Türkiye Hazır Beton Birliği, 116 yurttaşın yaşamını yitirmesine sebep olan yıkılan 17 binaya ilişkin İzmir Seferihisar Deprem Raporu’nu yayımladı. Hazırlanan raporda, acil olarak yapılması gerekenler açıklanırken yıkımın gerçekleşmesine neden olan altı kritik madde şu şekilde sıralandı: Kötü zemin, kötü beton, kötü demir, kötü mühendislik, kötü işçilik, kötü denetim.

Türkiye Hazır Beton Birliği’nin İzmir Seferihisar Deprem Raporu’na göre, İzmir’de yıkım altı ‘kötü’nün bir araya gelmesiyle oldu: Kötü zemin, kötü beton, kötü demir, kötü mühendislik, kötü işçilik, kötü denetim.

Hürriyet’ten Aysel Alp’in haberine göre, raporda, dikkat çeken tespitlerden bazıları şöyle oldu:

“Bazı binalarda kolonda kesme gibi tasarım hatalarından kaynaklanan hasarlar görülmüştür.

Ağır hasarlı binalarda yapı denetim ve mühendislik hizmeti alınmadığı anlaşılmış; yapı denetim hizmeti almış binalarda ise yapısal hasar görülmemiştir. İncelenen ağır hasarlı yapıların tümü 1999 öncesi yapılmış.

Düşük dayanımlı beton kullanılmış. Bu betonlar, bileşiminde ince kirli dere malzemesi bulunan ve muhtemelen döküm sırasında ilave su katılmış, denetimsiz, düşük kaliteli betonlardır. Hasar gören binaların neredeyse tamamında donatılar nervürsüz düz çeliktir, çapları ve miktarları yetersizdir. Deprem performansı açısından çok kritik olan ve boyuna donatıları saran etriyelerin miktarı ve aralıkları yetersizdir, etriye sıklaştırmaları yapılmamış, uçları doğru kıvrılmamıştır. Etriye aralıkları 20 cm ve üzerindedir.”

Acil olarak neler yapılması gerekir?

THBB Başkanı Yavuz Işık, Türkiye genelindeki konutların yüzde 35’inin (yaklaşık 6.7 milyon konut) depreme dayanıksız olduğunu vurguladı. Işık ve Yapı Denetim Kuruluşları Birliği acil yapılması gerekenleri şöyle sıraladı:

• Yapı stoğu acilen taranmalı: Bütün yapıların risk potansiyeli ortaya konulmalı. İlk etapta hızlı tarama ile tespit edilen yüksek riskli yapılar acilen yenilenmeli. İnşaat sürecindeki bütün kurallara; zemin incelemesi, doğru projelendirme, kaliteli malzeme, doğru uygulama, denetime eksiksiz uyulmalı.
• Beton sınıfı yükseltilmeli: İnşaatlarda daha yüksek dayanım sınıfında betonlar kullanılmalı.
• KGS Denetimi yaygınlaşmalı: Ülkemizde beton üretiminde en etkin denetim Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından onaylanmış kuruluş olarak atanan Kalite Güvence Sistemi (KGS) tarafından yapılmaktadır. Beton üretim tesislerinin yerinde denetiminin yanı sıra habersiz ürün denetimleri de yapılmaktadır.
• Binalar denetlenmeli: Araç muayenesine benzeri bir sistemle 2-3 yılda bir binaların periyodik denetimi yapılarak kolon, kiriş kesikleri tespit edilmeli.
• 1 milyon uzman gerekli: Olası İstanbul depreminde 50 bin binanın yıkılacağını belirten uzmanlar, her binaya ortalama 20 kişilik kurtarma ekibi verilmesi halinde bile 1 milyon arama kurtarma uzmanı gerektiğini belirtti.