Balıkesir Ziraat Odası Başkanı Sami Sözat, dün kutlanan 14 Mayıs Dünya Çiftçiler Günü kapsamında, bugün açılan ve üreticilerin de tezgah açtığı pazarları ziyaret etti. Pazarın yarısının boş olmasına dikkat çeken Sözat, “Çiftçi tabutta taşınacak hale geldi ama kimse farkında değil” dedi.
Sözat, 14 Mayıs Dünya Çiftçiler Günü’nün 1984’ten beri kutlandığını anımsatarak, “Ama artık çiftçinin bugünleri kutlayacak hali kalmadı. Pazara bile çıkacak hali kalmadı. Vatandaş da yok, alıcı da yok. Eskiden kilo ile alınan ürünler şimdi tane ile alınmaya başladı” dedi.
Sözat sözlerini şöyle sürdürdü:
- Pazarın boş kalmasının iki önemli nedeni var. Birincisi, üretici artık yavaş yavaş üretimden kaçmaya başladı, tarlalar boşalmaya başladı. Bizim bu pazardaki çiftçilerimiz, aşağı yukarı 5-10 dönüm üzerinde üretim yapar, ürünleri de burada satar. Şimdi bakın şu enginar maliyeti 2 lira, temizlenmiş hali 2,5 -3 lira. 2 liraya mal ettiği enginarı 2,5 liraya satarak masrafını karşılamaya çalışıyor, çünkü vatandaş daha pahalıya alamıyor. Gidin markete 5 liradan aşağıya alamazsınız. Kimse marketteki fiyatı yargılamıyor. Üretici bunu hale götürse 2 liraya veremez. Ne olacak? Maliyetinin altında bir parayla zarar etmiş olacak. Üretici zarar etmemek için geliyor, pazarda 2,5 liraya satmaya çalışıyor. Tezgahların bir kısmında bayan bir kısmında erkek var, bunun hanımı tarlada şimdi çoluk çocuk çalışıyor o hanımların da kocaları tarlada çalışıyor. Böylesine bir iş yoğunluğu içerisinde ürettiği ürünü maliyetine satmaya çalışan bir çiftçinin bayramı olur mu?
“Çiftçi tabutta taşınacak hale geldi ama kimse farkında değil”
- Öyle insanın bayramı olmaz, öyle insanın ağıtı olur, cenazesi olur. Çiftçi tabutta taşınacak hale geldi ama kimse farkında değil. Şimdi sayın bakan söylüyor; diyor ki ‘Çiftçi çok çalışır az kazanır’. Bu kafayla çok çalışır az kazanır politikası söylemiyle tarımı kurtarmak mümkün değil. ‘Çiftçimizin derdini önüne koyup da nasıl tarımdaki üretimi çoğaltırız, nasıl geliştiririz’den ziyade ‘Olmazsa ithal ederim’ kafasıyla Türkiye’de tarım düzelmez. Türkiye’nin ilk önce şuna karar vermesi lazım: Türkiye üretim mi yapacak, ithalat mı yapacak? İthalatın sonu yok. Bir yere kadar yaparsın ithalatta paran da geçmez, ürün de bulamazsın. Paran varsa bile ürün de bulamazsın ama ben üretirsem, hedefimi koyarsam üretirim. ‘Ben dışarıdan ürün getirmeyeceğim’ demediğin sürece Türkiye’de tarımı kurtarmak mümkün değil.
Öte yandan pazara gelen vatandaşlar aynı ürünün satış fiyatlarındaki farka dikkat çekerek, “Çilek orada 15 lira burada 20 lira, bakla orada 8 lira burada 10 lira. Öyle bir şey mi olur mu, ne dengesiz bir pazar. Alabilen var alamayan var” diye konuştu. Bir vatandaş “Biz ölecek miyiz açlıktan, hayat pahalı” derken bir başkası “Fiyatlar biraz yukarıda ama normal. İnsanların ayarı kaçtı, biraz da para kazanayım diye düşünüyorlar” sözleriyle durumu özetledi. (ANKA)