Medya Araştırmaları Derneği (MEDAR), “Sosyal medya yasasının basın özgürlüğü üzerine etkisini” inceledi. Araştırmaya göre, en çok “Haber içeriği kaldırma talebi” “Yolsuzluk ve usulsüzlük” konulu haberlere geldi. En çok talep ise 103 içerikle iş insanlarından ve 85 içerikle bakanlardan geldi.
Medya Araştırmaları Derneği geçtiğimiz yıl Temmuz ayında kabul edilip 1 Ekim itibariyle tam anlamıyla yürürlüğe giren Sosyal Medya Yasası’nın basın özgürlüğünü nasıl etkilediğine ilişkin bir rapor hazırladı.
“Sosyal Medya Yasasının Basın Özgürlüğü Üzerine Etkileri İzleme Araştırması” isimli raporda Ekim 2020 ile Nisan 2021 tarihleri arasında alınan içerik kaldırma emirleri kapsamında 658 haber incelendi.
En çok Cumhuriyet’in içeriği kaldırıldı
Taramaya alınan kurumlar içerisinde en çok kaldırma emri iletilen yayın organları olarak 80 içerikle Cumhuriyet Gazetesi oldu. Bunu 68 içerik ileBirGün Gazetesi, 52 içerik ile ODA TV takip etti.
Diğer mecralar ve kaldırılan haber sayıları ise şöyle:
- T24 (47 içerik), Sözcü Gazetesi (39 içerik), dokuz8HABER (36 içerik), Gerçek Gündem (36 içerik), SoL (34 içerik), TELE1 (32 içerik), Yeniçağ (31 içerik), : Evrensel Gazetesi (26 içerik), İleri Haber (23 içerik), ABC Gazetesi (18 içerik), Gazete Manifesto (18 içerik), Artı Gerçek (17 içerik), Duvar (15 içerik), Halk TV (14 içerik), Yurt Gazetesi (12 içerik), Sputnik TR (12 içerik), Karar (11 içerik). Gazete Yolculuk (6 içerik), Tükenmez Haber (5 içerik), Gazete Kolektif (5 içerik), Bianet (3 içerik), Sendika.org (3 içerik), Umut Gazetesi (2 içerik) DW Türkçe (2 içerik), Yeni Yaşam (2 içerik), Gazete Fersude (2 içerik), P24 (2 içerik), BBC Türkçe (1 içerik), Yeni1Mecra (1 içerik), 140Journos (1 içerik), Fox TV (1 içerik), Medyascope (1 içerik)
Kimler en çok haber kaldırttı?
Verilere göre en çok kaldırma emri iş insanı unvanını taşıyan kişiler (103 içerik) tarafından talep edildi. Bu grubu sırasıyla bakan (85 içerik) ve avukat (70 içerik) unvanlı kişiler takip etti.
Haber kaldırılması talebi gelen diğer meslek grupları ve unvanların dağılımı ise şu şekilde:
- Üst düzey bürokrat (66 içerik), sivil yurttaş (40 içerik), siyasi parti yöneticisi (37 içerik) akademisyen (36 içerik) unvanını taşıyan kişiler takip etmektedir. Kaldırma kararı talebinde bulunan diğer özneler ise şu şekildedir: Ticari Şirketler (25 içerik), belediye başkanı (19 içerik), savcı (16 içerik), kaymakam (15 içerik), hakim (15 içerik), milletvekili (12 içerik), banka yöneticisi (12 içerik), üst düzey askeri yetkili (10 içerik), sanatçı (9 içerik), sanık (8 içerik), vali yardımcısı (7 içerik), sporcu (4 içerik), eski belediye başkanı (3 içerik), memur (3 içerik), üniversite (2 içerik), savcı vekili (1 içerik), okul müdürü (1 içerik), başhekim (1 içerik).
Araştırmada toplamda 58 içeriğin kaldırılmasını talep eden öznenin pozisyonu ise bilinmiyor.
En çok “yolsuzluk” ve “görevi kötüye kullanma” haberleri engellendi
Araştırma kapsamında kaldırılması talep edilen haber içerikleri 12 ayrı başlık altında sınıflandırıldı. Bu başlıklar: ‘Yolsuzluk ve usulsüzlük’, ‘görevi kötüye kullanma’, ‘siyasal çatışma’, ‘cinayet’, ‘çevre tahribatı’, ‘taciz’, ‘sabotaj’, ‘darp etme ve yaralama’, ‘intihar’, ‘nitelikli dolandırıcılık’, kabahat olarak tanımlanan ‘kumar oynama’ şeklinde kategorilendirildi.
Kaldırılması talep edilen haberlerin tematik dağılımında, “yolsuzluk ve usulsüzlük” konularında 336 içeriğin, “görevin kötüye kullanılması” ile ilgili 308 içeriğin kaldırıldığı saptandı.
658 kaldırma emrinin 580’inde hukuki sebep olarak ‘kişilik haklarının ihlal edilmesi’ gösterildi.