A3 Haber

Oybirliği ile kıyak: Şehir Plancıları Odası’nın 12 yıllık mücadelesi boşa mı gitti?

Oybirliği ile kıyak: Şehir Plancıları Odası’nın 12 yıllık mücadelesi boşa mı gitti?

Oybirliği ile kıyak: Şehir Plancıları Odası’nın 12 yıllık mücadelesi boşa mı gitti?
Mart 17
07:54 2021

Tütün, Tütün Mamulleri, Tuz ve Alkol İşletmeleri A.Ş. Genel Müdürlüğü.
Ya da eski adıyla Tekel.
1862 yılında “İnhisar” adıyla kuruldu.
1879’daki Rüsumu Sitte Kararnamesi’yle tekel gelirleri devletin iç borçlarına karşılık olarak yabancı bankerlere bırakıldı.
1883 yılında Osmanlı Devleti, dış borçları nedeniyle tütün tekeli ayrıcalığını yabancı sermayeli Tütün Rejisi’ne devretti.

Tütün tekeli uzun yıllar bu şirket tarafından işletildikten sonra, 1925’te yeni kurulan Türkiye Cumhuriyeti tarafından kamulaştırıldı.
İnhisar İdaresi olan adı, 1946 yılında Tekel Genel Müdürlüğü oldu.
1983’de Kamu İktisadi Kuruluşu’na (KİK) dönüşen TEKEL, 1987’de Tütün, Tütün Mamulleri, Tuz ve Alkol İşletmeleri Genel Müdürlüğü adını aldı.

2002’de yaşadığımız ekonomik kriz sonrasında özelleştirilmesine karar verildi.
Bu nedenle de iktisadi devlet teşekkülü (İDT) hâline getirildi
Son özelleştirmesi 2008’de sigara, pipo, kıyılmış tütün ve nargile tütünüyle ilgili varlıkları üzerinden yapıldı.
Satışı kazanan British American Tobacco (BAT), TEKEL markasını da devraldı.
İnhisar’dan TEKEL’e dönüşen devlet şirketi artık Tütün, Tütün Mamulleri, Tuz ve Alkol İşletmeleri A.Ş. (tta) adını kullanmaktadır.

TEKEL’in özelleştirilmesi bir dönem Türkiye’nin en çok tartışılan konusuydu.
Kamu mallarının özel işletmelere devredilmesine sendikalar, odalar hatta kimi siyasi partiler de karşıydı.
Dönemin CHP Genel Başkanı Deniz Baykal, “TEKEL’in özelleştirilmesi, Türkiye ekonomisinin ana damarlarından birinin kurutulması demektir” diye açıklama yaptı.
Şimdinin CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu grup başkanı olarak görev yaptığı 2010’da TEKEL hakkında partisi adına Meclis araştırması açılmasını öngören teklif verdi.
Elbette iktidar partisi AKP’li vekillerin oylarıyla reddedildi.

TEKEL’e ait hakların yanında işletmeleri, depoları ve değerli arazileri de özelleştirme kararından paylarına düşeni aldılar.
Türkiye’nin dört bir yanındaki TEKEL arazileri ve binaları satıldı.
Bunlardan biri de TEKEL’in İzmir Alsancak’taki 7 bin 699 metrekare büyüklüğüne sahip olan tütün deposunun bulunduğu alandı.

Mart 2009’da Ankara’da Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’nda yapılan açık artırmalı pazarlığa İzmirli dört grup katıldı.
Özgörkey Grubu’na bağlı Öztur, Gürel ve Karabacak ailelerinin oluşturduğu İzmir Ortak Girişim Grubu, Halil Yüzer’e ait Yüzer Ticaret ve Gültekin İnşaat’ın sahibi Abdülkadir Gültekin’in katıldığı ihalede, İzmir Ortak Girişim Grubu 14 milyon 750 bin lira ile en yüksek teklifi vererek tütün depolarının yeni sahibi oldu.

Özelleştirme İdaresi hazırladığı imar planları sonucu satışa çıkardığı 7 bin 699 metrekarelik 1823 ada 17 nolu parseli 23 Kasım 2011’de Artı Üç Yapı Sanayi ve Ticaret adına tapuya tescil ettirdi.

Özelleştirme Yüksek Kurulu’nun 14 Ocak 2009 tarih ve 2009/01 sayılı kararı ile onanan 1/1.000 ölçekli imar planında söz konusu parsel “Resmi Tesis Alanı’ndan” çıkartılarak “Tali İş Merkezi ve Park” olarak planlandı.
İzmir Şehir Plancılar Odası’nın itirazı üzerine Danıştay 6. Dairesi 11 Ekim 2010 tarih ve 2010/9080 sayılı kararı ile bu düzenlemeyi iptal etti.

Harekete geçen Özelleştirme İdaresi, iptale gerekçe olan “kaldırılan bir donatı alanının eşdeğer bir alanda karşılanması gerektiği” kararını aşmak için 3 Kasım 2015 tarih ve 2015/82 sayılı kararı ile onaylanan İzmir Kruvaziyer Limanı İmar Planı’nda 10 bin 44 metre karelik resmi kurum alanı ayırarak çözmeye çalıştı.
Aynı alanı bu kez ticaret-konut ve park alanı olarak planladı.
İmar Planı Plan Açıklama Raporu 2017’de yayınlandı.

İzmir Şehir Plancıları Odası’nın yeni plana karşı açtığı dava Danıştay tarafından reddedildi.
İşin peşini bırakmayan İzmir Şehir Plancıları Odası’nın itirazı üzerine dosya Danıştay İdari Davalar Genel Kurulu’na gitti.
Genel kurul şehir plancılarını haklı bularak itirazı kaldırdı ve 2019’da yeni planı da iptal etti.
Böylece TEKEL’in İzmir Alsancak’taki 7 bin 699 metrekare büyüklüğüne sahip olan tütün deposunun bulunduğu alan yeniden plansız kaldı.

Peki şimdi ne olacaktı?
Artı Üç Yapı Sanayi ve Ticaret tarafından Özelleştirme İdaresi’nden 14 milyon 750 bin liraya alınan alana yapılması planlanan rezidans da hayal oldu. 
2019’da yerel seçimler yapıldı.
CHP Büyükşehir Belediye Başkan adaylığına Aziz Kocaoğlu yerine Tunç Soyer’i gösterdi.
Soyer seçimleri kazandı ve başkanlık koltuğuna oturdu.

Aradan bir yıl geçti.
İzmir Büyükşehir Belediyesi’ne başvuran Artı Üç Yapı Sanayi ve Ticaret vekilleri, 1823 ada 17 nolu parselin Ticaret+konut alanı olarak yeniden planlanmasını önerdiler.
Konu İzmir Büyükşehir Belediyesi Meclisi’nce 16 Ekim 2020’de İmar ve Bayındırlık Komisyonu’na havale edildi.
Komisyon tarafından “mücbir sebeplerden dolayı” görüşemeyen teklif, bu kez de meclisin 9 Kasım 2020 tarihli toplantısında yeniden İmar ve Bayındırlık Komisyonu’na havale edildi.
Bu kez öneriyi görüşen komisyon 9 Şubat 2021’de raporunu verdi.

12 Şubat 2021’de toplanan İzmir Büyükşehir Belediye Meclisi’ne gelen İmar ve Bayındırlık Komisyonu raporu mecliste görüşüldü.
Ne karar çıktı biliyor musunuz?
“Ticaret+konut olarak önerilen kullanım kararının komisyon gündeminde yer alan, Konak 1.Etap (Alsancak-Kahramanlar Bölgesi) 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planındaki bölgesel fonksiyon kullanımları dikkate alınarak, ticaret+turizm+konut olarak düzenlenmesi raporunun, İmar ve Bayındırlık Komisyonu’ndan geldiği şekilde kabulüne oybirliği ile karar verildi.” 

Şimdi dönüp başka bir ayrıntıya bakma zamanı.
14 milyon 750 bin liraya TEKEL’in İzmir Alsancak’taki 7 bin 699 metrekarelik 1823 ada 17 nolu parselini kim satın almıştı?
Artı Üç Yapı Sanayi ve Ticaret.
6 Mayıs 2009’da Alsancak Talatpaşa Bulvarı’nda kurulan şirketin sahipleri kim?
Halil İstemi Gürel, Noyan Kazım Gürel ve Tankut Karabacak.
Aradan geçen onca yıl ve iptaller sonrası 12 Temmuz Haziran 2018’de yapılan 2018-5 sayılı yönetim kurulu kararına göre ortakları ve görevleri ne?
İlhan Feyzi Gürel Yönetim Kurulu Başkanı.
Mahmut Özgener Yönetim Kurulu Başkan Vekili.
Mahru Gürel Ağdanlı Yönetim Kurulu Üyesi.
Mehmet Gürel Kapani Yönetim Kurulu Üyesi.
Rikardo Aliberti Yönetim Kurulu Üyesi.

Bu ne demektir biliyor musunuz?
“Tekel’in özelleştirilmesi, Türkiye ekonomisinin ana damarlarından birinin kurutulması demektir” diyen CHP’nin, halkın malının 12 yıldır iptal kararlarıyla önüne geçilme çabasının kendi belediyesi tarafından boşa çıkartılmasıdır.
Özelleştirme İdaresi’nin başaramadığını CHP’li İzmir Büyükşehir Belediyesi tek bir meclis kararıyla başarmıştır.
Hem de oy birliği ile.
Üstelik CHP’li meclis üyeleri de el kaldırarak AKP’li İzmir Ticaret Odası Başkanı Mahmut Özgener’in ortak olduğu şirketin isteğini onaylamışlardır.
İzmir Şehir Plancıları Odası ya da başka birileri bu kararın iptali için yeni bir dava açarlar mı onu şimdiden kestirmek zor.
Ortadaki tek gerçek CHP’li İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin AKP’li İzmir Ticaret Odası Başkanı’nın şirketine yaptığı kıyaktır.
Gerisi gelir mi?
Gelmez diyemeyiz…

About Author

Serdar Öztürk

Serdar Öztürk

Related Articles

TÜM HABERLER