Avrupa Konseyi’nden Türkiye’ye Osman Kavala hamlesi: İhlal süreci başlatıldı
Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, AİHM’in Osman Kavala kararını yerine getirmediği için Türkiye’ye karşı ihlal sürecini başlatma kararı verdi. Ankara’ya AİHM’nin Kavala kararını nasıl uygulayacağını belirtmesi için 19 Ocak’a dek süre tanındı.
Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) Osman Kavala kararını yerine getirmediği için Türkiye’ye karşı ihlal sürecini başlatma kararı verdi.
ANKA’nın aktardığına göre, Bugünkü oylamada, Türkiye’ye yönelik ihlal sürecinin başlatılmasının kararlaştırıldığı öğrenildi. Resmi sonucun yarın açıklanacağı belirtildi.
Silivri Cezaevinde tutuklu olan iş insanı Osman Kavala, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararına karşı 26 Kasım Cuma günkü duruşmasında da tahliye edilmemişti. Duruşma, AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Kavala’nın serbest bırakılması çağrısında bulunan 10 ülkenin büyükelçilerini sınır dışı etmekle tehdit ettiği geçen aydan sonra ilk duruşmaydı.
Türkiye 47 ulustan oluşan Avrupa Konseyi’nin bir üyesi ve kendi ulusal anayasasına göre AİHM kararlarına uymakla yükümlü. Ancak Ankara, Kavala ve tutuklu siyasetçi Selahattin Demirtaş’ın serbest bırakılmasıyla ilgili olanlar da dahil olmak üzere AİHM’nin bazı emirlerini görmezden geldi.
19 Ocak’a dek süre
AİHM kararı uyarınca Osman Kavala’yı serbest bırakmayan Türkiye’ye karşı ihlal prosedürü başlatan Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, ‘ihlal davası açma niyetini’ bildirdiği Ankara’nın karşı cevap göndermesi için 19 Ocak mühletini koydu.
Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, aktivist iş insanı Osman Kavala’yı Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararına uygun olarak serbest bırakmadığı için Türkiye’ye ‘ihlal davası açma niyetini’ bildirmeye karar verdiğini açıkladı.
Açıklamada, Konsey’in Ankara’dan davayla ilgili görüşünü 19 Ocak 2022’ye kadar sunmasını istediği belirtildi. Böylece Ankara’ya AİHM’nin Kavala kararını nasıl uygulayacağını belirtmesi için 19 Ocak’a dek süre tanındı.
İhlal prosedürü nedir?
Dw Türkçe’nin haberine göre, AİHS’nin 46’ncı maddesi gereği AİHM’nin kesinleşen kararları, infazı denetleyecek olan Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’ne gönderiliyor. Bu maddenin 4’üncü bendi, AİHS’ye taraf bir devletin bir kesin karara uymayı reddetmesi halinde, Bakanlar Komitesi’ne o devlete ihtarda bulunduktan sonra, görüş için AİHM’ye başvurma yetkisi tanıyor. Bu işlem bir ara karar (interim resolution) ile gerçekleşiyor. Başvuru için 47 üye ülkenin 3’te 2’sinin onayı gerekiyor. Bu çoğunluğun bulunmasının ardından söz konusu ülkenin hükümetine resmi bildirimde bulunulup konuya ilişkin görüş belirtmesi için yaklaşık altı hafta süre veriliyor. Bu sürenin sonunda da AİHM önündeki süreç başlıyor. AİHM sürecinin ne kadar süreceği konusunda bir kriter bulunmuyor. Ancak Strasbourg’daki gözlemciler “en az altı ay” yorumunda bulunuyor.
Osman Kavala hakkında 17 Ocak’taki duruşmada tahliye kararı çıkması halinde büyük olasılıkla AİHM sürecine, yani ihlal sürecinde ikinci evreye geçilmeyecek. Konu, Bakanlar Komitesi önünde işlem görmeye devam edecek.
AİHM, büyük Avrupa coğrafyasını temsil eden Strasbourg merkezli Avrupa Konseyi’nin en önemli organlarından biri. Avrupa Konseyi’nin icra organı olan Bakanlar Komitesi ise AİHM kararlarının infazının denetiminden de sorumlu. Bakanlar Komitesi’ne bu yetkiyi AİHS veriyor. AİHS’nin “Kararların Bağlayıcılığı ve İnfazı”yla ilgili 46’ncı maddesi kapsamında Bakanlar Komitesi’ni oluşturan 47 Avrupa ülkesi, AİHM kararlarını görüşmek üzere her üç ayda bir olmak üzere yılda dört kez Strasbourg’da büyükelçiler düzeyinde toplanıyor.
AİHM, daha önce herhangi bir davada hükmetmiş olduğu kararın yerine getirilmediği yönünde tespitte bulunursa, alınacak önlemleri değerlendirmesi için davayı Bakanlar Komitesi’ne gönderecek. Olası yaptırımlara, Osman Kavala hakkındaki yargı sürecinin gidişatı ve konjonktüre göre, esasen siyasi bir organ olan Bakanlar Komitesi karar verecek.
Türkiye’ye ne tür yaptırımlar uygulanabilir?
AİHM tarafından hükmedilen Osman Kavala kararı yerine getirilene kadar Avrupa Konseyi bünyesinde Türkiye’ye karşı giderek yoğunlaşan yaptırımlar uygulanabilecek. Türkiye’nin bazı Avrupa Konseyi organlarındaki oy hakkı elinden alınması, Avrupa Konseyi’ndeki üst düzey makamlara Türk personel ataması yapılmaması, Türkiye’de üst düzey Avrupa Konseyi toplantıları düzenlenmemesi veya ziyarette bulunulmaması örnek olarak gösteriliyor.
Konunun Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi (AKPM) ve Avrupa Yerel ve Bölgesel Yönetimler Kongresi (AYBYK) bünyesinde siyasi bir karakter kazanması da olasılıklar arasında. Kavala dosyasının önce Avrupa Konseyi ardından da AB gibi diğer Avrupa kurumlarının Türkiye raporlarına artan biçimde olumsuz yansıyacağı yorumları da yapılmakta.
İlgili haberler:
