Gıda ürünlerinde KDV oranını yüzde 8’den yüzde 1’e indiren Cumhurbaşkanı Kararı Resmî Gazete’de yayımlandı. Alınan kararla gıda fiyatlarında düşüş yaşanacak mı?
Ekonomist ve maliyeci Prof. Duran Bülbül, “AKP iktidara geldiğinden beri bu açıkladığı 24’üncü ekonomi paketi. Bu açıklanan paketin ekonomiye olumlu yansıması asla söz konusu değil. Ekonomi stagflasyona girmiştir. Bir yanda yüksek enflasyon, bir yanda durgunluk. Durgunluğa giren ekonomiyi canlandırma algısı ve çabasıdır. İktidar, zabıta ve müfettiş gönderdiği satıcıyı bu indirimle korumaya almış oluyor. Bu indirim, aracı ve satıcıya yarar” dedi.
Cumhuriyet’ten Nagihan Yılkın’ın haberine göre, Bülbül, “Girdi maliyetlerinde ve enerjide indirim olmadığı sürece tüketiciye olumlu bir yansıması olmaz aksine psikolojik etki ve algı yönetimiyle geçici bir süre talep artışı sağlar bu ise fiyatları tekrar yukarı baskılar. Girdi maliyetlerinin yüzde 85’i ithal ve dövize bağlı. Bu durum ithalatçı ve toptancıya ve büyük marketlere yarar tüketiciye olumlu bir yansıması olmaz” diye konuştu.
Ekonomist Veysel Ulusoy, “Maliye politikasının en önemli araçlarından birisi vergi oranlarıdır. Vergi oranı temel olarak üretimi, istihdamı ve tüketimi değiştirmek için etkin bir şekilde kullanılır. Bu defa temel gıda ürünlerindeki yüzde 8’lik oran yüzde 1’e indiriliyor. Ama bu etkisiz bir politika uygulamasıdır. Nedeni ise çok açık: KDV’nin fiyatın içinde ve enflasyonun yüksek olduğu bir ülkede böyle bir indirim küçücük bir zamma denk gelmektedir. Dolayısıyla etkili olmayacaktır. İkinci nedeni ise zaten ÜFE ile TÜFE arasındaki farkın çok yüksek olması. Üretici ya da satıcı bu farktan dolayı indirim yapmayacaktır” değerlendirmesini yaptı.
Ulusoy, yeni ekonomi paketi ile yastık altı birikimlerinin finansal sisteme kazandırılacağını ifade eden Bakan Nebati’nin açıklamalarını için ise “Devlet bununla ne yapacak? Altın stoku ile dış borç alma yeteceğini mi artıracak?” diye sordu.
Gıda fiyatlarında bir düşüşün olacağını sanmıyorum diyen Ekonomist Oğuz Demir ise şöyle konuştu:
- “Bu açıklanan paket bu zamana kadar sanki enflasyon bir sorun değilmiş davranan hükümetin gıda fiyatlarının ne kadar hızlı bir şekilde arttığının kabul ettiğinin göstergesi. Yüzde 8’den yüzde 1’e inen KDV sadece geçici bir çözüm yani bu kalıcı olarak fiyatların aşağıya gelmesini sağlayacak bir çözüm değil. Vergi arttığı için fiyatlar artmıyor, maliyetler arttığı için fiyatlar artıyor. Dolayısıyla başta elektrik, akaryakıt, doğalgaz olmak üzere bu maliyetleri belirleyen birçok unsurda artış devam ediyor. Yakın bir zaman içerisinde elektrik ve doğalgaz faturasındaki artış üreticinin fiyatlarına yansıyacaktı. Şimdi o indirimden ötürü biraz daha sınırlı yansıyacak. Yoksa gıda fiyatlarında bir düşüşün olacağını sanmıyorum sadece gıda fiyatları bir iki ay içerisinde yüzde 5-7 arasında artacakken şimdi yüzde 1-2 civarında artacak.
- Manşet enflasyonu da düşmeyecek ama enflasyonun artış hızı yavaşlayacak. Dolayısıyla kalıcı ve vatandaş rahatlayacak diyebildiğimiz bir çözüm değil. Cumhurbaşkanının talebi olduğu için fiyat etiketlerine geçici olarak göstermelik bir yansıma olacağını düşünüyorum. Bir iki hafta içerisinde bugünkü fiyatlardan daha yüksek bir yere doğru gideceğini tahmin ediyorum.”