Merkez Bankası Başkanı Naci Ağbal “2021 Yılında Para ve Kur Politikası” tanıtım toplantısında yaptığı konuşmada, “enflasyonu düşürmekte kararlı olduklarını” belirtti. Ağbal ayrıca, kurları belirleme amacıyla TCMB tarafından döviz alım ya da satım işleminin yapılmayacağını açıkladı.
Merkez Bankası Başkanı Naci Ağbal, 2021 Para ve Kur Politikası metni tanıtım toplantısıyla göreve atandıktan sonra ilk kez kameralar karşısına geçti. TCMB’nin temel amacının fiyat istikrarını sağlamak olduğunu belirten Ağbal, “Enflasyonu düşürmekte kararlıyız” açıklamasında bulundu.
İlerleyen süreçte dalgalı döviz kuru rejiminin devam edeceğini açıklayan Ağbal, enflasyondaki yükselişin temel nedeninin döviz kuru olduğunu belirtti.
Naci Ağbal’ın açıklamalarından satır başları şöyle:
- Para ve kur politikası TCMB’nin uygulayacağı para, kur ve likidite çerçevesini belirlemektedir.
- Para politikası kurulu ve ilgili birimlerimizle kapsamlı değerlendirmeler yaptık. Farklı kurumlardan temsilcilerle görüşmeler yaptık. Ortaya çıkan bu politika dökümanı bu çalışmaların sonucudur.
- Fiyat istikrarı sürdürülebilir büyüme istihdam ve toplumsal refahın ön koşuludur.
- TCMB’nin temel amacı fiyat istikrarını sağlamak. Fiyat istikrarını sağlamak hepimizin ortak amacı olmalı. TCMB olarak enflasyonu düşürmekte kararlıyız.
- Bildiğiniz üzere Türkiye’de ekonomik faaliyet mart ayı itibarıyla zayıflamaya başladı. TCMB bu dönemde salgının ekonomik ve finansal etkilerini sınırlamak amacıyla faiz indirimlerinin yanında bir dizi kapsamlı likidite tedbirini de uygulamaya koydu. Bu dönemde ekonomiyi destekleyici çok sayıda adım atıldı.
“Dalgalı döviz kuru rejimi devam edecek”
- Önümüzdeki dönemde dalgalı döviz kuru uygulamasına devam edilecek. Kurlar serbest piyasa koşullarında arz ve talep koşullarında oluşacak. TCMB olarak kurların düzeyini ya da yönünü belirleme amaçlı döviz alımı ya da satımı yapılmayacaktır. Kurlarda aşırı dalgalanmalar görüldüğünde ise alış yada satış müdahalesi yapılacaktır.
- 2021 yılında reeskont kredi dönüşlerinin rezerv katkısının 21 milyar dolar olmasını öngörüyoruz.
- Para Politikası Kurulu (PPK) 2021 yılında 12 tane toplantı yapacak.
- Temel iletişim araçlarımız PPK duyuruları ve enflasyon raporlarıdır. Paydaşlarla etkileşimin artırılması iletişim politikası önceliklerimizden birisi olacaktır. Teknik içerikli toplantılara devam edeceğiz.
- TCMB olarak fiyat istikrarı olarak üzerimize düşen sorumluluğun bilincindeyiz. Tüm paydaşları içeren üçüncül bir yaklaşımın farkındayız. Enflasyon hedeflerinin tüm paydaşlarca önemsenmesini önemli görüyoruz. Rekabete dayalı kurallı serbest piyasa mekanizmasının etkin işleyişini fiyat istikrarı için olmazsa olmaz ön koşullardan biri olduğunun altını çiziyorum.
- Fiyat istikrarının orta ve uzun vadeli kazanımlarına odaklanarak para politikasında kararlılıkla sıkı duruş sergileyeceğimiz ve enflasyonu düşürerek kazanımlar elde edeceğimiz bir yıla giriyoruz. Politika duruşumuzu fiyat istikrarı temel amacı doğrultusunda belirleyerek uygulayacağız.
“Hükümetle birlikte belirlenen yüzde 5 enflasyon hedefine bağlıyız”
- Enflasyonun ekonomimizi ve ülkemizi etkilediği maliyetler konusunda farkındalığın artırılması ve enflasyon hedeflerinin bütün paydaşlarca sahiplenilmesini önemli görüyoruz.
- 2021 yıl sonu yüzde 9.4 enflasyon hedefi bizim için elde edilmesi gereken ara hedef niteliğini taşıyor.
- Hükumetle birlikte belirlenen yüzde 5 enflasyon hedefine bağlıyız. Bununla ilgili 2023 yılı itibarıyla bütün merkez bankası araçlarını kararlı bir şekilde kullanarak güçlü bir politika koordinasyonu içinde bu hedefi yakalamak için olağanüstü bir çaba sarfedeceğiz.
“Enflasyondaki yükselişin temel nedeni döviz kuru”
- Ekonomik faaliyet 3. çeyrekte iç talep kaynaklı belirgin toparlanma kaydetti. Gıda ve temel mal enflasyondaki belirgin artışa karşın enerji ve tütün grupları tüketici enflasyonu sınırladı ve yılın 10 ayında enflasyon yüzde 12 civarında yatay bir seyir izledi.
- Ağustos ayı başından itibaren politikalarda kademeli sıkılaştırma adımları başladı.
- Enflasyon eğilimlerini incelediğimizde enflasyondaki yükselişin temel yükselişin döviz kuru olduğunu görüyoruz.
- 2021 yılına girerken başta döviz kuru olmak üzere birikimli maliyet etkileri uluslararası Emtia fiyatlarındaki yukarı yönlü seyir ve enflasyon beklentilerindeki kaynaklı riskler enflasyon görünümü üzerindeki önemini koruyor yukarı yönlü risk oluşturmaktadır.
- Hedeflere ulaşmak için gerekirse politika duruşumuzu daha da sıkılaştıracağız. 2021 yılında politika duruşumuzun sıkılığı enflasyonda kalıcı düşüşe ve fiyat istikrarına işaret eden güçlü göstergeler oluşana kadar kararlılıkla sürdürülecektir.
- Orta vadeli yüzde 5 enflasyon hedefi korundu. Para politikası duruşumuzu enflasyonun seyri bakımından belirlenen orta vadeli patikayla uyumlu biçimde uygulayacağız.
“Swap işlemlerine devam edilecek”
- 2021 yılı sonu için ekim enflasyon raporunda öngörülen yüzde 9.4 düzeyindeki enflasyon hedefine ulaşma kararlılığı içindeyiz.
- 2021 yılında para politikası sade ve anlaşılabilir bir çerçevede oluşturulacaktır. Temel politika aracı bir hafta vadeli repo ihale faiz oranı olacak. Gecelik faizlerde gün içi oynaklıkların sınırlanması amacıyla kullanılan faiz koridoru ile TCMB’nin nihai kredi mercii işlevi gören Geç Likidite Penceresi söz konusu fonksiyonları dışında para politikası aracı olarak kullanılmayacaktır.
- 2021 yılında fiyat istikrarı hedefi doğrultusunda TL ve döviz likidite araçlarını etkin bir şekilde kullanacağız. Halihazırda söz konusu fonlama ihtiyacının yaklaşık yüzde 60’ı swap işlemleriyle geriye kalanı açık piyasa işlemleriyle sağlanmaktadır.
- Önümüzdeki dönemde swap işlemlerine devam edilecek. Swap imkanı kullanımının yıl içinde piyasa şartlarına göre kademeli olarak azalabileceği öngörülmektedir.
Soru-cevap bölümü
Soru: Merkez Bankası’nın bugüne gelene kadar uyguladığı politikaların yanlışlarını düzelttiniz ama bu kararları alan heyet orada oturuyor. Aynı üyeler devam edecek mi? “Enflasyon tahminini işaret ederek yüzde 9,4 hedefi değil enflasyon tahminini tutturmaya çalışacak, MB güçlü göstergeler oluşana kadar devam edecek” dediniz. Güçlü göstergeler nedir? Şeffaf şekilde açıklanmaya devam edecek mi?
- Hükümet ile birlikte belirlenen yüzde 5 enflasyon hedefine bağlıyız. Bununla ilgili 2023 yılı itibariyle tüm Merkez Bankası araçlarını kararlı şekilde kullanarak bu hedefi yakalamak için olağanüstü çaba sarf edeceğiz. 100’üncü yılda yüzde 5 enflasyon hedefinin elde edilmesi ve istikrar kazanması bizim açımızdan önemli misyon. Yüzde 9,4, 2021 için belirlenen ara hedef niteliğini taşıyor. TCMB olarak bugün de yüzde 5 hedefine varana kadar belirlemiş olduğumuz patika içinde ara hedefleri gösterge olarak paylaştım. 2021 yılsonu yüzde 9,4 tahmin hedefi mutlaka takip edilmesi gereken elde edilmesi gereken ara hedef niteliğinde. Tüm araçları kullanarak etkili bir politika duruşu sayesinde de bu hedefi oluşturacağız.
- TCMB önümüzdeki dönemde her bakımdan faaliyetleriyle ilgili daha şeffaf öngörülebilir bir çerçeve oluşturacak. Bu anlamda çalışmaları başlattık, swap işlemleri dahil olmak üzere kamuoyuna paylaşılması gereken talep edilen farklı frekanslarda hangi verileri paylaşabiliriz. Çalışmaları yakın zamanda tamamlayacağımızı, sizin ifade ettiğiniz swapı daha yakında başlayacağız. TCMB olarak göreve başladığım ilk andan itibaren yoğun bir gayretle ajandamıza uygun olarak yoğun bir mesai çalışma sürdürüyoruz. Bu çalışmaların önümüzdeki süreçte artarak devam etmesini önemli görüyoruz. Kanunda ifade edilen fiyat istikrarı hedefini yakalama konusunda kurumsal olarak tüm mensupları bu bilinç ve yaklaşımda bu hedefe yönelik çaba gösterecek. Ben de başkan olarak tüm ekiple beraber bu çabaları artıracağız.
Soru: Rezerv birikimi ile ilgili şeffaf şekilde plan dahilinde güçlendirmeye çalışacağınız belli bir plan mı açıklanacak? Araçlarla ilgili detay alabilir miyiz?
- Diğer bütün paydaşlarla önümüzdeki süreçte yakın ve sık toplantılar gerçekleştireceğiz. Hedefi, yapmak istediklerimizi paylaşacağız, sizleri dinleyeceğiz, sizlerin ifade edeceği görüş ve önerileri alacağız. Bunları dikkate alan yaklaşımla yoğun gayret sarf edeceğiz. 2021 yılında TCMB döviz biriktirme rezervlerini artırma ile ilgili bir amaç öngördü. Bunu belirli plan dahilinde önceden açıklayarak şeffaf şekilde açıklayacağız. Daha detaylı çerçeveyi de önümüzdeki süreçte paylaşacağız. TCMB’nin döviz rezervi biriktirme amacı ile dalgalı kur rejiminin oluşturduğu kur düzeyi arasında etkileşim olmamasına özen göstereceğiz. Reeskont kredi dönüşleri kanalından 21 milyar dolar gelişi rezerv katkısı var. Diğer taraftan döviz alım ihalelerini de ölçütler çerçevesinde döviz arz ve talep gelişmelerine bağlı olarak belirleyeceğiz. Ters dolarizasyon ikamesi gelişmelerini yakından izleyeceğiz. Yurtdışı gelişmelerinin kalıcılığını gücünü izleyeceğiz. Tüm bunların üstünde enflasyonun hızlı şekilde düşürülmesi, fiyat istikrarının sağlanması bu amaç etrafında realize ettikçe enflasyon beklentisi ve risk primi aşağıya gelecek. Beklentileri olumlu etkilediği için TL varlıkların cazibesi artacak. O dönemlerde piyasanın döviz arz ve talebinin sağladığı koşullarda rezerv biriktirme politikasını hayata geçireceğiz.
Soru: Kasımda faizi artırdığınızda enflasyon için yukarı yönlü gelişme için bir uyarınız olmuştu. Gerçekleşme beklentilerinizle uyumlu muydu? Eğer öngörmediyseniz son enflasyon gelişmeleri öncü göstergeler sizin orta vadeli görünüme ilişkin beklentiyi değiştiriyor mu? Patikayı revize edecek misiniz? Para politikası duruşunuzun yeterli olduğunu düşünüyor musunuz?
- PPK olarak, kasım toplantısından önce teknik birimlerimizden kapsamlı analiz ve değerlendirme aldık. TCMB piyasadaki fiyat hareketlerini önden ve yakından izliyor. Bu çalışma sonucunda ortaya çıkan veri seti buna dayalı oluşan tahminler ve modeller PPK’nın dikkatine getirilmektedir. Döviz kuru oynaklıklarına bağlı fiyatlarda yukarı yönlü hareketin olduğunu PPK’da ifade ettik. Geçici nitelikte olduğu PPK’nın dikkatine getirildiği için kasım kararını bu değerlendirmeler altında yaptık. Her PPK kararı öncesi teknik çalışma bilgilendirmelerini aldıktan sonra yeni gelen verilerin işaret ettiği enflasyon eğilimlerini, risklerini dikkate alarak politika duruşunu belirleyeceğiz. TCMB için 2021 önemli bir yıl. Enflasyonun hızlı şekilde aşağı düşürülmesi yüzde 5 enflasyon hedefine varılması noktasında ciddi anlamda politika bakımından sıkı duruş göstereceğimiz yıl olacak. İhtiyatlı, basiretli bir para politikası duruşu göstermenin önemli olduğunu düşünüyoruz. Önümüzdeki PPK’larda da bu duruşla oluşturacağız.
TCMB’nin bugün açıklanan “2021 Yılı Para ve Kur Politikası”nın temel çerçevesi şöyle çizildi:
1. 2021 yılına girerken, başta döviz kuru olmak üzere birikimli maliyet etkileri, uluslararası emtia fiyatlarındaki yukarı yönlü seyir ve enflasyon beklentilerindeki yükseliş kaynaklı riskler fiyatlama davranışları ve enflasyon görünümü üzerindeki önemini korumaktadır.
2. Enflasyona ilişkin yukarı yönlü riskler 2021 yılında para politikasının sıkı ve kararlı bir duruş sergilemesini zorunlu kılmaktadır. Para politikası duruşu enflasyondaki riskler dikkate alınarak, enflasyonun düşürülmesi ve orta vadede fiyat istikrarı hedefine ulaşılması odağında belirlenerek uygulanacaktır.
3. 2021 yılında parasal duruşun sıkılığı, enflasyonu etkileyen tüm unsurlar dikkate alınarak, enflasyonda kalıcı düşüşe ve fiyat istikrarına işaret eden güçlü göstergeler oluşana kadar kararlılıkla sürdürülecektir.
4. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), 2021 yılında enflasyon hedeflemesi rejimini tüm unsurlarıyla kararlı bir şekilde uygulayacaktır.
5. Hükümetle birlikte belirlenen orta vadeli yüzde 5 enflasyon hedefi korunmuştur. TCMB bu hedefe varmada üzerine düşen sorumluluğun bilincinde olarak, hedef ufku içerisinde kararlı ve azimli bir tutum gösterecektir.
6. Para politikası kararları fiyat istikrarı önceliği korunarak alınacaktır.
7. TCMB’nin temel politika aracı bir hafta vadeli repo ihale faiz oranıdır.
8. Gecelik faizlerde gün içi oynaklıkların sınırlanması amacıyla kullanılan faiz koridoru ile TCMB’nin nihai kredi mercii işlevini gören Geç Likidite Penceresi (GLP), söz konusu fonksiyonları dışında para politikası aracı olarak kullanılmayacaktır.
9. Parasal aktarım mekanizmasının sağlıklı işleyişini sağlamak ve makrofinansal istikrara ilişkin riskleri sınırlamak amacıyla, zorunlu karşılıklar ile diğer TL ve döviz likidite araçları etkin olarak kullanılacaktır.
10. Dalgalı döviz kuru rejimi devam edecek, kurlar serbest piyasa koşullarında arz ve talep dengesine göre oluşacaktır. TCMB’nin nominal ya da reel bir kur hedefi bulunmamaktadır. TCMB kurların düzeyini ya da yönünü belirleme amaçlı döviz alım ya da satım işlemi yapmayacaktır.
11. Para politikasının etkinliği ve finansal istikrar açısından TCMB döviz rezervlerinin güçlendirilmesi amaçlanacak ve buna yönelik araçlar şeffaf bir şekilde, belirli bir plan dâhilinde, uygun koşullarda kullanılacaktır.
12. TCMB fiyat istikrarını, finansal istikrar için bir ön koşul, finansal istikrarı da fiyat istikrarı için en önemli unsurlardan biri olarak görmektedir. 2021 yılında, fiyat istikrarına odaklı para politikasının makrofinansal risklerin sınırlanması için de kritik önemde olduğu değerlendirilmektedir.
13. TCMB, 2021 yılında şeffaflık, öngörülebilirlik ve hesap verebilirlik ilkeleri doğrultusunda politika iletişimini ve veri paylaşımını güçlendirecektir.