Suriye ile Türkiye arasındaki görüşmeler yıllar sonra yeniden başladı.  AKP’ye yakın Türkiye gazetesi, iki ülkenin terör örgütü PKK’ya karşı operasyon konusunda ortak görüşe sahip olduklarını belirtti. Görüşmede Halep’in imarı, sığınmacıların yeniden dönüşü, Haseke-Kamışlı ve Lazkiye-Kesep kapılarının açılmasının konuşulduğu ifade edildi. Yandaş medyada Esad ile görüşmelerin başlamasının ardından yaşanan haber dilindeki değişim dikkat çekti.

Türkiye ve Suriye arasında aracı ülkelerin de katılımı ile Ürdün-Akabe’de başlayan görüşmeler devam ediyor. İki ülke arasında Lazkiye Hmeymim, Lübnan, Irak ve Fırat Kalkanı bölgelerinde istihbarat ve askeri bürokrat düzeyinde gerçekleşen temaslar yeni bir aşamaya geçildi.

AKP’ye yakın Türkiye gazetesinden Yılmaz Bilgen’in haberine göre, geçen ay yapılan görüşmelerde terör örgütü PKK’ya karşı ortak operasyon, Halep’in imarı, mültecilerin yeniden dönüşü, Haseke-Kamışlı ve Lazkiye-Kesep kapılarının açılması görüşüldü.

PKK’ye operasyon ve Halep 

Toplantılarda öncelikli gündem maddesi Halep olduğu belirtildi. Konuyla ilgili konuşan kaynaklar şunları söyledi:

“Ankara için Halep hayati önem taşıyor. Rusya, İran ve Suriye devleti ile yapılan tüm görüşmelerde Halep’in tamamına yakını harap olan tüm altyapı ve üstyapısının Katar, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emîrlikleri (BAE) desteği ile yeniden normale dönüştürme planımız var. Bununla birlikte Orta Doğu’nun en büyük sanayi merkezi olan Halep Organize Sanayi Bölgesi’nin (OSB) işler hâle getirilmesi hedefleniyor.

Güvenlik konusunda Türk tarafının talebi ise İran’a bağlı milis grupların, PKK terör örgütü ile birlikte Esad’ın Şebbiha militanlarının bölgeyi terk etmesi. Aralarında Türkiye’nin de bulunduğu bağımsız, uluslararası gözlem gücünün Halep’te görev yapması. Resmî kaynaklardan edindiğimiz bilgiler Rusya’nın plana ilişkin yaklaşımının olumlu, İran’ın ise çekince ve zorlu şartlar öne sürdüğü yönünde.”

Esad cephesinden olumlu cevap 

Ankara-Şam müzakere sürecinde Suriye devleti PKK’ya karşı ortak operasyon konusunda olumlu görüş belirtti. Şam’ın şartı, Fırat’ın doğusuna yönelik operasyonun daha sonra İdlib’de de devam ettirilmesi. Esad yönetimi, Türkiye’nin terör endişesine karşı da Adana Mutabakatı’nın baz alınmasını ve operasyonel haklarının saklı kalmasını kabul ediyor. ABD’nin bölgedeki varlığının ise “Deyr ez-Zor, Rakka ve Haseke’deki aşiretlerin ayaklandırılarak son bulacağı” görüşü hâkim.

Karşılıklı taleplerin müzakere edildiği masada M4 ve M5 kara yollarının yeniden ulaşımının sağlanması da yer alıyor. Şam yönetimi, kaydedilen ilerlemeye paralel olarak Lazkiye-Kesep sınır kapısının açılmasını ve karşılıklı ticaret ve sivil geçişlerin başlamasını istiyor. Rusya ise Kesep ile birlikte Kamışlı-Nusaybin kapısının açılması talebinde bulundu.

Bildiri, yandaş medyada dil değişimine dikkat çekti

Medya Ombudsmanı Faruk Bildirici, yakın zamana kadar Suriye Devlet Başkanı’nın soyadını “Esed” olarak kullanan ve iktidara yakınlığıyla bilinen Türkiye gazetesinin medya dilindeki değişikliğe dikkat çekti.  Medyanın dilinin iktidarla birlikte döndüğünün altını çizen Bildirici, “Türkiye gazetesinde ‘Esed’ silindi, ‘Esad’ geldi” değerlendirmesini yaptı.

Medya Ombudsmanı Faruk Bildirici Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, “Terörist Hafter’in gittiğini artık ‘Lider Hafter’in geldiğini yazmıştım dün. Bugün de Türkiye gazetesinde ‘Esed’ silindi, ‘Esad’ geldi. Medyanın dili de iktidarla birlikte rüzgar gülü gibi dönüveriyor” ifadesini kullandı.

Türkiye gazetesi “Suriye ile yeniden: PKK temizlenecek, mülteciler evine dönecek” başlıklı manşet haberinde şunları kaydetti: 

“Aracı ülkelerin katılımı ile Türkiye ve Esad rejimi arasındaki görüşmelerde terör örgütü PKK’ya karşı müşterek operasyon, Halep’in imarı, mültecilerin yeniden dönüşü, Haseke-Kamışlı ve Lazkiye-Kesep kapılarının açılması gündemde.”

Bildirici, dün farukbildirici.com’da yayımlanan yazısında, “Çavuşoğlu, 2022’yi ‘normalleşme yılı’ olarak ilan ettiğine göre, medyada ‘Esad’ın ‘Esed’ diye yazılıp çizilmesi gibi çok değişiklik göreceğiz demektir. Ne de olsa pusula iktidarı gösteriyor…”  düşüncesini dile getirmişti.

"Terörist Hafter"in gittiğini artık "Lider Hafter"in geldiğini yazmıştım dün. Bugün de Türkiye gazetesinde "ESED" silindi, "ESAD" geldi" Medyanın dili de iktidarla birlikte rüzgar gülü gibi dönüveriyor… https://t.co/VrDUZJdEVl https://t.co/xRTLwQvpCO pic.twitter.com/wi6FrEcUie

— Faruk Bildirici (@farukbildirici) December 30, 2021

“Esad”, “Esed” tartışması

TRT, Anadolu Ajansı ve hükümete yakın bazı medya organlarının 2012 yılında Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esad’ın soyadını, “Esed” olarak kullanmaları, tartışma yaratmış, CHP konuyu bir soru önergesi ile TBMM’ye getirmişti.

Dönemin CHP Grup Başkanvekili Muharrem İnce, TBMM’ye verdiği önergede, “TRT haberlerinde Başbakan ile Esad arasında kavga yokken, dost olduğu, tatil yaptığı günlerde ‘Esad’ diyordu. Şimdi niye ‘Esed’ diyor ?” sorusunu yöneltti. Dönemin Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç ise bu konuyu Türk Dil Kurumu’na sorduklarını belirterek şu cevabı verdi:

• ‘Esed’ ismi aslan, ‘Esad’ ismi ise bahtiyar, en mutlu anlamlarında farklı manada, iki ayrı isimdir. ‘Esed’ elimesinin olumsuz veya aşağılayıcı anlamı yoktur. Medyada değişik şekillerde yazılan ve okunan bu kelime için Anadolu Ajansı tarafından Türk Dil Kurumuna başvurulmuştur. Arap ve Fars kökenli bazı kişi adlarının hem Türkler, hem de Araplar ve Farslar tarafından kullanıldığı anlaşılmıştır. Türk Dil Kurumunca da Suriye Devlet Başkanının adının ‘Beşşar Esed’ olması gereği anlaşıldığından, TRT haber bültenlerinde Beşşar Esed olarak kullanılmaktadır.