TBMM Genel Kurulu’nda geçen hafta yeniden oylanarak, muhalefet tarafından “fişleme” tepkilerine rağmen görüşmesine devam edilen Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Yasa Teklifi’nin bazı maddelerinde, AKP ve MHP’nin verdiği önergelerle değişiklik yapıldı. Yapılan değişiklikle, öğretmenler de güvenlik soruşturması yapılacak kamu görevlileri kapsamına alındı.

TBMM Genel Kurulunda, Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Kanunu Teklifi’nin 7 maddeden oluşan birinci bölümü kabul edildi. İlk kez kamuda görev yapacak ya da yeniden dönüş yapacak personel için güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapılmasını düzenleyen yasa teklifinin görüşmelerine, maddeleri üzerindeki görüşmelerle devam edildi.

BBC Türkçe’den Ayşe Sayın’ın haberine göre teklifin ilk halinde ‘arşiv araştırması’ kapsamında olan öğretmenler; Milli Savunma Bakanlığı, istihbarat teşkilatları, Genelkurmay Başkanlığı personeli için zorunlu tutulan ‘güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması’nın birlikte yapılacağı personel kapsamına alındı.

‘Sıhri hısımları’ güvenlik soruşturması kapsamından çıkarıldı

Kabul edilen bir başka önergeyle ise kişinin eşi ile birinci derece ‘kan ve sıhri hısımları’ güvenlik soruşturması kapsamından çıkarıldı. Bu duruma göre kişilerin eşinin yanısıra, anne-baba ve çocukları ile eşinin anne babası güvenlik soruşturması kapsamında soruşturulamayacak.

Değerlendirme Komisyonu genişledi

Teklifin 7. maddesinde yapılan değişiklikle de güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması ile elde edilecek verilerin değerlendirilececeği ‘Değerlendirme Komisyonu’nun üye sayısı 3’ten 5’e çıkarıldı.

Komisyon’da kimlerin yer alacağı da ayrıntılı olarak düzenlendi.

Değişiklikle ayrıca, ‘milli güvenlik açısından stratejik önemi haiz’ birim, proje, tesis ve hizmetlerde istihdam edilecekler hakkındaki değerlendirmenin, ilgili bakanlık ya da kamu kurumları bünyesindeki değerlendirme komisyonunca yapılacağı hükme bağlandı.

TBMM Genel Kurulu’nda geçen hafta muhalefet partilerinin milletvekillerinin oylarıyla reddedilen kanun teklifinin maddelerine geçilmesine ilişkin oylama, AKP’nin oylamanın içtüzüğe aykırı yapıldığı yönündeki itirazı üzerine yenilenmişti.

AKP grubunun neredeyse tam kadro hazır olduğu Genel Kurul’da, oylamanın yenilenmesine ilişkin TBMM Başkanlığı tezkeresi AKP ve MHP oylarıyla kabul edilmişti. Ardından yapılan oylamayla da teklifin maddelerine geçilmişti.

Kamuda çalışacak öğretmenler de dahil edildi

Teklifte, “güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması birlikte yapılacaklar” şu şekilde sıralanıyor:

• Kurum ve kuruluşlarda, yetkili olmayan kişilerin bilgi sahibi olmaları halinde devlet güvenliğinin, ulusal varlığın ve bütünlüğün, iç ve dış menfaatlerin zarar görebileceği veya tehlikeye düşebileceği bilgi ve belgelerin bulunduğu gizlilik dereceli birimler,
• Milli Savunma Bakanlığı, Genelkurmay Başkanlığı, jandarma, emniyet, sahil güvenlik ve istihbarat teşkilatlarında çalıştırılacak kamu personeli,
• Ceza infaz kurumları ve tutukevlerinde çalışacak personel,
• Üst kademe kamu yöneticileri,
• Özel kanunları uyarınca güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasına tabi tutulan kişiler,
• Milli güvenlik açısından stratejik önemi haiz birim, proje, tesis, hizmetlerde statüsü veya çalıştırma şekline bağlı olmaksızın istihdam edilenler.

Kabul edilen önergeyle ayrıca “güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması birlikte yapılacaklar” kapsamına, kamu kurum ve kuruluşlarında çalışacak öğretmenler de dahil edildi. Teklifin ilk halinde öğretmenler sadece “arşiv araştırması” kapsamındaydı.

AYM, Anayasa’ya aykırı bulmuştu

CHP geçen sene milletvekilleri güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapmakla görevli birimlerin kamu görevinde çalıştırılacak kişilerle ilgili çeşitli bilgilere erişmesine olanak tanıyan hükmün iptali istemiyle Anayasa Mahkemesine başvurdu.

İptal talebinin gerekçesinde, kuralın güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması faaliyeti kapsamında kamu idaresine, kamu görevine girme hakkını kullanmak isteyen kişiye ait kişisel verilere sınırsız bir şekilde erişme ve bu verileri toplama, sınıflandırma, işleme ve değerlendirme imkanı verdiği, kamu hizmetine girme hakkına öngörülemez bir sınırlama getirdiği belirtilerek hükmün Anayasa’ya aykırı olduğu kaydedilmişti.

AYM de güvenlik soruşturmasında kişisel verilere ulaşılmasını Anayasa’ya aykırı buldu.