Geniş tanımlı işsiz sayısının 10 milyonu geçtiğini belirten DİSK-AR, pandemide işsizliğin arttığına, kadınlarda bu artışın daha fazla olduğuna dikkat çekti.
Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi (DİSK-AR), İşsizlik ve İstihdam Görünümü Raporunu açıkladı. TÜİK’in Şubat 2021 işgücü verilerini değerlendiren DİSK-AR, geniş tanımlı işsiz sayısının 10 milyonu geçtiğine dikkat çekti.
Raporda, TÜİK Şubat 2021 dönemi gösterge işsizlik oranı olarak ifade ettiği mevsim etkisinden arındırılmış dar tanımlı işsizlik oranını yüzde 13,4 ve TÜİK’in âtıl işgücü olarak adlandırdığı, DİSK-AR’ın ise geniş tanımlı işsizlik olarak ifade ettiği oran yüzde 28,3 olarak açıklandığı hatırlatıldı. TÜİK verilerinden hareketle yapılan hesaplamaya göre mevsim etkisinden arındırılmış geniş tanımlı işsiz sayısının Şubat 2021’de 10 milyon 20 bin olarak gerçekleştiği belirtildi. “Şubat 2020’de 7 milyon 70 bin ve Ocak 2021’de 10 milyon 511 bin olan mevsim etkisinden arındırılmış geniş tanımlı işsiz sayısı son bir yılda 2 milyon 950 bin kişi arttı, son bir ayda ise 491 bin kişilik bir azalış yaşandı” denildi.
Kadın işsizliği salgında yüksek seyrediyor
Cinsiyete göre işsizlik oranlarına bakıldığında kadın işsizliğinin tüm türlerde erkeklerden yüksek olduğu görüldüğü belirtildi ve şöyle denildi: “Mevsim etkisinden arındırılmış dar tanımlı işsizlik oranı erkeklerde yüzde 12,3 iken kadınlarda yüzde 15,6’dır. Dar işsizlikte kadınlar erkeklerden 3,3 puan yüksek iken, geniş tanımlı işsizlikte kadınlar erkeklerden 11,2 puan daha yüksektir. Tüm işsizlik türlerinde kadın işsizliğinin çok daha yüksek olduğu dikkat çekmektedir.”
İşsizlikle mücadele önerileri
Raporda işsizlikle mücadele için bir dizi öneri de sıralandı:
- İşten çıkarmalar Covid-19 süresince kesin olarak yasaklanmalı.
- İş Yasasının 25/II. Maddesi yeniden düzenlenmeli ve keyfi işten çıkarmalar sona ermelidir.
- İşsizlik sigortasıödeneğindenyararlanma koşulları ve ödenek miktarı iyileştirilmelidir.
- Covid-19 koşullarında İşsizlik Sigortası Fonu ödeneklerindenyararlanmada ön koşul aranmamalıdır.
- İşsizlik Sigortası Fonu’nun amaç dışı kullanımına son verilmelidir. Fon’dan işverenlere dönük teşvik ve destekler sona erdirilmelidir.
- “Herkesin çalışması için, herkesin daha az çalışması” ilkesi doğrultusunda haftalık çalışma süresi gelir kaybı olmaksızın 37,5 saate, fazla mesailer için uygulanan yıllık 270 saat sınırı, 90 saate düşürülmelidir.
- İstihdam artışlarında kamunun payı dikkate değerdir. Kamu istihdamının artırılması, kamuda eğreti ve güvencesiz çalışma biçimleri yerine, kadrolu ve güvenceli istihdam artışının sağlanması yaşamsalönemdedir. Kamu girişimciliği ve hizmetleri istihdam yaratacak şekilde yeniden ele alınmalı ve kamuda personel açığı derhal kapatılmalıdır.
- İş başında eğitim adı altında çırak, stajyer, kursiyerlerin ve bursiyerlerin ucuz işgücü deposu olarak kullanılması uygulamasına son verilmelidir.
- Uluslararası çalışma normları doğrultusunda herkese en az bir ay ücretli yıllık izin hakkı tanınmalıdır.
- Güvencesiz çalışma biçimlerine son verilmeli, tüm taşeron işçilere kadro verilmelidir. Kamu taşeron işçileri kamu işçisi olarak kadroya alınmalıdır.
- Uluslararası Çalışma Örgütü’nün(ILO)“insana yaraşır iş” yaklaşımı temelinde herkese güvenceli ve nitelikli işler sağlanmalıdır.
- Sendikal hak ve özgürlüklerin kullanımı güvence altına alınmalı, sendikal barajlar kaldırılmalı, herkesin sendika hakkını özgürce kullanabilmesi için gerekli yasal düzenlemeler yapılmalıdır.
- Kadın istihdamının artırılması ve işsizliğinin azaltılması için işgücü piyasalarındaki cinsiyetçi uygulamalara son verilmeli, ev içi bakım hizmetleri devletin gereken nitelikli, yaygın ve ücretsiz bakım hizmetlerini sağlaması ile kadının üzerinden alınmalıdır.