2011’den beri sektörün içerisinde olan Tekel Bayileri Platformu (TBP) Başkanı Özgür Aybaş, iktidarın tam kapanma bahanesiyle uyguladığı içki satışı yasağını değerlendirdi. Aybaş, “Ramazan ayında içki satışı rekoru bu hükümete nasip oldu” dedi.
Birçoğumuz onu içki satışı yasağıyla tanıdı. Tam kapanma genelgesiyle içki satışının yasaklanıp yasaklanmayacağına dair soru işareti belirince Tekel Bayileri Platformu (TBP) Başkanı Özgür Aybaş’ın açıklamaları bir anda sosyal medyada dolaşıma girdi. Aybaş’ın çıkışının ardından açıklamalar birbirini izledi. İçki satışı yasak mı değil mi bir türlü anlaşılamadı. Fiili durum bir yana şu an içki satışı resmen yasak.
Özgür Aybaş, Diken’den Oğuz Bayhun’un sorularını yanıtladı. İşte Aybaş’ın açıklamalarından satır başları:
- Tekel Bayileri Platformu’nu tamamen yaşadığımız sıkıntılara istinaden kurdum. Yasaklara, zincir marketlerle haksız rekabete istinaden… Bir de tüketiciyi bilgilendirmek adına, tüketicinin de yaşadığı sıkıntıları ve sorunları duyurmak için. Tekel bayilerini organize etmede bir sıkıntı yaşamadım çünkü tedarikçilerimizde bu veriler var. Önce bu firma çalışanlarını gruba dahil ettim. Onlar da kendi Facebook arkadaşlarını bu gruba dahil etti. Daha sonra bu gruptan firma çalışanlarını ve son tüketicileri çıkartarak sadece TAPDK ruhsatlı tekel bayilerine özel platformumuzu kurduk. Türkiye genelinde 81 ilde örgütlenmemiz var. Facebook, Telegram ve WhatsApp üzerinden toplam 10 bin tekel bayisi esnafı var. Koordineli ve sürekli iletişim halindeyiz.
- “Tekel Bayileri Platformu halkın parlamentosudur” sözünü çok beğeniyorum. Bizler halkın içindeyiz. Gün içerisinde birçok çeşit etnik gruba sahip insanla karşılaşıyoruz. Dünya görüşü, ideolojik, sınıfsal ve sosyolojik tahlilini yapabilecek bir esnaf grubuyuz. Sürekli insanların durum, tutum, davranış ve düşünce biçimlerini dinliyoruz. Biz bir nevi rehabilitasyon merkezi gibiyiz. Zincir marketteki bir kasiyerle konuşamazsın, dertleşemezsin… Bizim dükkanımıza gelen müşteriyle yarım saat, bir saat konuşabiliriz. Hatta biz kasanın arkasında konuşmasak bile tüketici bize derdini anlatıp çekip gidebilir. Bu nedenle o cümleyi kurdum.
- Devletten hiçbir şekilde yardım alamıyoruz çünkü bizler birinci sınıf işletmeyiz, basit usul işletme olarak tanınmıyoruz. Servisçiler, berberler, terziler, mahalle arasındaki küçük esnaftır basit usul işletmeler. Bizim de birinci sınıf işletme olmamızın en büyük sebebi sigara satışının yoğun olması. Sigaranın satışı yüksek ama kâr marjı düşük olmasına rağmen bizi de birinci sınıf esnaf olarak sayıyorlar. Alkollü ürün satan yerlere devletin şu ana kadar hiçbir desteği olmadı. Bizim ödemelerimiz var, senetlerimiz var. Bize alkol satışı yaptırmıyorlar hem de hiçbir şekilde de destek paketi sunmuyorlar.
- Zincir marketler ile tekel bayileri arasında çok büyük bir haksız rekabet var. Örneğin Migros zincir marketi merkezi alım yapar. Merkezi alımlarda örneğin Tandoğan’da, Ankara’daki 500 mağazasına merkezi alım yaptığı için alkol firmaları öncelik tanıyor ve iskonto anlamında bizden çok daha fazla avantajlar tanıyor. Biz bir tekel bayisiyiz, bizim alacağımız ürün kapasitesi bellidir Örnek veriyorum ben dükkanıma en fazla 10 kasa bira alıyorum ama onlar kamyon ve tır bazında aldıkları için iskonto oranları yüksek. Bedelsiz ürün hibe desteği veriliyor. Örneğin biz liste fiyatından birayı 14 TL’ye satıyorsak bir zincir market 12 TL’ye satabiliyor. Benim aldığımın da altına satarak haksız rekabete yol açıyorlar.
- Sigaralarda indirim yasaktır, taban fiyat uygulaması vardır. Bir sigara Türkiye’nin her yerinde liste fiyatındadır. O fiyatın altına satılamaz. Alkolde ne tavan fiyat var ne de taban fiyat var. Alkol ürünlerinde haksız rekabet yapılarak biz tekel bayilerini vatandaşın gözünde hem kazıkçı durumuna sokuyorlar hem de bizim işlerimizi sekteye uğratıyorlar. Bu durumu da biz birçok kez rekabet kurumuna yazdık, şikayetimizi CİMER’e yolladık. Bize gelen cevap ise “Serbest piyasa koşullarında alkollü içeceklerin fiyat skalası anlamında indirim yapılmasında herhangi bir sıkıntı yoktur.”
- Alkol yasağı geçen pandemi döneminin başlarında cumartesi-pazar günleri vardı. Bizleri ise tamamen kapattılar, bir dönem hiçbir şekilde dükkanları açamadık. Daha sonra açtılar. Zincir marketler alkol satabilirken biz satamadık. Hatta satmak isteyen esnafa para cezaları yazılmaya başladı. Kolluk kuvvetlerinin ters kelepçe yaptığı bile oldu.
- Bu son süreçte, 17 günlük kısıtlamada alkol satışının olmayacağına dair bir söz söylendiği için, böyle bir durum olamaz, yasa çıkmadan alkol yasaklanamaz tepkisini sosyal medyadan gösterdik. Çok kısa bir süre içinde kamuoyu oluştu. Akabinde TESK Başkanı Bendevi Palandöken “Ben bu konuyu cumhurbaşkanıyla konuşamam” diye bir açıklama yaptı.
- Biz de diyoruz ideolojik alınmış bir karardır. Valilikler aracılığıyla tebligatlar yapılmaya başladı, tebligatlarda da cumhurbaşkanımızın basın açıklamasında çıkan söz dayanak gösterildi.
- Geçenlerde hatırlarsanız bir zincir markete emniyet müdürü kolluk kuvvetleri denetim yapıyor ve ceza yazmak istiyor. Oradaki çalışan personel diyor ki “Neye istinaden siz bu cezayı yazıyorsunuz?” Kolluk kuvvetinin verdiği cevap çok komik, “Televizyondan duyduk ona göre” diyor. Yani düşünebiliyor musunuz televizyondan duyduk elinde bir genelge yok, bir anons yok, bilgi yok, hiçbir şey yok. Suna istinaden bir basın açıklaması sözüne istinaden bunun yasak olduğunu söylüyorlar. Bunun saçma sapan ve komik olduğunu herkes biliyor, herkes gördü ve güldü.
- Alkolle alakası olmayan pek çok insan bu yasağı gerçekten ideolojik bir dayatma olarak görüyor ve tekel bayilerine bir mevzii gibi kaybedilmemesi gerektiğini düşünüyor. Kamuoyundan çok güzel çıkış yapıldı. Birçok aktivist sanatçı hukukçu bize katıldığını söylüyor. Bütün barolar buna yürütmenin durdurulmasıyla alakalı davalar açtı.
“Ramazan’da yılbaşının iki katı ciro yapıldı”
- Şu an Türkiye Cumhuriyeti’nde ilk defa Ramazan ayında yılbaşı cirosunun iki katı ciro yapıldı. Tekel bayileri yine yapamadı, zincir marketler yaptı. Bu alkol satışı rekoru da bu hükümete nasip oldu. Ankara’da İstanbul’da işte bana zincir marketlerden fişler geliyor, gayet de rahat satıyor zincir marketler. Bu da demek oluyor ki alkol satış yasağı yok. Ben bunu söylediğim zaman kamuoyu yanıltmak gibi bir durum algılanıyor ama maalesef.
- Bizler günlük cirolarla hayatımıza devam ettiren esnaf grubuyuz. Bizim öyle sağda solda köşede birikmiş paramız yok. Zaten bir buçuk yıldır ne sıkıntılar yaşıyoruz, kirasını ödeyemeyen birçok meslektaşımız dükkanlarını kapattı. İntihar eden meslektaşlarımız oldu. Durum çok vahim.
“Muhalefet masaya yumruğunu vuramadı”
- Muhalefet partilerinden tepkiler var tabii. Memnun da olduk. Teşekkür de ediyoruz ama tabii ki yeterince masaya yumruklarını vurmadılar. Sadece Twitter üzerinden, çıkmış oldukları canlı yayınlardan bu konuyu dile getirdiler. Muhafazakar olduğunu söyleyen Akşener “Ben ağzıma alkol sürmedim, bu yasağa karşıyım” dedi. Kılıçdaroğlu da açıklama yaptı ama bize karşı destekleri bu açıklamalarla sınırlı kaldı.
- Biz tepki verirken tabii ki alkolün sağlığa zararlı olduğunu her zaman söylüyoruz ve kabul ediyoruz. Ama toplumun özel yaşamına müdahaleyi de yıllardır anlatmaya çalışıyoruz. Özel yaşama müdahale var, insanların yeme içme kültürüne karşı müdahale var. Seküler yaşama bir müdahale var.