Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulu, Covid-19’dan ölen hastane şoförünün yakınlarının itirazı sonucu “Covid-19’un meslek hastalığı olduğuna karar verdi. Ancak meslke hastalığı konusunda yetki ve karar SGK’de. Şimdi SGK’nin Covid-19’u resmen meslek hastalığı kapsamına alıp almayacağı merak ediliyor. Dr. Ergün Demir ve Dr. Güray Kılıç, kaleme aldıkları analizde, konunun mevzuatını ele alarak, SGK’nin topu taca atıp atmayacağını sorguluyor. İki hekimin kişisel bloglarına yayımladıkları bu analizi sunuyoruz…

Dr. Ergün Demir – Dr. Güray Kılıç |  COVID -19 pandemisi ile mücadelede yaşamını yitiren veya hastalanarak mağduriyet yaşayan sağlık çalışanlarının ve ailelerinin mağduriyetlerinin giderilmesi, haklarının tazmin edilmesi için yasal düzenleme gerekmektedir. Oysa ki meslek hastalığı konusu teknik olarak değerlendirilmekte sürüncemede bırakılarak yokuşa sürülmektedir.

Covid -19 enfeksiyonu nedeniyle yaşamını yitiren, hastanede şoför olarak görev yapan çalışan yakınlarının itirazı sonucu Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulu bir karar vermiştir. Kurul, Covid-19 hastalığının meslek hastalığı olduğuna, bunun sonucunda meydana gelmiş olan vefatında meslek hastalığına bağlı vefat olduğuna ve Covid-19 hastalığının meslek hastalıkları sınıflandırması D-4 mesleki bulaşıcı hastalıkları bölümüne eklenmesinin uygun olacağına karar vermiştir.
2021 yılına girerken Covid-19 enfeksiyonu nedeniyle yaşamını yitiren hastane çalışanı adına yapılan bireysel itirazı sonucu Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulu’nun aldığı bu karar önemlidir.

Meslek Hastalığına ilişkin yetki ve karar Sosyal Güvenlik Kurumu’na aittir. Dolayısıyla SGK’nin iradesini sağlık çalışanları lehine göstermesi önemlidir. Tek tek itirazlarla yetim kalan çocukların ve ailelerin aylarca mağdur edilmesine izin verilmemeli; sağlık hizmeti sunarken Covid-19 tanısı alan sağlık çalışanlarının durumu, hastalığı nerede kaptı tartışmasına girmeden meslek hastalığı çerçevesinde değerlendirmeli ve bir an önce kararlar alınmalıdır. Sıra artık Sosyal Güvenlik Kurumu’ndadır.

Çankırı Devlet Hastanesinde şoför olarak görev yapan çalışanın Covid-19 enfeksiyonu sonucu vefat etmesi üzerine Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kuruluna, ölümün meslek hastalığına bağlı olup olmadığının tespiti için itiraz edilmiştir.
Sigortalı hakkında yürütülen işlemler özetle şöyledir:

• Çankırı Devlet Hastanesinde şoför olarak uzman hekim, hemşire, ebe ve sağlık personelini ev-hastane arasındaki ulaşımlarını sağladığı,
• Sağlığında düzenlenmiş sağlık kurulu raporu bulunmamakla birlikte, PCR Covid- 19 testinin pozitif olduğu, Yoğun Bakım servisinde Covid- 19 Pnömonisi ile takip ve tedavisinin yapıldığı ve daha sonra vefat ettiği,
• Ölüm tutanağında Covid-19 pozitif, viral pnömoni, diyabet tanılarının mevcut olduğu görülmüştür.

Covid-19 hastalığı, ilgili yönetmeliğin Mesleki Bulaşıcı Hastalıklar Listesinde bulunmadığından 5510 Sayılı Kanun’un 14. Maddesi son fıkrası uyarınca dosyanın “Covid -19 hastalığının mesleki bulaşıcı hastalıklar listesine ilave edilip edilemeyeceğinin tespiti ve meslek hastalığı olarak kabul edildiği taktirde yükümlülük süresinin belirlenmesi” yönünden Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulunca incelenerek karar alınması istenmiştir.

Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulunca, düzenlenen ölüm belgesi ve diğer tıbbi belgelerin inceleme sonucunda alınan karar;

• Mevcut bilgi ve belgeler değerlendirildiğinde sigortalıda gelişmiş olan Covid-19 hastalığının Meslek Hastalığı olduğu ve Covid-19 hastalığı sonucu meydana gelmiş olan vefatında Meslek Hastalığına Bağlı Vefat olduğuna,
• Bu çerçevede Covid -19 hastalığının bir meslek hastalığı olarak Çalışma Gücü ve Meslekten Kazanma Gücü Kaybı Oranı Tespiti İşlemleri Yönetmeliğinin Ek-2’sinde yer alan Meslek Hastalıkları Listesinin D 4 Meslek Gereği Enfeksiyon Hastalıklarına Özellikle maruz kişilerdeki enfeksiyon hastalıkları bölümüne eklenmesinin uygun olacağına,
• Çalışma Gücü ve Meslekten Kazanma Gücü Kaybı Oranı Tespiti İşlemleri Yönetmeliğinin 19.Maddesinin 2.fıkrasında bu listede yer almayan fakat görülen iş ve görev gereği olarak bulaşıcılığı kesin olarak saptanan diğer bulaşıcı hastalıklar da Meslek Hastalığı sayılacağına,
• Covid -19 hastalığının yükümlülük süresi için, hastalığın etkeni SARS- CoV- 2 virüsünün kuluçka süresi olan 2-14 gün kabul edilmekle birlikte, içinde bulunduğumuz pandemi döneminin özel koşullar sebebiyle bu sürenin 30 güne kadar uzayabileceğine oy birliğiyle karar vermiştir.

Sonuç olarak

Covid-19 pandemisinden sigortalı kapsamı bakımından birçok meslek grubu etkilenmiş olmakla birlikte en fazla etkilenen sağlık çalışanları olmuştur. An itibarıyla yapılan açıklamalarda 130 bin sağlık çalışanının hastalandığı ve bunlardan 318 hekim ve sağlık çalışanının yaşamını yitirdiği bildirilmiştir.

Salgına karşı hayatlarını ortaya koyarak mücadele eden hekim ve sağlık çalışanlarının Covid-19 meslek hastalığı sayılması konusundaki talebine / itirazına Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulu Covid-19 hastalığının meslek hastalığı olduğuna karar vererek yanıtlamıştır. Sıra Sosyal Güvenlik Kurumundadır.

Acilen yapılması gerekenler:

• Covid-19 hastalığının Meslek Hastalıkları Sınıflandırması D-4 Mesleki Bulaşıcı Hastalıkları bölümüne eklenmesi,
• Covid-19 nedeniyle hastalanan ve vefat eden, fiilen sağlık hizmeti sunumuna katılan tüm sağlık çalışanlarının ölümünün ve hastalığının başkaca bir araştırmaya veya illiyet bağı tartışmasına gerek kalmaksızın doğrudan meslek hastalığı olarak kabul edilmesi ve bu kabule göre de yasada belirtilen meslek hastalığı haklarından yararlanması, yakınlarına tazminat ödenmesi ve gelir bağlanmasını sağlayacak hızlı bir yasal düzenleme yapılması veya Cumhurbaşkanlığı Kararı yayımlanmalıdır.

Ek Bilgi

1- Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu Madde 58^de Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulu tanımlanmıştır.

A- Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulu, Millî Savunma Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Yüksek Öğretim Kurulu, en fazla üyeye sahip işveren, işçi ve kamu çalışanlarını temsil eden konfederasyonlar, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği, Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu, Türk Tabipleri Birliği, Türkiye Ziraat Odaları Birliği ile Kurum tarafından görevlendirilecek birer uzman hekimden oluşur.
Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulunun görev, yetki, çalışma, usul ve esasları hakkında yönetmelik 2 Temmuz Salı günü 28695 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

B- Kurulun görevleri
Sigortalılar hakkında iş kazası ve meslek hastalığı sonucu sürekli iş göremezlik derecesi tespiti ile çalışma gücünün malûliyeti gerektirecek derecede kaybına ilişkin Kurumca verilen kararlardan itiraza konu olanları inceleyerek karara bağlar. Kurul, sigortalı veya hak sahiplerinin talebi üzerine görevlendirdiği uzman bir hekimi dinlemek zorundadır.
Çalışma Gücü ve Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranı Tespit İşlemleri Yönetmeliğinde tespit edilmiş olan hastalıklar dışında herhangi bir hastalığın meslek hastalığı sayılıp sayılmayacağına,
Çalışma Gücü ve Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranı Tespit İşlemleri Yönetmeliğinin 17 inci maddesinde yazılı hallerde yükümlülük süresi aşılmış olsa bile söz konusu hastalığın meslek hastalığı sayılıp sayılmayacağını karar vermek.
Daire Başkanlığının talebi halinde, görev alanına giren konularda yazılı tıbbi görüş vermek.
Kanunda yazılı görevlerle sınırlı olmak kaydıyla, mahkemelerden intikal eden ve bilirkişi sıfatıyla rapor düzenlenmesi talep edilen dava dosyaları hakkında, gerekli incelemeleri yaparak görüş bildirir.
C- Kurul dosyalarının incelenme süresi; Kurulda incelenmek üzere gönderilen dosya ve evraklar en geç 60 gün içerisinde sonuçlandırılır.

2- Meslek Hastalığı

– Sigortalının çalıştığı veya yaptığı işin niteliğinden dolayı tekrarlanan bir sebeple veya işin yürütüm şartları yüzünden uğradığı geçici veya sürekli hastalık, bedensel veya ruhsal özürlülük halleridir.

3- Yükümlülük Süresi:

– Sigortalının meslek hastalığına sebep olan işinden fiilen ayrıldığı tarih ile meslek hastalığının meydana çıktığı tarih arasında geçen en uzun süreyi, ifade eder.

4- Maruziyet Süresi:

– Zararlı etkenin başlamasıyla hastalık belirtilerinin ortaya çıkması için gereken en az süreyi ifade eder.
– Yönetmelikte belirlenmiş hastalıklar dışında herhangi bir hastalığın meslek hastalığı sayılıp sayılmaması hususunda çıkabilecek uyuşmazlıklar, Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulunca karara bağlanır.

5- Türkiye’de Meslek Hastalıkları Sınıflandırması

A Grubu: Kimyasal maddelerle olan meslek hastalıkları
B Grubu: Mesleki cilt hastalıkları
C Grubu: Pnömokonyozlar ve diğer mesleki solunum sistemi hastalıkları
D Grubu: Mesleki Bulaşıcı Hastalıkları
E Grubu: Fiziksel etkenlerle olan meslek hastalıkları