Türkiye’de vaka sayısında yaşanan tırmanışla birlikte yoğun bakım yatağı sıkıntısı yaşanacağı uyarısında bulunan Dr. Güray Kılıç ve Dr. Ergün Demir, özel hastanelerin koronavirüs tedavisi gören yoğun bakım hastalarından ücret alamayacağına dikkat çekti. Dr. Kılıç ve Dr. Demir, “Covid-19 hastalarına yoğun bakım servislerinde bakılmasından kaçınan, yasal olmamasına rağmen ilave ücret alan ve böylece salgını fırsata çevirmeye çalışan özel hastanelere el konulmalı ve buralarda Sağlık Bakanlığı tarafından hizmet vermelidir” açıklamasını yaptılar.
İstanbul Tabip Odası Yönetim Kurulu üyesi Güray Kılıç ve işyeri hekimi Ergün Demir, kaleme aldıkları ortak makale ile İstanbul başta olmak üzere birçok ildeki yoğun bakım servislerinde yer kalmadığını verilerle açıkladı. Özel hastanelerin bazılarının yoğun bakım servislerine hasta kabul etmemesi nedeniyle önümüzdeki günlerde yaşanacak yatak sıkıntısına dikkat çekilen makalede, Türkiye’deki sağlık sisteminin bu hale nasıl geldiği yedi soruya verilen cevapla anlatıldı.
Makalede Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’ya “Twitter üzerinden paylaşımlarla sorunu çözdüğünü zannetmektedir” eleştirisi yöneltilirken, şöyle denildi:
“Sağlık Bakanı, salgına ilişkin verileri ve bilgilendirmeleri Twitter ve web sayfasından paylaşılan tek bir tabloya sığdırmak istese de yoğun bakım ve entübe hasta sayısını tablodan kaldırarak gerçekleri bulanıklaştırmak istese de birçok ilde yaşanan hastalara yoğun bakım servislerinde yatak bulunmaması sorunu ortadan kalkmamıştır.”
Makalede merak edilen sorular ve yanıtları şöyle sıralandı:
“Bakanlık özel sağlık sektörüne meydanı terk etmiş görünüyor”
Ülkemizde toplam yoğun bakım yatak sayısı ve bunların kurumlara (özel- sağlık bakanlığı-kamu üniversitesi) göre dağılımı nedir?
- Ülkemizde toplam yoğun bakım yatak sayısı 39 bin 955 olup bunun yüzde 43,5’u Sağlık Bakanlığı, yüzde 41 özel hastaneler, yüzde 15,5’i üniversite hastanelerinde yer almaktadır. Salgında esas olarak erişkin yoğun bakım yataklarına ihtiyaç olmaktadır. Erişkin yoğun bakım toplam sayısı ise 25 bin 364’tür. Hastanelerde yoğun bakım hizmetleri birim zamanda en çok para kazandıran hizmetler arasındadır. Yoğun bakım hizmetlerinde özel sektörün ağırlığı fazladır. Sağlık Bakanlığı adeta özel sağlık sektörüne meydanı terk etmiş görünmektedir.
“Özellerde gelişi güzel yoğun bakım açılıyor”
- Şu anda yoğun bakım üniteleri salt fiziksel altyapıya göre tescillenmektedir. Nitelikli yoğun bakım çalışanı ve özellikle yoğun bakım uzmanı bulunup bulunmadığı, sunulan hizmetin kalitesi ve yatan hasta sonuçları bu ünitelerin değerlendirilmesinde parametre olarak kullanılmamaktadır. Bu durum gerek kamuda gerekse özel hastanelerde gelişigüzel yoğun bakım servislerinin açılmasına yol açmaktadır.
Covid-19 salgınında gelinen aşamada yoğun bakım servisleri yetersiz mi kalmaktadır? Sorun nereden kaynaklanmaktadır?
- Yoğun bakım hizmetinde sorun, yataklı servis ve yatak sayısı bakımından yetersizlikten çok, yoğun bakım servislerinin özel sektör ağırlıklı olması ve pandemi döneminde denetim yapılmamasından kaynaklanmaktadır. Özel sağlık sektör doğası gereği Covid-19 hastalığına “maliyet” ve “kâr” penceresinden bakmaktadır. Bugün birçok ilde yoğun bakım servislerinde boş yatak bulunamamasının temel nedenleri arasında hastane işletmelerinin yoğun bakım yataklarını en çok para kazandıran hizmet olarak görmesi, yoğun bakım servislerine ihtiyaç olmadan hasta yatışları ve yoğun bakım yataklarının akılcı kullanılmaması, Sosyal Güvenlik Kurumu’nun özel hastanelerde Covid-19 tedavisi gören hastalar için yoğun bakım pandemi bakım ücreti ödemesini iptal etmesi yer almaktadır.
Özel hastaneler Covid hastasından ücret alamaz
Sağlık Uygulama Tebliği’ne (SUT) göre ilave ücret alınmayacak sağlık hizmetleri nelerdir? Pandemi vakaları halen bu kapsam içinde midir?
- Yoğun bakım servislerinde tedavi gören Covid-19 hastası dahil hiçbir vakadan SUT hükümleri gereği ilave ücret alınamaz.
Özel hastanelerde Covid-19 öntanılı / tanılı hastalardan herhangi bir ad altında ilave ücret alınabilir mi? Halihazırdaki mevzuata göre durum nedir? İhlal durumunda izlenecek yol nedir?
- SGK Sağlık Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ ile Covid-19 öntanılı/tanılı hastalar, acil hal tanımı içerisine ve ilave ücret alınmayacak işlemler listesine alınmıştır. Bu şekilde Covid-19 öntanı/tanılı hastalardan özel hastanelerde yasal olarak hiçbir suretle yapılacak herhangi bir işlem/girişim/tetkik/tahlil /yatak için ilave ücret alınamayacaktır. İhlal durumunda, SGK il müdürlüğüne şahıs ödemeleri bölümüne iletilmek üzere dilekçe yazmak ve dilekçeye hastaneden verilen çıkış kâğıdı, fatura veya kredi kartı ekstresinin ek olarak verilmesi gerekmektedir.
“Ciroları eksiye düşen özel hastaneler değil…”
Özel hastaneler ve özel sağlık kuruluşları pandemi sürecinde zarar mı etti? SGK’ dan sağlık hizmet sunucularına türlerine göre (müracaat sayısı, fatura tutarı, müracaat başına ortalama maliyet) yapılan ödemelere dayalı analiz bilgileri ne gösteriyor?
- SGK 2020 Temmuz sağlık istatistikleri sağlık hizmet sunucusu fatura tutarı analiz bilgilerine göre, 2019 ilk 7 ay ile 2020 ilk 7 ay değişim oranı karşılaştırıldığında ciroları eksiye düşenlerin özel hastaneler değil devlet ve üniversite hastaneleri olduğu görülmektedir. Özel hastanelerde pandemi süresince asıl gelir kaybı sağlık turizminden olmuştur.
Özel hastaneler Covid-19 hastalarının tedavi süreçlerinden, özellikle de yoğun bakım hizmetlerinden kaçınabilirler mi?
- Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nün 20 Mart 2020 tarih ve pandemi konulu yazısı ile 27 Ağustos 2020 tarihinde güncellenen Pandemi Hastaneleri ve Elektif işlemlerin ertelenmesi ve diğer alınacak tedbirler konusundaki yazısına göre pandemi süresince pandemi hastaneleri tedavi ve yoğun bakım hizmetlerinden imtina edemezler.
Covid-19 hastalarına yoğun bakım servislerinde bakmaktan kaçınan özel hastaneler için izlenecek yol nedir?
- Covid-19 hastalarına yoğun bakım servislerinde bakılmasından kaçınan, yasal olmamasına rağmen ilave ücret alan ve böylece salgını fırsata çevirmeye çalışan özel hastanelere el konulmalı ve buralarda Sağlık Bakanlığı tarafından hizmet vermelidir.”