Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalıkları Daire Başkanlığı’nın 10 Kasım 2020 tarihli yazısıyla, pozitif vakalarla temas eden kişilere test kısıtlaması getirilmesine hekimler adeta isyan etti. Dr. Ergün Demir ve Dr. Güray Kılıç, kişisel bloglarında kaleme aldıkları analizde, “Pozitif vakalarla temaslı kişilere de test yapılmayacaksa, kime test yapılacak” dedi. İki hekimin kaleme aldığı analizi okurlarımızla paylaşıyoruz…

Dr. Ergün Demir – Dr. Güray Kılıç | Covid-19 hastalığı her geçen gün yayılmaya devam ederken valiler, il sağlık müdürleri ve başhekimlerden “en kritik süreçteyiz, maalesef kontrol altına alınamıyor” açıklamaları peş peşe geliyor. Etkin mücadele için test kapasitesinin arttırılması ve testlere erişimin kolaylaştırılması gerekirken, tam aksine temaslılara test yapılmasına kısıtlama getiriliyor.

Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalıkları Daire Başkanlığı 10 Kasım 2020 tarih 13588366-149 sayı ile Valiliklere (İl Sağlık Müdürlüğü) gönderdiği “Filyasyon Çalışmaları Hakkında” konulu Genel Müdür Doç. Dr. Fatih KARA imzalı yazıda özetle şöyle deniliyor:

Vakaların görülmeye başlamasından bu güne kadar yapılan çalışmalar değerlendirildiğinde, filyasyon ekiplerinin çalışmaları kapsamında, özellikle büyükşehirlerde ilçeler arasında uygulama konularında farklılıklar olması nedeniyle filyasyon çalışmalarına yönelik bazı düzenlemelerin yapılması ve mevcut çalışmalar ile ilgili hatırlatma yapılması ihtiyacı ortaya çıktığı belirtilmiş, buna bağlı olarak da filyasyon çalışmaları sırasında vaka ve temaslıların filyasyon ekipleri tarafından izole oldukları yerlerde ziyaret edilerek filyasyon çalışmasının tamamlanması istenmiştir. Bu çalışmalar sırasında, temaslı kişilerden aşağıda belirtilen durumlar dahilinde numune alınmasının sağlanması istenmiştir.

• İlk ziyaret sırasında semptomu var ise (Daha sonra semptom gelişen kişiler için belirlenmiş prosedür dahilinde)
• 60 yaş ve üstü ve komorbiditesi olan kişilerden temas tarihinden sonraki 7. günde semptomu olmasa dahi numune alınması gerekmektedir.

Temaslıların izlemlerinin ilk ziyaretin yapıldığı tarihten itibaren, temas tarihinden sonraki 2-4-8 ve 12. günlere denk gelen günlerde olacak şekilde aranarak semptomları yönünden sorgulaması ve sisteme kayıtlarının yapılması, belirtilen hususlar dikkate alınarak düzenlemelerin yapılması istenmiştir.

Bu resmi yazıda ne denmek isteniyor?

Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü bu yazıda filyasyon ekiplerine şunu demektedir: Bugünden sonra test sonucu pozitif bildirilen veya yapılan tetkiklerinde BT Covid uyumlu olarak belirlenen kişilerle temaslılardan numune almak için bazı koşullar getirilmiştir. Buna göre filyasyon ekipleri ziyaret esnasında;

• Temaslı kişilerde Ateş • Öksürük • Boğaz ağrısı • Baş ağrısı • Kas/eklem ağrıları • Karın ağrısı veya ishal • Koku veya tat alma bozukluğu gibi semptomları varsa,
• 60 yaş ve üstü iseniz ve ayrıca iki veya daha fazla hastalığınız (Kronik solunum yetmezliği, kardiyovasküler hastalıklar, hipertansiyon, diyabet, karaciğer hastalıkları, kanser, böbrek yetmezliği ) var ise temas tarihinden sonraki 7. günde semptomu olmasa dahi numune alacaklardır.

Diğer temaslılardan numune alınması bu şekilde kısıtlanmış olmaktadır. Bu durumda temaslı vatandaşlar PCR testi için piyasanın insafına terk edilmektedir.

Temaslı vatandaşların test yaptırması zorlaştırıldı: Özel hastanelere muhtaç ediliyorlar!

Henüz spesifik bir tedavisi ve aşısı bulunmayan Covid-19 enfeksiyonunda tanı koymak ve enfekte kişileri saptayarak filyasyon ve izolasyon yapabilmek ancak PCR testi ile mümkündür. Bu uygulama ile temaslı vatandaşların test yaptırabilmesi zorlaştırılmıştır. Test yapılmayan ancak evde izole kalması gereken temaslı vatandaşlar panik halde özel sağlık kuruluşlarına yönelecek ancak 250-300 TL’yi cepten ödeyerek test yaptırabileceklerdir.

Hâlâ netleştirilemeyen konu: Kime, hangi kritere test yapılacak

Bir yandan temaslılara test kısıtlaması getirilirken diğer yandan ayrıcalıklı test uygulamaları kamuoyunun gündemindedir.

Türkiye’de Covid-19 testlerinin kimlere ve hangi kriterlere göre yapıldığını hâlâ tam olarak bilinmemektedir. Bilinen pandemide en ön safta yer alan sağlık çalışanlarına bile hâlâ düzenli olarak test yapılmadığı ve bu yazıdan da anlaşıldığı üzere temaslılara getirilen test kısıtlamasıdır. Kamuoyuna yansıyan bilgilerden anlaşılmaktadır ki test ayrıcalığı için iktidara yakın olmak gerekmektedir. Bir milletvekili herhangi bir semptomu yokken bir ayda sekiz kez test yaptırabilmektedir. Epidemiyolojinin ilkelerine aykırı olarak Covid-19 pozitif vakalar ile aynı evde kalan temaslılara bile test yapılmazken milletvekillerine, danışmanlara, Meclis’te ve Saray’da çalışanlara, futbolculara, AKP yöneticilerine sırf tarama amaçlı test yapılabilmektedir. Bu ayrımcılığa ve bilimdışı uygulamaya ilişkin Sağlık Bakanlığı yetkilileri henüz bir açıklama getirmemişlerdir.

Mücadele doğru yöntem: Epidemiyoloji bilimine uymak

Salgında başarı, bulaşı-hastalanmayı önlemektir; mücadelede doğru yöntem ise epidemiyoloji bilimine uymaktır.

Üç-beş maskeyi vatandaşlara dağıtamayıp yüzüne gözüne bulaştıran AKP iktidarı, öyle anlaşılmaktadır ki test uygulamasını da yüzüne gözüne bulaştıracak.