Sayıştay’ın incelemesinde Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın, Sağlık Bakanlığı’nın sisteminde kaydı bulunmayan kişilere usulsüz olarak evde bakım ödemesi yaptığı ortaya çıktı. Ayrıca Bakanlığın kullanımında bulunan taşınmazlara ilişkin muhasebe kayıtlarındaki tutarlar ile net değer hesabındaki tutarın uyuşmadığı belirtildi.

Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın sosyal yardımlarında usulsüzlükler tespit edildi. Bakanlığın, Sağlık Bakanlığı Engelli Sağlık Kurulu Raporu Veri Tabanı’nda (ESKR) kaydı bulunmayan kişiler ile kaydı olup ağır engelli veya tam bağımlı olmayan kişilere evde bakım ödemesi yaptığı belirlendi.

Sayıştay’ın, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın mali hesaplarına yönelik denetimleri, sosyal yardımlardaki çarpıklığı gözler önüne serdi.

Sosyal yardımda usulsüzlük

Denetim raporuna göre, 18 yaşını tamamlamış bazı kişiler, Sosyal ve Ekonomik Destek Hizmetleri Hakkında Yönetmelik’te aranan şartları taşımamalarına rağmen sosyal ve ekonomik destek ödemesinde bulunuldu. Sayıştay denetçileri, sosyal ve ekonomik destek ödemelerinin, yönetmelik hükümleri çerçevesinde yapılabilmesi için yardım yapılan kişilerin şartlarının yazılım marifetiyle takip edilmesi gerektiğini belirtti.

Sosyal yardımlara ilişkin usulsüzlükler bununla da sınırlı kalmadı. Bakanlığın veri tabanında, yardım ve destek başvurusunda bulunan kişilerin başvurularının değerlendirilmesinde kullanılan bilgiler ile Sağlık Bakanlığı veri tabanında yer alan bilgilerin birbiriyle uyuşmadığı anlaşıldı. Sistemler arasındaki uyumsuzluk, şunlara neden oldu:

• Sağlık Bakanlığının engelli sağlık kurulu raporu (ESKR) veri tabanında kaydı olmayan kişiler için ve Sağlık Bakanlığının ESKR veri tabanında kaydı olup da ağır engelli veya tam bağımlı ifadesi içeren ESKR’si olmayanlar için gerekli teyit işlemi yapılmadan, evde bakım ödemesi yapılmıştır.
• Sağlık Bakanlığının ESKR veri tabanında kaydı olmayan ve Sağlık Bakanlığının ESKR veri tabanında kaydı olup engel oranı % 40’ın altında olan kişilere, 2022 sayılı 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanun’a göre engelli aylığı ödemesi yapılmıştır.
• Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlükleri tarafından şüpheli engelli sağlık kurulu raporları üzerinden yardım ve destek koşullarını taşıdığı şüpheli olan kişilere yardım ve destek ödemesi yapılmaya devam edildiği görülmüştür.

Bakanlık takip etmiyor

Bakanlığın öte yandan, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmayan ve çalışma izni süresi bitmesine rağmen sigorta primleri yatırılarak çalışmaya devam eden bazı kişileri takip etmediği ve bu kişilere idari yaptırım uygulamadığı belirlendi. Sosyal yardımlara ilişkin ödeme sürecinin, 5018 sayılı Kanun hükümlerine uygun bulunmadığı ve ödeme listelerine müdahale riski barındırdığı da denetimlere yansıdı.

Sayıştay’dan usulsüzlüklere ilişkin yedi madde

Sayıştay, Bakanlığın kullanımında bulunan taşınmazlarla ilgili hatalı uygulamaları yedi maddede listeledi.

Tahsisli kullanılan taşınmazların muhasebe kayıtlarındaki tutarları ile net değer hesabında gözüken tutarın uyuşmamasına ilişkin uyarı notu düşüldü.

Sayıştay’ın taşınmazlarla ilgili yedi bulgusu şöyle:

• Bazı taşınmazların cins tahsisinin yapılmaması,
• Bakanlığın kullanımında bulunan taşınmazlardan değer tespitleri yapılmayanların bulunması,
• Kurum adına tahsis edilen taşınmazların muhasebe kayıtlarında eksik görünmesi,
• Yeşil alanların, otoparkların ve spor sahalarının muhasebe kayıtlarında gösterilmemesi,
• Tahsisli kullanılan taşınmazların muhasebe kayıtlarındaki tutarları ile net değer hesabında gözüken tutarın uyuşmaması,
• Değer artırıcı nitelikteki harcamaların ilgili maddi duran varlık hesabında takip edilmemesi,
• Konsolide taşınmaz icmal cetvelinin düzenlenmemesi.

“Düzeltme yapılması gerekmektedir”

Sayıştay’ın bulgularına ilişkin uyarısı ise şöyle:

Kurum tarafından tahsisli kullanılan taşınmazların kaydedildiği 250 ve 252 numaralı hesapların 03 detay kodundaki toplam borç kalanı tutarı ile 500.12 Tahsisli Kullanılan Taşınmazlar yardımcı hesabının alacak kalanı tutarının eşit olması gerektiği anlaşılmaktadır. Çünkü bahsedilen bu yardımcı hesaplar tahsisin kurulması ve kaldırılması işlemlerinin muhasebeleştirilmesinde karşılıklı olarak kullanılmaktadır.

Ancak, denetlenen kamu idaresinin mali tablolarında 250.03 ve 252.03 numaralı yardımcı hesapların toplam borç kalanı 1.408.321.706,61 TL olarak gözükürken 500.12 Tahsisli Kullanılan Taşınmazlar yardımcı hesabının alacak kalanı 1.329.451.138,94 TL olarak görünmektedir.

Bu nedenle, söz konusu hesapların aradaki fark olan 78.870.567,67 TL kadar mali tablolarda yanıltıcı bilgi içerdiği düşünülmektedir. Bu itibarla, karşılıklı olarak çalışan bu iki hesabın arasındaki farkın nedeni tespit edilerek ilgili düzeltme kayıtlarının yapılması gerektiği değerlendirilmektedir. (ANKA)