AİHM, Osman Kavala hakkındaki kararını bugün açıklayacak: Türkiye’yi bekleyen yaptırımlar neler?
Peki bu kararın anlamı nedir? AİHM’den “Türkiye, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ni ihlal etmiştir” yönünde bir karar gelmesi halinde neler olacak? Türkiye’yi bekleyen yaptırımlar neler?
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) Büyük Dairesi, Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’nin iş insanı Osman Kavala davasında Türkiye’ye karşı başlattığı ihlal prosedürünü hakkında Ankara’nın kendilerine ilettiği dosya ile ilgili kararını bugün açıklayacak.
Yerel saat ile 11:00’de başlayacak oturum Strazburg’daki İnsan Hakları Binası’nda düzenlenecek.
Avrupa Konseyi’nin icra organı Bakanlar Komitesi, 2 Şubat’ta aldığı bir kararla, AİHM kararlarına rağmen serbest bırakılmayan iş insanı Osman Kavala davasının AİHM’e havale edilmesine dair kararı oyçokluğuyla kabul etmişti.
Böylece Türkiye’ye karşı ihlal prosedürü resmen başlatılmış ve AİHM Türkiye’nin bu yükümlülüğünü yerine getirip getirmediğini inceleme altına almıştı.
17 hâkimden oluşan Büyük Daire, Ankara’nın Kavala hakkında verilen kararın yerine getirilip getirilmediği konusundaki kararını kamuya açık bir şekilde açıklayacak.
Şimdi ne olacak?
Medyascope’da yer alan habere göre, AİHM’den “Türkiye, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ni (AİHS) ihlal etmiştir” yönünde bir karar gelmesi durumunda konunun yeniden Bakanlar Komitesi’nde görüşülmesi bekleniyor.
Komitenin bir kez daha üçte ikilik çoğunluğu sağlaması durumunda, Türkiye’nin kurucusu olduğu Avrupa Konseyi üyeliğinden çıkarılması, oy hakkının askıya alınması ve Avrupa Konseyi’nde bulunan üst düzey görevlere Türkiye’den personel atanmaması gibi yaptırımlar uygulayabilecek.
Tek örnek Azerbaycan
Avrupa Konseyi’nin siyasi karar merci olarak bilinen Bakanlar Komitesi, 30 Kasım ve 2 Aralık 2021 tarihleri arasında Fransa’nın Strazburg kentinde bir araya gelmiş ve Türkiye için ihlal sürecinin başlatılması kararını almıştı. Böylece Türkiye, Azerbaycan’dan sonra hakkında ihlal prosedürü başlatılması kararı alınan ikinci ülke olmuştu.
Azerbaycan’da bir muhalefet partisinin kurucusu olarak bilinen ve kendi internet sitesi üzerinden iktidara muhalif yazılar paylaşan Ilgar Mammadov, kamu düzenini bozma ve güvenlik güçlerine karşı direnme suçlarından ötürü tutuklandı. Bunun üzerine AİHM, 2014 yılında, Azerbaycan’ın Mammadov’u serbest bırakması yönünde bir karar verdi fakat Bakü bu kararı hayata geçirmedi.
Bakü’nün Mammadov’u serbest bırakmamasının ardından Bakanlar Komitesi, AİHM’e başvuruda bulundu ve AİHM de Azerbaycan’ın Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ni ihlal ettiğine yönelik kararını açıkladı. Bakü ile Strazburg arasındaki süreç altı yıl sürdü ve Azerbaycan, Mammadov’u 2018 yılında şartlı tahliye etti. 2019 yılında Azerbaycan Yüksek Mahkemesi’nin Mammadov’u tamamen serbest bırakacak bir adım atmasının ardından Bakanlar Komitesi, Azerbaycan dosyasını 2020 yılında rafa kaldırdı.
Ne olmuştu?
Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, 30 Kasım 2021’de başlayan ve üç gün süren toplantısında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) “Osman Kavala tahliye edilmeli” kararını yerine getirmeyen Türkiye için ihlal prosedürünü başlatma kararı aldı ve Kavala’nın davasıyla ilgili Türkiye’den 19 Ocak’a dek görüş bildirmesini istedi.
İş insanı Osman Kavala’nın tek tutuklu sanık olduğu Gezi ve Çarşı davalarının duruşması 17 Ocak’ta İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü ve mahkeme heyeti, Kavala’nın tutukluluk halinin devamına oyçokluğu ile karar verdi. Akabinde Ankara, Kavala’nın tutukluluğuna dair resmi görüşün 20 Ocak’ta Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’ne gönderildiğini duyurdu.
Kavala, 25 Nisan’da görülen Gezi davasında Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 312. maddesi uyarınca “cebir ve şiddet kullanarak Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti’ni ortadan kaldırmaya teşebbüs” suçlamasıyla ağırlaştırılmış müebbet hapis ile cezalandırıldı.
Osman Kavala bin 711 gündür tutuklu.
