AB liderleri Türkiye’de siyasi partilerin, insan hakları savunucularının ve medyanın hedef alınmasının insan hakları için büyük bir geri adım olduğunu ve Türkiye’nin yükümlülüklerine ters düştüğünü belirtti.

Avrupa Birliği (AB) Liderler Zirvesi sonuç bildirgesinin Türkiye ile ilgili maddelerinde Türkiye’nin demokrasi, hukukun üstünlüğü ve kadın haklarıyla ilgili yükümlülüklerine vurgu yapıldı. Bildirgede ayrıca gümrük birliğinin güncellenmesi ve Suriyeli mültecilere yardım konuları öne çıktı.

Bildirgede AB liderlerinin Ankara ile işbirliğinin ortak çıkarların bulunduğu alanlarda daha önce belirlenen koşullarda aşamalı, orantılı ve geri dönülebilir şekilde geliştirmeye hazırlıklı olduğu vurgulandı.

Gümrük Birliği’nin güncellenmesi ile ilgili teknik çalışmaların başlatılmasına olumlu baktığını belirten liderler, Avrupa Komisyonu’na Türkiye’deki Suriyeliler için sağlanacak finansmanla ilgili resmi teklifi gecikmeksizin sunması çağrısında bulundu.

Bildirgede hukukun üstünlüğü ve insan haklarının kaygı yaratan temel konular olmaya devam ettiğinin altı çizildi. Euronews’te yer alan habere göre, sonuç bildirgesinden Türkiye ile ilgili satır başları şöyle:

Doğu Akdeniz

• Doğu Akdeniz’de güvenli ve istikrarlı bir çevrenin ve Türkiye ile işbirliği içinde ve karşılıklı fayda sunan ilişkiler geliştirilmesinin AB’nin stratejik çıkarına olduğu vurgulandı. Doğu Akdeniz’de gerginliğin azaltılmasının olumlu karşılandığı ve bunun sürdürülmesi gerektiği belirtildi.

Gümrük Birliği

• Türkiye ile AB arasında 1 Ocak 1996’da yürürlüğe giren Gümrük Birliği Anlaşması’nın güncellenmesi konusunda yeşil ışık yakan AB liderleri bu bildirgede yetkilendirmeye yönelik teknik düzeyde çalışmaların başlamasının not edildiğini bildirdi, ancak mevcut anlaşmanın uygulanmasında yaşanan sıkıntıların giderilmesi ve bunun bütün AB üyesi ülkelerde etkin biçimde uygulanması gerektiğinin altı çizdi.
• Mart ayında yapılan zirvede AB liderleri Türkiye ile işbirliğinin geliştirilmesini Doğu Akdeniz’deki gerilimin azaltılması ve Türkiye’nin yapıcı ilişkiler kurması şartına vurgu yapılmıştı.

Taraflar arasında işbirliği

• AB liderleri göç, sağlık, iklim, terörle mücadele ve bölgesel meseleler gibi karşılıklı çıkara dayalı konularda Türkiye ile yüksek düzeyli diyalog hazırlıklarını not ettiğini vurguladı.

Suriyeli sığınmacılar

• Bildirgede “AB Konseyi, AB Komisyonu’na Türkiye, Ürdün, Lübnan ve bölgenin diğer bölümlerindeki Suriyeli mülteciler ve ev sahibi topluluklara sağlanacak finansmanın devamı için resmi teklifi gecikmeksizin sunması çağrısını yapmaktadır” denildi.
• Buna göre AB Komisyonu insani yardım programı kapsamında yıl sonuna kadar 530 milyon euro vermesi öngörülüyor. Türkiye ayrıca AB ile imzalanan göçmen anlaşması kapsamında 1,9 milyar euro daha aktarması bekleniyor.
• Sonuç bildirgesinde Türkiye ile ilgili maddelerde Ürdün, Lübnan ve bölgedeki diğer ortakların eklenmesine ilişkin yorumlarda Türkiye’nin Suriye’deki mültecilerin yükünü yalnızca Türkiye’nin taşımadığına dair siyasi bir anlam taşıdığı belirtiliyor.

Kıbrıs

• Kıbrıs konusunda kapsamlı çözümün Birleşmiş Milletler Güvenlk Konseyi’nin ilgili kararları doğrultusunda siyasi eşitliğe dayalı iki toplumlu, iki bölgeli federasyon temelinde sağlanabileceği yönündeki AB tezine dikkat çekilen bildirgede, AB liderlerinin Maraş’ın statüsünün önemine vurgu yaptığı, BM Güvenlik Konseyi kararlarının uygulanması için çağrıda bulunduğu ifade edildi.
• AB Konseyi, İsviçre’nin Cenevre kentinde yapılan Kıbrıs konulu görüşmelerin, resmi müzakerelerin başlamasını sağlamamasından üzüntü duyulduğunu, AB’nin süreci desteklemede aktif rol oynamayı sürdüreceğini kaydetti.

İnsan hakları

• Bildirgede Türkiye’de hukukun üstünlüğü ve temel haklarla ilgili gelişmelerin endişe kaynağı olduğunu vurgulanarak siyasi partilerin, insan hakları savunucularının ve medyanın hedef alınmasının insan hakları için büyük bir geri adım olduğu ve Türkiye’nin demokrasi, hukukun üstünlüğü ve kadın hakları konundaki yükümlülükleriyle ters düştüğü belirtildi. Metinde ayrıca bu konularda diyaloğun devam etmesinin Türkiye-AB ilişkilerinin ayrılmaz bir parçası olduğunun altı çizildi.

Bölgesel barış ve istikrar

• Bölgesel barış ve istikrarda Türkiye ve AB’nin ortak çıkarları doğrultusunda Türkiye ve tüm aktörlerin bölgesel krizlerin çözümüne olumlu katkı yapmasının beklendiği ifade edildi.