Türk Tabipleri Birliği (TTB), 2020’nin Mart ayı ile 28 Şubat 2022 arası dönemin analizini yapan “Pandemi Sürecinde Türkiye’de Sağlık Çalışanı Ölümlerinin Anlattığı” başlıklı raporunu yayımladı. Raporda salgın nedeniyle 512 sağlık çalışanının yaşamını yitirdiği belirtildi.
Koronavirüsün en çok etkilenen meslek grubunun başında sağlık çalışanları geliyor. Sağlıkçılar canları pahasına pandemiyle en önde mücadele etti. Türk Tabipleri Birliği’nin (TTB) sağlık çalışanlarının Covid-19 nedenli ölümlerini konu alan ikinci yılsonu raporu yayımlandı. Pandemi döneminde sağlık alanındaki çalışma koşullarının ve aşı kararsızlığının sağlık çalışanı ölümlerinde belirleyici olduğunu ortaya koyan rapor, 28 Şubat 2022 tarihine kadarki ölümlerin analizini sunuyor.
Rapora göre 17 Mart 2020 ile 28 Şubat 2022 tarihleri arasından 512 sağlık çalışanı koronavirüs nedeniyle hayatını kaybetti. Sağlık çalışanlarının haklarının ölümlerinden sonra da gasp edildiği kaydedilen raporda “Üzücü olan Türkiye’de sağlık emekçilerinin haklarının ölümlerinden sonra bile gasp edilmesidir. Covid-19’un sağlık çalışanları için meslek hastalığı sayılması ile ilgili TTB’nin önerdiği yasa tasarısı, TBMM’de görüşülmedi” ifadeleri yer aldı.
Ölümler önlenebilirdi
Raporda dikkat çeken bir diğer nokta ise ‘pandeminin ilk üç ayındaki sağlık çalışanı ölüm sayısının sonraki 12 ayda gerçekleşen sağlık çalışanı ölüm sayısından çok düşük olması’ oldu. Konuyla ilgili şu değerlendirme yer aldı: “Bu hiçbir değerlendirme yapılmadığını ve önlem alınmadığını gösteriyor. Pandeminin ilk 3 ayındaki ölümlerin nedenleri iyi irdelenmiş ve bu değerlendirmeye bağlı ek önlemler alınmış olsaydı; ölümlerin tamamının önüne geçilebilirdi. Ayrıca Sağlık Bakanlığı, açıkladığı şekilde 2020 Aralık ayında sağlık çalışanlarını aşılamaya başlayıp, aşı tereddüdünün önüne geçmeye çalışsaydı; 2021 ve 2022 yılında gerçekleşen ölümlerin önemli bir kısmı olmayacaktı. Ölen sağlık çalışanlarının yaş ortalamasının düşük olması, iktidarın sağlık çalışanını yeterince korumadığının bir diğer göstergesi.”
Raporda şu ifadeler yer aldı:
- Türkiye’de, sağlık çalışanlarının yüzde 14,8’ini hekimler, yüzde3’ünü eczacılar, yüzde 24,5’ini hemşire ve ebeler oluşturuyor. Topladığımız verilere göre Covid-19’a bağlı ölümlerin yüzde 34,0’ü hekimlerde, yüzde 13,4’ü eczacılarda ve yüzde 7,3’ü hemşire ve ebelerde olmuştur.
- Türkiye’de hekimlerin yüzde 18,6’sı, diş hekimlerinin yüzde 51,9’u özel sağlık kurumlarında; ancak ölen hekimlerin yüzde 55,2’si, diş hekimlerinin yüzde 86,7’si ve eczacıların yüzde 98,5’i özel sağlık kurumlarında çalışmaktadır.
- Türkiye’deki 174 bin 187 (2020) hekimin 71 bin 933’ü kadın; 102 bin 254’ü erkektir.
- Pandemide ölümlerin büyük çoğunluğunun 65 yaş ve üstünde olduğu ortadayken ölen sağlık çalışanlarının yaş ortalaması 54,6’dır. Bu ortalama yaş hekimlerde 59,8; eczacılarda 65,8; hemşire ve ebelerde 40,7’dir. Ölen 34 yaş ve altındaki sağlık çalışanlarının yüzde 29,2’si; 35-49 yaş arasındakilerin yüzde 40,6’sı işçi statüsünde çalışanlardır. Acil sağlık hizmeti istasyonu çalışanlarından Covid-19’a bağlı nedenlerle hayatını kaybeden 14 kişinin 12’si ambulans şoförü olarak çalışmaktaydı.
- Sağlık çalışanlarında ölüm sayısının, işçi statüsündekiler için 50 yaş ve altında daha fazla olması, pandeminin sınıfsal olduğunun bir göstergesidir. Covid nedeniyle kaybettiğimiz hekimlerin sayısının fazla olması da sağlık hizmetlerinin piyasalaştırılması ve emeğin değersizleştirilmesi ile yakından ilgili olup; bunlar çok yönlü irdelenmelidir.
Raporun tamamı için tıklayınız.