SGK’nin 2019 faaliyet raporuna göre, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın SGK’ye ödemesi gereken devlet katkısını ödemediğinin ortaya çıkmasının ardından, konuya ilişkin bir analiz kaleme alan Dr. Ergün Demir ve Dr. Güray Kılıç, konunun detaylarını inceledi. Şu ana kadar henüz bir açıklama yapılmadığına dikkat çeken iki hekim, açıklama çağrısında bulundu.

Dr. Ergün Demir – Dr. Güray Kılıç | Hazine, Sosyal Güvenlik Kurumuna ödemesi gereken devlet katkısını neden ödemedi?
Bu durum, sehven mi veya teknik bir sorundan mı yoksa Hazine’deki finansal sıkıntıdan mı kaynaklanmaktadır?
Kriz ve salgın dönemlerinde sosyal güvenliğe ihtiyaç artarken, ülkemizi yönetenler hariç, hiçbir ülke sosyal güvenlik sistemini bir şirket yönetimi olarak görmemektedir.
5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanun’un 81. Maddesi gereğince Devlet, Sosyal Güvenlik Kurumun ay itibarıyla tahsil ettiği malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları ile genel sağlık sigortası priminin dörtte biri oranında Kurum’a katkı yapar. Devlet katkısı olarak hesaplanacak tutar talep edilen tarihi takip eden 15 gün içinde Hazinece Kuruma ödenir.

5510 sayılı Kanun’un 81. maddesi gereği Hazine, Sosyal Güvenlik Kurumuna toplanan primlerin dörtte biri oranında devlet katkısı olarak ödemek zorundadır. Ancak, SGK 2019 faaliyet raporunda Hazinenin Kurum’a yapılması gereken devlet katkısını ödemediği görülmektedir.
Bu durum, sehven mi veya teknik bir sorundan mı yoksa Hazine’deki finansal sıkıntıdan mı kaynaklanmaktadır? Konuyla ilişkin şimdiye kadar kamuoyuna açıklanma yapılmamıştır.

Neden önemli?

Sosyal güvenlik sistemi sigortalılara ve hak sahiplerine prime dayalı katkılar üzerinden güvence sağlar. Sosyal güvenlik sisteminin finansmanı SGK tarafından oluşturulmaktadır. SGK’nın en önemli gelir kalemlerini çalışanlar ve işverenler tarafından ödenen malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları ile genel sağlık sigortası prim gelirleri ve devlet katkısı oluştururken, giderlerinin en önemli kısmını ise emekli aylık ve ödenekler ile sağlık harcamaları oluşturmaktadır.
Bu durum, zaten zor durumda olan ve gelir-gider dengesi açık veren sosyal güvenlik kurumunun mali açıdan sürdürülebilirliğini büyük oranda etkileyecektir. Sosyal Güvenlik Kurumu, emekli aylık ve ödenekleri ile sağlık harcamalarını ödemekle yükümlü iken bu durumda nelerden tasarruf yapacaktır?

Önümüzdeki günlerde kıdem tazminatı, emekli aylık ve ödeneklerinin ödenmesi konusundaki hak kayıpları, sağlıkta vatandaşlardan alınan katılım payının ve ilave ücretin artırılması ve genel sağlık sigortasına ek olarak vatandaşın cebinden ayrıca tamamlayıcı sağlık sigortası alınmasının gündeme geleceği bir döneme geçileceğini öngörmek kehanet olmayacaktır.
Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Hazinenin her yıl Kuruma düzenli ödediği ( 2017 yılı 49.1 Milyar TL 2018 yılında 53.9 Milyar TL) devlet katkısının 2019 yılında neden sehven, teknik veya finansal kriz ödenmediği konusunda kamuoyuna açıklama yapmalıdır.
Sosyal güvenliğe ve sosyal yardımlara en fazla ihtiyaç duyulduğu bir dönemde yaşanan sorunlara çözüm üretmesi gerekir. Bakan twiter atarak sorunların çözüldüğünü zannetmektedir oysa sorunlar devam etmektedir.

Dip Not:

Hazine ve Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü her yıl bütçe sunum ve görüşmelerinde bir sonraki yılın bakanlık ve kurumların geçici mizan bütçeleri hazırlanır ve sunulur.3 aylık dilimler halinde internette bütçe istatistikleri yayımlanır.
Bakanlık ve kurumların faaliyet raporlarında ise bütçelerinin kesinleşmiş gelir-giderlerinin ekonomik sınıflandırma tabloları yayımlanır.
Muhasebat genel müdürlüğü 2019 yılı sosyal güvenlik kurumu bütçe istatistikleri bütçe gelirlerinin ekonomik sınıflandırma tablosunda ile Sosyal Güvenlik Kurumu 2019 faaliyet raporu bütçe gelirlerinin ekonomik sınıflandırması tablosunda devlet katkısı görülmemektedir.

Kaynak:

• Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu Madde 81. Prim oranları ve Devlet katkısı
  https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5510.pdf
• Sosyal Güvenlik Kurumu 2019 Faaliyet Raporu. Bütçe Gelirlerinin Ekonomik Sınıflandırılması. Sayfa 117 Bütçe Kodu 800 02 05 Sosyal Güvenlik Primi ve Sağlık Primi Devlet Katkısı
  http://www.sp.gov.tr/upload/xSPRapor/files/Bx4u8+3RVTc_SGK_2019_Faaliyet_Raporu.pdf
• Hazine ve Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü, 2019 Sosyal Güvenlik Kurumları Bütçe İstatistikleri. Bütçe Gelir Tabloları Bütçe Gelirleri Ekod4 Sıra No 197 Devlet Katkısı.
  https://muhasebat.hmb.gov.tr/sosyal-guvenlik-kurumlari-butce-istatistikleri