Sanayiciler geciken ihracat siparişleri için yabancı müşterilerine Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın hazırladığı mücbir sebep yazısını göndermeye başladı.

Geçen hafta sonu BOTAŞ’ın doğalgaz kısıtlamasını duyurmasının hemen ardından Türkiye Elektrik İletim AŞ (TEİAŞ) de sanayiciye elektrik kısıtlaması uygulanmaya başlamıştı. 22 Ocak günü uygulamanın ilk adımı sanayi bölgelerinin tek tek TEİAŞ tarafından aranmasıyla atıldı. Sanayiciye yazılı bir belge yollanmazken, 72 saatlik kesintiye uymayacaklar için”cezai müeyyidesi olacak” dendi.

Sorun arz güvenliğinin sağlanamaması

İktidar iddiaları kabul etmese de uzmanlar asıl sorunun arz güvenliğinin sağlanamaması olduğunu savunuyor. Ayrıca özel şirketlerin İran ve Rusya’ya borçlarını ödemediği için bu durumun yaşandığını söyleyenler de var.

Diğer yandan sanayiciler, kesintiler sırasındaki kayıplarını telafi etmek için ek mesaiye giderken, geciken siparişler için yabancı müşterilere Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’nın hazırladığı mücbir sebep yazısı gönderilmeye başlandı.

Kesintilerin netleşmesiyle geçen hafta pazar günü enerji ve tabii kaynaklar bakanı, sanayi ve teknoloji bakanı ve çatı örgütlerin temsilcilerinin düzenlediği toplantıda TOBB üyeleri tarafından, yabancı müşterilere iletilmek üzere resmi bir yazı talep edilmişti.

Bakanlığın yazısı: Beklenmedik sorun yaşandı

Dünya’dan Merve Yiğitcan’ın haberine göre öneriye sıcak bakan Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı da Sanayi ve Teknoloji Bakan Yardımcısı Dr. Çetin Ali Dönmez’in imzasının yer aldığı bir mazeret yazısı hazırladı.

İngilizce olarak düzenlenen yazıda şu ifadeler yer alıyor:

• “Büyük doğalgaz boru hattında yaşanan beklenmedik bir teknik sorun nedeniyle İran doğalgazı 10 gün süreyle durduruldu. İran’ın Türkiye’nin en önemli doğalgaz tedarikçilerinden biri olması nedeniyle Türkiye doğalgaz arzında kayda değer bir azalma olmuştur. Bu ‘mücbir sebep’ olayı nedeniyle Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Türkiye’nin tüm illerinde sanayi kuruluşlarına enerji tüketimi kısıtlamaları getirdi. Bu arz kıtlığı sorununun bir sonucu olarak, bu 10 günlük süreçte hemen hemen tüm sanayi firmaları üretimlerini durdurmak ya da önemli ölçüde azaltmak zorunda kaldılar.”

Geciken siparişler için yazıyı göndermeye başladıklarını söyleyen ihracatçılar, etkili olmasını ve herhangi bir gecikme cezasının uygulanmamasını ümit ettiklerini belirttiler.

Sanayide pazar mesaisi

Türkiye’nin lokomotif sektörlerinden otomotivde, elektrik kesintilerinden kaynaklı kayıpları telafi etmek için ek mesai yapılıyor. Hem ana sanayi hem de tedarikçiler açığı kapatmak için pazar günü de çalıştı. Bazı fabrikalar ise bu süreci üretim arası vermeden atlattı.

Çip krizi nedeniyle üretimde zorluklar yaşayan otomotiv sektörüne bir darbe de TEİAŞ’ın OSB’lerde en az üç gün elektrik kısıtlaması yapacağını açıklamasıyla gelmişti. Doğalgaz kısıtlamasının da olduğu sanayide, elektrik kesintisi haberi büyük endişe yaratmış, sektör yetkilileri sadece otomotiv özelinde 1 milyar dolarlık kayıp olabileceğini söylemişti. Geçen hafta bazı fabrikalar elektrik kesintisi nedeniyle üç gün üretime ara verirken, bazıları ise bu süreci daha az hasarla atlattı. Sanayiciler, şimdi kayıpları telafi etme telaşına düştü.

Toyota’da günlük kayıp 970 araç

Dünya’dan Aysel Yücel’e konuşan Toyota Otomotiv Sanayi Türkiye CEO’su Erdoğan Şahin, elektrik kesintileri nedeniyle Toyota’nın Türkiye fabrikasında 25, 27 ve 28 Ocak tarihlerinde olmak üzere üretime üç gün ara verdiklerini ifade ederek, günlük 970 araçlık kayıpları olduğunu söyledi. Bu açığı kapatmak için üç pazar üst üste ek vardiya yapacaklarını belirten Şahin,, “Planlarımıza göre, 13 Şubat itibarıyla kaybı telafi etmiş olacağız” dedi.

Tofaş, Bursa’daki fabrikasında 24 Ocak’tan başlayarak üretime 3 gün ara vermişti. Tofaş yetkilileri de perşembe günü itibarıyla normal üretime başladı. Ford Otosan sadece Gölcük’teki fabrikasında üretime ara verdi. Ford Otosan’ın da tüm fabrikalarında üretim normale döndü.

Kriz, Hyundai’yi teğet geçti

Bazı fabrikalarda ise bu dönemde üretim kesintisiz devam etti. Bunlardan biri de Hyundai’nin İzmit’teki fabrikası oldu. Assan Holding’in, aynı OSB’de bulunan diğer tesislerini kapatarak, gerekli taahhüdü yerini getirmesi sayesinde Hyundai Assan fabrikası üretime kesintisiz devam etti.

Oyak Renault ise Bursa’daki fabrikasında zaten çip krizi nedeniyle geçen pazartesiden başlayarak üretime iki hafta ara vermişti. Oyak Renault, Bursa’da dakikada bir araç üretiyor. Fabrikada günde 3 vardiyada 22 saat üretim yapılıyor. Bu da yaklaşık günlük 1.300 adetin üzerinde araç üretimi anlamına geliyor.

İlgili haberler:

• Doğalgaz krizi: Sanayide 10 gün boyunca yüzde 40 az üretim yapılacak, kesintiler meskenlere uzanabilir
• Kılıçdaroğlu’ndan “enerji kesintisine” tepki: Bu iktidar, bu ülkeye bunu da yaşattı
• BOTAŞ üç sektördeki kesinti uygulamasını kaldırdı
• Uykusuz’dan “elektrik kesintisi” kapağı: Hep Minik Serçe yüzünden…