos 2021’e kadar aldığını belirterek, eski Pasaport Limanı Dalgakıranı üzerinde cazibe merkezi yaratabilecek düzeyde kültür, sanat, spor ve rekreatif fonksiyonlara hizmet verebilecek hale getirilmek üzere projelendirildiğini belirtti. 
Proje kapsamında; yat limanı, yat kulübü, ikinci el tekne satışı, yat fuarı, kültür, sanat, sergi mekanları, yüzer havuz, su sporları, tünel akvaryum, ses, su ve ışık oyunları, kafeterya, rekreasyon ve seyir alanları gibi fonksiyonların yer alması düşünüldüğü ve dalgakıran boyunca tekne bağlama yeri, kurulacak platformda deniz müzesi, sergi alanları, deniz altından geçen akvaryum, yarı olimpik yüzme havuz olacağı vurgulandı.

Tartışmalar hiç bitmedi

17 Ekim 1995 tarihinde İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin ortak girişim grubu tarafından SASKO A.Ş. ve haklarını devrettiği İZMER A.Ş’nin İzmir Konak Pier’deki sorunları açılışına rağmen hiç bitmedi. Yaşanan gecikmeler nedeniyle ekonomik sıkıntı yaşayan İZMER, İş Bankası’ndan kullandığı 5 milyon dolarlık kredinin nedeniyle icralık oldu. İzmir 13. İcra Müdürlüğü’nde yapılan ihale sonucunda 56 işyerinin bulunduğu alışveriş merkezi 18 milyon 300 YTL’ye en büyük ortağı ABD’li şirket İnternasyonel Assetm olan Ege Varlık A.Ş. tarafından satın aldı.
İş Bankası’na olan kredi borcunun ödemesini aksattığı gerekçesiyle Konak Pier’i Ege Varlık’a kaptıran İZMER İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Şener Koyuncuoğlu ise, yapılan işlemin haksız olduğunu savundu. Mayıs 2004’de İş Bankası ile anlaşarak kredi borcunu 4 milyon dolarda sabitlediklerini ve bu borcun 1.4 milyon dolarlık kısmını da ödediklerini söyleyen Koyuncuoğlu, “Ancak banka, yapılan bu protokolü göz ardı ederek elindeki icra dosyalarını Ege Varlık’a devretti. Bize haber bile verilmeden yapılan bu satış işlemi için hukuki hakkımızı sonuna kadar kullanacağız” dedi.

Yargıtay satışı iptal etti

İş Bankası tarafından kredi borcu yüzünden Ege Varlık AŞ’ye devredilmesini mahkemeye taşıyan İZMER, sonunda Yargıtay’dan beklediği kararı aldı. Yargıtay 12. Hukuk Dairesi, Konak Pier’in üst kullanım hakkını, İZMER AŞ’nin kredi borcunu İş Bankasından devralan Ege Varlık AŞ’ye icra yoluyla satışına ilişkin mahkeme kararını bozdu. İzmir 1. İcra Hukuk Mahkemesi kararının Yargıtay tarafından iptal ettirilmesiyle, Konak Pier yeniden İZMER’e döndü. Böylece restore edilerek 6 yılda alışveriş merkezine dönüşen Konak Pier, üç ay kadar faaliyet gösterip mülkiyet ve imar planlarından kaynaklanan sorunlar yüzünden açılışı yapıldıktan kısa bir süre sonra mühürlenmesinin ardından yaşadığı ikinci büyük sorunu da aşmış oldu.

Konak Pier’de kim kimdir?

Türkiye Denizcilik İşletmesi, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı, İzmir Büyükşehir Belediyesi, İZBELTUR, Ege Şehircilik Planlama, İZMER, SASKO ve Ege Varlık AŞ’nin isimlerinin sık sık geçtiği Konak Pier’de kim kimdi acaba?
İZBELTUR ve Ege Şehircilik Planlama, İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin şirketleri. Özelleştirme İdaresi’nden Konak Pier’in üst kullanım hakkını alan bu iki şirketin devrettiği SASKO ve onun da devrettiği İZMER ise özel sektör şirketi.

SASKO Sınai Yatırım

Resmi kayıtlara göre, SASKO Sınai Yatırım Makine Sanayi ve Ticaret AŞ’nin kuruluş yılı 1995.
Merkezi, Atatürk Caddesi No: 328 Alsancak İzmir.
Yönetim Kurulu Başkanı Şener Koyuncuoğlu. Yönetim Kurulu Başkan vekili Suphi Koyuncuoğlu. Yönetim Kurulu üyesi ise Yılmaz Koyuncuoğlu.
5 milyar liralık sermaye ile kurulan şirketin 5 bin hissesinin kurucu ilk hissedarları ise 250 hisse ile Şener Koyuncuoğlu, 250 hisse ile Mine Koyuncuoğlu, 3.250 hisse ile Suphi Koyuncuoğlu, 750 hisse ile Salim Koyuncuoğlu ve 500 hisse ile Yılmaz Koyuncuoğlu.
2010 yılında yapılan son resmi yönetim kurulu toplantısı kararına göre ise, yönetim kurulu başkanı Şener Koyuncuoğlu, başkan vekili Suphi Koyuncuoğlu, yönetim kurulu üyesi ise Mehmet Ruşen Sökeli.

İZMER İnşaat Sanayi

Resmi kayıtlara göre İZMER İnşaat Sanayi Ticaret Turizm AŞ’nin kuruluş yılı 1996.
Merkezi, Atatürk Caddesi No: 328-A Alsancak İzmir.
SASKO Sınai Yatırım AŞ’nin kapı komşusu.
145 milyar liralık sermaye ile kurulan şirketin 5 bin 800 hissesinin A grubu 5 bin 796 hissesi İngiltere’de kurulu İzmir Pier Redevelopment Corp, B grubu 1 hissesi ise SASKO, B grubu 1 hissesi Şener Koyuncuoğlu, B grubu 1 hissesi, Suphi Koyuncuoğlu ve B gurubu 1 hissesi Selin Kibar’a ait.
İZMER resmi kayıtlara göre sahibi İngiltere’de kurulu İzmir Pier Redevelopment Corp olarak görünmesine rağmen, aslında öyle değil. Çünkü İngiltere’de kurulu İzmir Pier Redevelopment Corp şirketinin sahibi de Suphi Koyuncuoğlu.
Kendisi ile şirketin yönetimindeki isim ise Hicham Abdelnour.
İzmir Pier Redevelopment Corp şirketinin İngiltere kayıtlarını incelemek isteyenler buraya tıklayarak daha ayrıntılı bilgi edinebilirler.
5 Şubat 2020’de tescil edilen 3 Şubat 2020 tarihli yönetim kurulu kararına göre, İZMER’in yeni yönetim kurulu başkanı Hicham Abdelnour, Suphi Koyuncuoğlu yönetim kurulu başkan vekili ve Mehmet Ruşen Sökeli ise yönetim kurulu üyesi olarak seçildi.
Hicham Abdelnour, sadece İZMER’in yönetim kurulu başkanı değil, aynı zamanda İZMER’in en büyük hissedarı İzmir Pier Redevelopment Corp’un da en yetkili ismi.

EGE Varlık Yönetim şirketi

Resmi kayıtlara göre, Ege Varlık Yönetim AŞ’nin kuruluş yılı 2004.
Merkezi Cumhuriyet Bulvarı No: 87 Daire: 6-7 İzmir.
Kurucuları, İnternational Asset Management Company, Kasım Pırlanta, Savaş Er, Tülay Pırlanta ve Özlen Er.
10 trilyon lira (eski TL) sermaye ile kurulan şirketin 10 milyon hissesinin 9 milyon 999 bin 996 hissesi İnternational Asset Management Company, 1 hissesi Kasım Pırlant, 1 hissesi Savaş Er, 1 hissesi Tülay Pırlant ve 1 adedi de Özlen Er’e ait.
Doğal olarak İnternational Asset Management Company’in en büyük hissedarı da Kasım Pırlant. İnternational Asset Management Company ile ilgili daha fazla bilgi edinmek isteyenler buraya tıklayabilirler.

Konak Pier’de şimdi ne olacak?

Daha önce Hilton Oteli’nde önemli derecede hak kaybına uğradığı ortaya çıkan İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin Konak Pier’de gelecek yıl karşılaşacağı sorunlar için şimdiden çeşitli girişimler başlattığı da ortaya çıktı.
Ege Bölgesi Sanayi Odası’nın haberine göre, İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer başkanlığında gerçekleştirilen, “Konak Pier’in” geleceğine ilişkin yapılan toplantıya Ege Bölgesi Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Ender Yorgancılar katıldı. Toplantı ile ilgili paylaşılan bildiride, toplantıya EBSO Başkanı Yorgancılar’ın yanı sıra İzmir Ticaret Borsası Başkanı Işınsu Kestelli’nin de katıldığı öğrenildi. Bu gelişmelerin ardından İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin Konak Pier hakkında izleyeceği yol ve çözüm yolu merak uyandırdı.