Genel Sağlık Sigortası ve BAĞ-KUR prim borcu olan milyonlarca vatandaş, eğer yeni bir düzenleme yapılmaz ise bu pandemi döneminde kamu sağlık hizmetinden yararlanamayacak. Dr. Ergün Demir ve Dr. Güray Kılıç, saglik2023.org sitesinde kaleme aldıkları analizde borçluları bekleyen tehlikeye dikkat çekerek, yoksulların kısa vadede GSS prim borçlarının silinmesi gerektiğini savundu.

Dr. Ergün Demir – Dr. Güray Kılıç | GSS kapsamında olup prim borcunu zamanında ödeyemeyen işsizlerin, okulunu bitirip iş bulamayan gençlerin, siftah yapamayan ve iş yerini kapatmak zorunda kalan esnafın, çiftçinin, ev hizmetlerinde çalışan kadınların ve bakmakla yükümlü oldukları yakınlarının 31 Aralık 2021 tarihinden itibaren Sağlık Bakanlığına bağlı hastaneler ve devlet üniversite hastanelerinde sunulan sağlık hizmetlerinden yararlanmaları mümkün olamayacaktır.

Hani yoksulluk sıfırlanmıştı! Gelir testi ile muhtaç ve yoksullara ödeme gücü tespiti!

Konu, 2022 yılı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlık bütçesinin Plan Bütçe Komisyonundaki görüşmelerde gündeme gelmiş; İstanbul Milletvekili Ali Şeker tarafından “GSS prim borcu olan toplam kişi sayısı ve 31 Aralık’tan sonra prim borcu olanlar sağlık hizmetlerinden yararlanabilecekler mi?” sorusu Bakan Vedat Bilgin’e yöneltilmişti. Bakan Bilgin ise soruya yazılı verdiği cevapta genel sağlık sigortası prim borcu olan toplam sigortalı sayı konusunda bilgi vermemiş, 31 Aralık’tan sonra sağlık hizmeti alabilmeleri konusunda ise;

• Yapılandırma kanunu ile 31 Kasım 2021’e kadar gelir testine başvurmaları halinde, gelir testine (yoksulluk ve muhtaçlığını tespit ettirme) hiç başvurmamış vatandaşlarımızdan aile içi kişi başı geliri asgari ücretin üçte birinin altında olduğu belirlenenlerin GSS prim borçlarının silineceği ve sonrasında ise primlerinin devlet tarafından karşılanacağını,
• Genel sağlık sigortası prim borcu olan sigortalıların ise borç asıllarını 31 Aralık 2021 tarihine kadar ödemeleri ve prim borçlarının bulunmaması halinde,
• Prim ödeme gücü bulunanların(!) geliri brüt asgari ücretin üçte birinin üzerinde olan kişilerin ödemesi gereken prim tutarı brüt asgari ücretin yüzde 3’ü kadarı (2022 yılı için 161,55 TL) prim yatırmaları halinde sağlık hizmetlerinden yararlanabileceklerini belirtmiştir.

Yoksulluk, işsizlik ve ekonomik belirsizlik giderek artmaktadır. Salgın devam ederken yüzlerce işyeri kapandı ve binlerce işçi işten çıkarıldı. Böylece de prim ödeyemeyenlerin sayısı da giderek arttı. Vatandaşın ocağında “aş yerine yoksulluk’’ kaynarken, Bakan, primini ödeyemeyen vatandaşa borcunu borçla kapatmayı ya da yoksulluk ve muhtaçlık testine girmeyi önermektedir.

Madem ekonomi uçuşta, o halde neden vatandaşlar GSS prim borçlarını ödeyememektedir.

AKP yetkililerinin ve TÜİK’in yaptığı açıklamaya bakılacak olursa işsizlik azalmakta, istihdam artmakta, ekonomi uçmaktadır. Madem ekonomi uçuşta, vatandaşlar genel sağlık sigortasını, esnaf ise BAĞ-KUR prim borçlarını yapılandırma ile son iki yılda üç kez ertelenmesine, faizlerinin silinmesine ve borçların ödeyebilmesi için altı, dokuz, 12 ve 18 ay taksitlendirilmesine rağmen neden hâlâ ödeyememektedir?

Sağlık hakkı bütün vatandaşlar için en temel insan hakkıdır.

Milyonlarca vatandaşın sağlık hizmetlerinden yararlanma hakları bu pandemi döneminde ellerinden alınmaktadır. Sağlık hakkı bütün vatandaşlar için en temel insan hakkıdır. İktidarın görevi sağlık hakkının bütün vatandaşlar için kamusal, ücretsiz, nitelikli ve ulaşılabilir olmasını sağlamaktadır.

Yapılması gereken primini ödeyemeyen vatandaşların sağlık hizmetinden yararlanmasını sağlayacak düzenlemeyi gerçekleştirmektir.

Salgının etkileri tüm hızıyla devam ederken, sağlık hizmetlerine daha fazla gereksinimin olduğu bugünlerde borcunu ödeyemeyen vatandaşların sağlık haklarından mahrum edilmesi kabul edilemez.

Çözüm ne?

GSS primlerini ödeyemeyip borçlu duruma düşen işsizlerin, okulunu bitirip iş bulamayan gençlerin, siftah yapamayan esnafın sağlık hizmetine erişimini lütuf gibi sunan yararlanma süresini ileri tarihe ertelemek değil, sağlık hizmetlerine koşulsuz erişimin her yurttaş için en temel insan hakkı olduğu kabulü ile yapılması ve bu olumsuz durumun giderilerek provizyon almalarının sağlanması gerekir.

Prim borçlularının sağlık hizmetine erişimi için yararlanma süresini defalarca uzatmak çözüm değildir. Yoksulların kısa vadede GSS prim borçlarının silinmesi için kaynak mevcuttur. Bu kaynak için Genel Sağlık Sigortası fon varlığının Kanun’un emrettiği gibi sadece sağlık hizmeti için kullanılması yeterlidir.