Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV) çatısı altında kurulan TİHV Akademi, ‘Bu suça ortak olmayacağız!’ başlıklı bildirinin imzacısı olan ve Kanun Hükmünde Kararnameler’le (KHK) ihraç edilen akademisyenlere ilişkin yeni raporunu yayımladı.
DW Türkçe’nin aktardığına göre ‘Barış için Akademisyenler: Güncel Durum’ raporu, KHK’larla ihraç edilen ‘barış akademisyenleri’nin iş ve akademik çalışmalarına ilişkin durumlarını ortaya koydu.
Gelirleri ortalamanın altında
Rapora göre akademisyenlerin yüzde 14,2’si asgari ücretin altında ücretle çalışırken, yüzde 36,8’inin sosyal güvencesi, 10 akademisyenden birinin sağlık güvencesi bulunmuyor. Ankete katılan akademisyenlerin yüzde 23,6’sı ise emekli olduğunu belirtti.
Rapor, işlerinden ihraç edilen akademisyenlerin geçim sıkıntısı yaşadığını da ortaya koydu. Anket sonucunda, Türkiye’de akademisyenlerin gelir diliminin altında gelirle yaşayanların oranı yüzde 58,5 belirlenirken; yüzde 6,6’sı çalışmanın yapıldığı sırada hiçbir gelirinin olmadığını, yüzde 14,2’si ise asgari ücretin altında gelire sahip olduğunu bildirdi.
Raporda, ihraç edilmelerinin üzerinden yıllar geçmesine karşın, barış akademisyenlerinin neredeyse yarısının hala ekonomik desteğe ihtiyaç duyduğu belirtildi.
“Akademik çalışmalar olumsuz etkilendi”
Raporda, ihracın akademisyenlerin akademik çalışmalarını da olumsuz etkilediğine dikkat çekildi.
Ankete katılan her iki akademisyenden biri “Akademik çalışmalarım parçalı ve düzensiz hale geldi” dedi. Anket katılımcılarının yüzde 60’ı akademik çalışma yapma konusunda motivasyonunu yitirdiğini belirtti. Dört akademisyenden biri ise kütüphane ve veri gibi kaynaklara erişemediğini ifade etti.
Raporda, şu değerlendirme yapıldı:
- “Bulgulardan hareketle, ancak ihtiyatla, akademisyenlerin iş, çalışma ve gelire ilişkin iki sene önceye nazaran daha iyi durumda olduğu söylenebilir. Buna karşın ihracın akademisyenlerin mesleklerini icra etme üzerindeki olumsuz etkilerinin yanı sıra belirsizlik hissinin de devam etmesine neden olduğu görülüyor.”
OHAL Komisyonu kararları eleştirildi
Ayrıca, Olağanüstü Hal (OHAL) İşlemleri İnceleme Komisyonu’nun Anayasa Mahkemesi (AYM) kararlarını tanımaması da eleştirildi.
Raporda, şu ifadelere yer verildi:
- “AYM kararına istinaden Barış İçin Akademisyenlerin beraat etmesi, bir başka deyişle suçsuzluklarının ilan edilmesine karşın, yapısı ve çalışma metodolojisi bakımından sorunlu bir idari mekanizma olan OHAL Komisyonunun fiili cezalandırmayı devam ettirmesi hukuken suçtur ve kabul edilemezdir.”
Anayasa Mahkemesi Temmuz 2019’da bildiriye imza atan akademisyenlerin ifade özgürlüğünün ihlal edildiğine hükmetmiş ve ceza davalarından beraat kararı çıkmıştı. Göreve iade için başvuruda bulanan akademisyenlerin başvurularını değerlendiren OHAL Komisyonu Kasım ayı başına kadar 10’un üzerinde akademisyenin başvurusunu reddetmişti.