AKP 2002 yılı Kasım ayında iktidar oldu.
2003 yılı Ocak ayında da 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nu çıkardı.
O günden bugüne iki yüze yakın değişiklik yapıldı.
Tartışmalar hala bitmedi ve iktidar bir kez daha kanunu değiştirmek için kolları sıvadı.

Kamu kaynaklarının denetimsizce kullanılmasına yol açan yasanın en çok istismar edilen ve “pazarlık usulü” olarak da bilinen 21. maddesinin son hali şöyle:
Açık ihale usulü̈ veya belli istekliler arasında ihale usulü̈ ile yapılan ihale sonucunda teklif çıkmaması.
Doğal afetler, salgın hastalıklar, can veya mal kaybı tehlikesi gibi ani ve beklenmeyen veya yapım tekniği açısından özellik arz eden veya yapı veya can ve mal güvenliğinin sağlanması açısından ivedilikle yapılması gerekliliği idarece belirlenen hallerde veyahut idare tarafından önceden öngörülemeyen olayların ortaya çıkması üzerine ihalenin ivedi olarak yapılmasının zorunlu olması.
Savunma ve güvenlikle ilgili özel durumların ortaya çıkması üzerine ihalenin ivedi olarak yapılmasının zorunlu olması.
İhalenin, araştırma ve geliştirme sürecine ihtiyaç̧ gösteren ve seri üretime konu olmayan nitelikte olması.
İhale konusu mal veya hizmet alımları ile yapım islerinin özgün nitelikte ve karmaşık olması nedeniyle teknik ve malî özelliklerinin gerekli olan netlikte belirlenememesi.
Ve idarelerin yaklaşık maliyeti (2022’de 728 bin 72 lira) kadar olan mamul mal, malzeme veya hizmet alımları.

Kanun uzun uzun açıklıyor ama bizim vergilerimizle kamu kurumlarını idare edenler acaba buna uyuyor mu?
Çoğunlukla hayır.
Maddenin içeriğindeki “zorunluluklara” uymayarak ihale yapıyorlar.
Böylece başta rekabet olmak üzere, eşitlik ilkesi de hiçe sayılıyor.
Bu durumda da çoğu ihale idarenin “yandaşı” kişi ya da kurumlara gidiyor.
Sonra da “beşli çete” denince kızıyorlar.

Pek çok ihalede idarenin “sığındığı” 21. maddeye iki örnek vererek durumun vahametini bir kez daha vurgulayalım.
İlk örneğimiz Denizli’den.
Denizli Pamukkale Üniversitesi.
İhale numarası 2021/108434.
11 kalem tekstil ürünü ihalesi.
Nedir bu ürünler onları da yazalım.

Alt çarşaf lastikli
Çarşaf 160×240 cm
Kaput bezi 160x240cm
Kumaş yeşil
Nevresim takımı beyaz
Pike beyaz
Sedye örtüsü alezi lastikli acil servis için
Yastık
Yastık koruyucu 50x70cm
Yastık kılıfı 55x 75cm
Yatak koruyucu büyük 90x190cm

İhalenin tarihi: 2 Mart 2021
Usulü: Pazarlık (MD 21 B)
Yaklaşık Maliyeti: 1 milyon 780 bin 262 lira 50 kuruş.
Teslim tarihi: Sözleşme imzalanmasından itibaren 30 (otuz) gün.
Doküman satın alan sayısı: 1
Toplam teklif sayısı: 1
Toplam geçerli teklif sayısı: 1
Sözleşmenin yapılış tarihi: 5 Mart 2021.
Bedeli: 1 milyon 752 bin 700 lira.
Kazanan firma: Turkuaz Tekstil Sanayi ve Ticaret A.Ş.

Görüldüğü gibi, mevcut kanuna göre hazırlanmış, harfi harfine çalışmış bir ihale.
Gerçi ihaleye tek kişi girmiş ve o da yaklaşık maliyetin 27 bin 562 lira altında fiyat vermiş ama olsun, o kadar kusur olur artık.
Asıl önemli olan sıradan bir tekstil ürünü alımı için “Doğal afetler, salgın hastalıklar, can veya mal kaybı tehlikesi gibi ani ve beklenmeyen veya yapım tekniği açısından özellik arz eden veya yapı veya can ve mal güvenliğinin sağlanması açısından ivedilikle yapılması gereken” kısmına sığınmak ne kadar gerekli kısmı.
Onu da anlayacağız meraklanmayın.

Denizli Pamukkale Üniversitesi’nin 2021/108434 numaralı “davetiye usulü” 11 kalem tekstil ürünü alım ihalesini kim kazanmıştı?
Turkuaz Tekstil Sanayi ve Ticaret A.Ş.
Aklınıza “havuz medyası” gelmesin hemen.
Onlarla ilgisi sadece isim belki bir parça da “siyasi” benzerliği.
Turkuaz Tekstil Sanayi ve Ticaret A.Ş.’nin 29 Aralık 2021’de yaptığı genel kuruluna göre üç ortağı var.
Nihat Zeybekçi, Ayşen Zeybekçi ve Atilla Şükrü Zeybekçi.
Nihat Zeybekçi aynı zamanda Yönetim Kurulu Başkanı.

Kimdir Nihat Zeybekçi?
2004’de AKP’den Denizli Belediye Başkanı seçildi.
2009’da da Denizli Belediye Başkanı seçildikten sonra 2011’de milletvekili seçimlerine katılmak için görevinden istifa etti.
26 Aralık 2013’de Ekonomi Bakanlığı görevine atandı.
Ahmet Davutoğlu tarafından kurulan 62. Türkiye Hükümeti’nde tekrar Ekonomi Bakanı olarak yer aldı.
Haziran 2015 Türkiye genel seçimlerinde Denizli milletvekili olarak tekrar meclise girdi. Davutoğlu başkanlığında kurulan Seçim Hükümeti’nde de Ekonomi Bakanı olarak yer aldı. Kasım 2015 Türkiye genel seçimlerinde tekrar meclise girdi.
Ahmet Davutoğlu tarafından kurulan 64. Türkiye Hükümeti’nde Ekonomi Bakanlığı görevini Mustafa Elitaş’a devretti.
Davutoğlu’nun istifa etmesinin ardından Binali Yıldırım tarafından kurulan 65. Türkiye Hükümeti’nde yeniden Ekonomi Bakanı olarak görevlendirildi.
27 Kasım 2018’de Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından İzmir Büyükşehir belediye başkan adayı olarak açıklandı.
31 Mart 2019 tarihinde yapılan yerel seçimlerde Nihat Zeybekçi oyların yüzde 38’ini almasına rağmen İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı seçilemedi.
Artık eski bakan ve eski milletvekili.
Siyasette kimin ne zaman ne olacağı elbette bilinmez ama bildiğimiz şu:
AKP iktidarının önemli isimlerinden Nihat Zeybekçi’nin tekstil firması, Pamukkale Üniversitesi’nin “acil” diyerek yaptığı ihaleye tek başına giriyor ve 1 milyon 752 bin liralık malını devlete satıyor.
Diyeceksiniz ki herşey “yasal” ise sorun ne?
İşte burada şu soruyu sormamız gerekiyor kendimize.
Yasal olan her şey ahlaki midir?
Bütün mesele bu?

Gelelim ikinci örneğimize.
Bu örneğimiz de İzmir’den.
İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi.
İhale numarası 2021/111737.
2 Kısım İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi İnciraltı sağlık ve sanat yerleşkesi imar planı revizyonu.
İhalenin tarihi: 4 Mart 2021.
Usulü: Pazarlık (MD 21 F)
Gerekçesi: İdarelerin yaklaşık maliyeti 4734 sayılı Kanun’un 21’inci maddesinin (f) bendinde belirtilen parasal limite kadar olan mamul mal, malzeme veya hizmet alımları.
Sözleşmeye Esas Kısımlarının Yaklaşık Maliyeti: 118 bin 333 lira 33 kuruş.
Doküman Satın Alan Sayısı: 3
Toplam Geçerli Teklif Sayısı: 2
Sözleşmenin yapılış tarihi: 7 Nisan 2021.
Bedeli: 115 bin lira
Kazanan: Selma Kısa Şehir Planlamacılığı Mühendislik Mimarlık İnşaat Taahhüt Turizm Sanayi Ve Ticaret Limited Şirketi.

Revizyon imar planı yapılması düşünülen alanı anımsamışsınızdır.
Eskide Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi’nin bulunduğu alan.
Taşınma kararı epey bir gürültü yaratmıştı ama dinleyen kim?
Normalde imar planı değişiklikleri ilçe ve büyükşehir belediye meclisleri tarafından yapılır değil mi?
Her zaman değil.
Zaten bu plan da “belediyeler” atlanarak Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından onaylandı.
Hem de bütün “itirazlar” reddedilerek.
Biz konumuza dönelim.
2 Kısım İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi İnciraltı sağlık ve sanat yerleşkesi imar planı revizyonu ihalesini 115 bin liraya kim kazanmıştı?
Selma Kısa Şehir Planlamacılığı Mühendislik Mimarlık İnşaat Taahhüt Turizm Sanayi Ve Ticaret Limited Şirketi.
6 Mart 2013’te kurulan şirketin tek bir kurucusu var.
Şirketin adından da anlaşılacağı üzere Selma Kısa.

Kimdir Selma Kısa?
İktidar partisi AKP’nin Bornova Belediye Meclis Üyesi.
Aynı zamanda da şirket sahibi.
Geçmişin AKP Genel Başkanı ve AKP İzmir Milletvekili, İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi’nin şimdiki Rektörü, Prof. Nükhet Hotar’ın yönettiği kurum ihaleye çıkıyor.
Neye sığınıyor?
İhale Kanunu’nun 21-f maddesine.
İhaleyi kime veriyor?
AKP’li Bornova Belediyesi Meclis Üyesine.
Her şey yasal mı?
Elbette yasal, kimsenin itiraz edemeyeceği şekilde.
İlk örneğimizde yaptığımız gibi şu soruyu sormamız gerekiyor kendimize.
Yasal olan her şey ahlaki midir?
Ya da güncel deyimle soralım.
Bu konularda “nas” ne diyor acaba?