Almanya’nın önde gelen Türkiye uzmanı Günter Seufert, Ankara’nın devreye sokulmasına ihtimal vermediği AB yaptırımlarının uygulanması için “doğru zamanın” geldiğine dikkat çekti, “Brüksel baskıyı artırmalı” dedi. NATO ise Türkiye’ye destek mesajı açıkladı.

Avrupa Birliği dönem başkanlığı sürecinde Türkiye ile diyaloğu geliştirmek isteyen ancak AKP hükümetinden Doğu Akdeniz’de gerilimi düşürme konusunda olumlu adımlar göremeyen Almanya, tavrını sertleştiriyor.

DW Türkçe’nin haberine göre Berlin merkezli Uygulamalı Türkiye Araştırmaları Merkezi (CATS) Yöneticisi Günter Seufert tarafından kaleme alınan makale, yaklaşımdaki değişikliği gözler önüne seriyor.

Türkiye ile ilişkilerin ele alınacağı AB liderler zirvesi öncesinde yayımlanan makalede Seufert, Ankara’nın birliğin 1 Ekim önerilerine beklenen karşılığı vermediğine işaret ederek, “AB daha sert tedbirleri devreye sokmak zorunda kalacak” görüşünü kaydetti.

Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki eylemlerinin, AB’yi bir yol ayrımına getirdiğini belirten Seufert, bu nedenle Avrupa liderlerin Ekim ayında aldıkları kararla Türkiye’ye, “ya pozitif gündemli diyalog ya da yaptırımlar” şeklinde iki seçenek sunduğunu hatırlattı.

“Ankara AB’nin attığı büyük adıma karşılık vermedi”

AB’nin, Gümrük Birliği’nin derinleştirilmesini, Türk vatandaşlarına vizelerin kolaylaştırılmasını ve göç alanındaki işbirliğinin daha fazla mali kaynak ile güçlendirilmesini hedefleyen pozitif gündemli diyalog önerisi karşılığında Ankara’dan Doğu Akdeniz’de yapıcı ve yine Kıbrıs konusunda da çözümden yana tavır almasını istediğini anımsatan Alman uzman, “Brüksel’de alınan bu karar bugüne kadar Ankara’da herhangi bir etki yaratmadı” görüşünü aktardı.

Bu süre zarfında Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki tek taraflı politikalarını sürdürdüğüne, Kıbrıs geriliminin tırmandırıldığına, Rus yapımı S-400 füze savunma sisteminin Türkiye tarafından aktive edildiğine dikkat çeken Günter Seufert, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ayrıca 26 Ekim’de “Fransız mallarının boykot edilmesi ve böylelikle Gümrük Birliği’nin de ihlal edilmesi çağrısında bulunduğunu” hatırlattı.

Erdoğan’dan AB’ye: Yaptırımlar çok da ırgalamaz

Erdoğan, AB’nin Türkiye’ye karşı yaptırım planıyla ilgili “Herhangi bir yaptırım kararı Türkiye’yi çok fazla da ırgalamaz” diye konuştu. Erdoğan, ABD ile ilişkiler konusunda da Biden’ı beklediklerine işaret etti.

“Erdoğan’ın, Çin’de Uygurların yaşadıklarına sessiz kalırken”, kendisini “Avrupa’da sıkıntı yaşayan Müslümanların savunucusu” gibi göstermeye çalışmasının, aslında meselenin gerçekten bu olduğu konusunda kimseyi ikna edemediğine işaret eden Seufert, aynı zamanda Avrupa’yı İslam düşmanı bir medeniyet gibi gösterme çabası ve Müslümanların radikalleşmesini körükleyebilecek nitelikteki söylemlerin, artan bir endişeye yol açtığını belirtti.

CATS yöneticisi Seufert, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “Türkiye’nin yerinin Avrupa’da olduğu” yönündeki sözleri ile yargı ve ekonomide reform vaadinin “güvenilmesi zor” olduğunu vurgularken, gerçekten reformların yapılmasının güç göründüğüne, “Türk cumhurbaşkanı gelinen noktada aşırı sağcı ortağına çok fazla bağımlı görünüyor” sözleriyle açıklık getirdi.

“Doğru zaman geldi”

Günter Seufert, AB’nin artık Türkiye’ye yaptırım uygulamaktan çekinmemesi gerektiğine, sakin, soğukkanlı, alttan alan tavrın Türk Hükümetini sadece daha fazla cesaretlendirdiğine işaret ettiği makalesinde, “Ankara’nın geleceğe yönelik vizyonunu öncelikli olarak askeri güce odaklaması iyi şeyler vaat etmiyor. Bu nedenle Brüksel Ankara üzerindeki baskıyı artırmalı. Doğru zaman geldi” görüşünü kaydetti.

Alman uzman Seufert, bir dizi yaptırım önerisinde de bulundu. Seufert bu bağlamda Gümrük Birliği’ni ihlal ettiği gerekçesiyle Türkiye’den ithal edilen ürünlere sınırlama getirebileceğine, savunma sanayi ürünlerinin ortaklaşa denetlenebileceğine, çift amaçlı malzeme ve teknoloji yani hem sivil hem de askeri amaçlarla kullanılabilecek ürünlerin Türkiye’ye ihracatının sınırlandırılabileceğini kaydetti.

NATO’dan Türkiye’ye destek

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Doğu Akdeniz yaptırımlarının ele alınacağı zirve öncesinde AB liderlerine, görüş ayrılıklarını yapıcı bir yaklaşımla çözüme kavuşturma çağrısı yaptı.

Jens Stoltenberg, bugün Portekiz Başbakanı Antonio Costa ile görüşmesi sonrasında düzenlenen ortak basın toplantısında, Türkiye’nin Batı İttifak’ı için taşıdığı öneme vurgu yaptı.

Stoltenberg, Alman haber ajansı dpa’nın, AB’nin bugün Türkiye konusunda alması muhtemel “zorlayıcı önlemlere” dikkat çekerek yönelttiği, “Siz AB’nin NATO üyesi bir ülkeyle sorunlarını yaptırımlar yoluyla ele almasını doğru bir yol olarak görüyor musunuz? Ve sizce yaptırımlar NATO ile AB arasındaki işbirliğini daha da zorlaştırabilir mi?” sorusunu yanıtladı.

Olumlu yaklaşıma vurgu

Doğu Akdeniz’de zorlu gelişmelerin yaşandığına, müttefiklerin NATO’da da endişelerini dile getirdiklerine dikkat çeken Jens Stoltenberg, “Hepimiz, farklılıklarımızı görüşebileceğimiz, olumlu yaklaşımlar arayışında olmalıyız” dedi.

Müttefiklerin Türkiye konusunda endişeleri olduğunu ancak aynı zamanda Türkiye’nin bir müttefik olarak taşıdığı önemin de bilincinde olduklarını vurgulayan Stoltenberg, “Çünkü Türkiye Irak ve Suriye’ye sınırdaş. IŞİD ile mücadelede, IŞİD’in kontrolü altındaki bölgelerin özgürleştirilmesinde kilit öneme sahipti. Türkiye aynı zamanda en çok mülteciye, yaklaşık 4 milyon kişiye ev sahipliği yapan bir ülke. Ve Türkiye, en çok terör saldırısına hedef olmuş olan müttefik” sözlerini kaydetti.

Jens Stoltenberg, “Görüş ayrılıkları var ve bunları konuşmak zorundayız. Ama aynı zamanda Türkiye’nin hem NATO hem de Batı ailesinin bir parçası olarak taşıdığı önemi kabul etmek zorundayız” dedi.

“Siyasi müzakereler yolunun açılmasına destek olabiliriz”

Stoltenberg, Doğu Akdeniz geriliminin NATO bünyesinde de ele alındığını, Yunanistan ile Türkiye arasında çatışmaların önlenmesi mekanizmasının oluşturulduğunu anımsattı ve bunun güçlendirilmesi için çalışmalar yürüttüklerini söyledi.

NATO Genel Sekreteri Stoltenberg, “Ben bu mekanizmayı nasıl daha da güçlendirip genişletebileceğimiz üzerinde çalışıyorum. Çünkü iki NATO müttefiki arasında herhangi bir olayın ya da kazanın meydana gelmesini önlemek için elimizden geleni yapmalıyız. NATO’da yürütülen teknik askeri görüşmeler ile sorunların esasına ilişki siyasi müzakereler yolunun da açılmasına yardımcı olabileceğimize inanıyorum” dedi.

Alman ve Yunan milletvekillerinden yaptırım çağrısı

Avrupa Parlamentosu (AP) üyesi Alman ve Yunan milletvekilleri, Türkiye’ye yaptırımların görüşüleceği Avrupa Birliği (AB) zirvesi öncesi Türkiye’ye Alman denizaltı satışlarının derhal durdurulması çağrısında bulundu. Almanya Başbakanı Angela Merkel’e hitaben 53 milletvekilinin imzasıyla Twitter’da yayınlanan mektupta Türkiye’nin tehditlerinin endişe verici boyuta geldiği belirtilerek, “Avrupa Parlamentosu’nun Yunan ve Alman üyeleri olarak, Alman hükümetini, Alman denizaltılarının, bileşenlerinin ve yedek parçalarının ihracatının yanı sıra ilgili tüm bakım faaliyetlerini derhal askıya almaya çağırıyoruz” denildi.

“Askeri tehditlerden endişeliyiz”

Türkiye’nin Doğu Akdeniz’de sismik faaliyetleri nedeniyle Yunanistan ve Kıbrıs’ın egemenlik haklarını çiğnediği, bu bağlamda uluslararası hukuka da aykırı hareket ettiği belirtilen mektupta, “Türkiye’nin Doğu Akdeniz’de AB üyesi ülkelere yönelik askeri tehditleri konusunda son derece endişeliyiz ve Türkiye’nin olası bir çatışmada Almanya’da üretilen denizaltıları kullanabileceğinden korkuyoruz” ifadesine yer verildi.

Mektupta, Alman hükümetinin, ağırlıklı olarak Alman Thyssen Krupp şirketi tarafından üretilen ve Türkiye’de montajı yapılan denizaltıların, bileşenlerinin ve yedek parçalarının ihracatının yanı sıra bakım servislerinin askıya alınması için acil önlemlere başvurması istendi.

Yunanistan ve Kıbrıs Cumhuriyeti, Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki doğal gaz kaynakları arama faaliyetlerini yasadışı olarak tanımlıyor. Türk hükümeti ise bu iddiaları reddederek, arama faaliyeterinin yasal olduğunu savunuyor. Bugün başlayan ve yarına kadar devam edecek AB zirvesinde, Doğu Akdeniz’deki sismik çalışmaları nedeniyle Türkiye’ye karşı uygulanacak olası yaptırımlar da ele alınacak.