İstanbul Bayrampaşa Cezaevi’nde 21 yıl önce “hayata dönüş operasyonu” adı altında gerçekleşen katliamda 12 kişinin ölümü ve 29 kişinin yaralanmasıyla ilgili dönemin jandarma görevlisi 196 sanığın yargılandığı davada, tutuksuz bir sanık savunma yaptı. Duruşma ertelendi.

Bakırköy 13. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen duruşmaya başka suçtan tutuklu bu davadan tutuksuz olarak yargılanan sanık Kamil Ögül, Ses ve Görüntü Bilişim Sistemi (SEGBİS) ile bağlanırken, tarafların avukatları duruşma salonunda hazır bulundu.

Olay zamanı Ankara Özel Asayiş Komutanlığı’na bağlı bölükte üsteğmen olarak görev yaptığını savunmasında söyleyen tutuksuz sanık Kamil Ögül, operasyondan bir hafta önce İstanbul’a getirildiklerini ve ihtiyat bölüğü olarak görevlendirildiklerini belirtti.  Ögül, Hasdal’da toplumsal olaylara müdahale eğitimi yaptığını belirterek “Operasyon sabahı 05.00 gibi cezaevine girdik. Bölük 80 – 90 kişiydi, benim bölüğüm erlerden oluşuyordu. Biz ikinci kata çıktık, bekledik. Mahkumlarla direkt temas halinde değildik. Kapılar da kaynaklıydı. Akşama kadar bekledik, akşam geri döndük. Diğer koğuşların pencerelerinin görüşü kısıtlıydı. İçeride ne olduğu görünmüyordu. Üzerimizde robocop kıyafeti vardı, cop, kask ve koruma kıyafetlerinden oluşuyordu. Rütbelilerde normal tabanca vardı, erlerde yoktu. Tahliyeler olunca akşam saatlerinde cezaevinden çıktık, tutuklu ve hükümlüler ile temasımız olmadı” dedi. Ögül, cezaevine girmek için bir eğitim almadıklarını, atıl bir görev yaptıklarını da söyledi.

Mahkeme heyeti, tanık Zeki Bingöl’ün adresinin tespiti konusunda daha önceden görevli olduğu kurumlara ve Koruma Şube Müdürlüğü’ne yazı yazılmasına karar verdi. Duruşma ertelendi.

“Hayata dönüş operasyonu” katliamı nedir, 19 Aralık 2000’de ne olmuştu?

“Hayata Dönüş Operasyonu” Türkiye’de cezaevlerindeki bazı tutuklu ve hükümlülerin F tipi hücre sistemine ve tecrit uygulamasına direnmek için 20 Ekim’de başlattıkları açlık grevi ve ölüm orucu eylemlerine karşı, 19 Aralık 2000’de 20 cezaevine birden yapılan ve ikisi asker, 30’u tutuklu toplam 32 kişinin yaşamını yitirdiği, yüzlerce kişinin yaralandığı, yaklaşık 10 bin güvenlik görevlisi tarafından gerçekleştirilen operasyonlara verilen resmi ad.

Bakırköy Cumhuriyet Başsavcılığınca hazırlanan iddianamede, sanıkların 19 Aralık 2000’de Bayrampaşa Cezaevi’nde düzenlenen operasyonda görevli jandarma birliklerinde görev aldığı belirtiliyor. Sanık olan dönemin 39 jandarma görevlisinin, görev sınırlarını aşarak aşırı güç ve silah kullanıp faili belli olmayacak şekilde 12 kişinin ölümüne sebep oldukları, 29 kişiyi de öldürmeye teşebbüs ettikleri belirtilen iddianamede, özellikle görev sınırları ve silah kullanma yetkilerinin aşılıp aşılmadığına, orantılı veya aşırı güç kullanılıp kullanılmadığına ilişkin delillerin değerlendirilmesinin mahkemeye ait olduğu ifade ediliyor.  İddianamede, suç tarihinde jandarma görevlisi olan sanıkların “Görevin ifası sırasında kasten öldürme” ve “Görevin ifası sırasında kasten öldürmeye teşebbüs” suçlarından cezalandırılması isteniyor. Yargılama devam ederken İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’nca olayla ilgili 157 sanık hakkında da ek iddianame düzenlendi. İddianamede, bu sanıkların “kasten öldürme” suçundan cezalandırılmaları talep ediliyor.  Yargıtay 5. Ceza Dairesi, bu iddianame ile Bakırköy 13. Ağır Ceza Mahkemesi’ndeki dosyanın birleştirilmesine karar vermişti. Dosyaların birleşmesi sonucunda sanık sayısı 196’ya yükselmişti.