Türkiye ve Suriye arasındaki diyalog gündemi devam ederken yandaş Türkiye Gazetesi de Şam’a yönelik haber dizisine devam ediyor. Gazetede yer alan, “Esad’dan beş talep” başlıklı yazıda, Şam’ın öncelikli olarak İdlib, Cilvegözü Sınır Kapısı ile Kesep gümrüğünün devrini talep ettiği ifade edildi.

Suriye’de 2011’den bu yana devam iç savaş ve Türkiye ile kötüleşen ilişkiler sonrasında 5 Ağustos’ta Soçi’de gerçekleşen görüşmeyle Ankara ve Şam hattında diyalog iddiaları gündeme gelmeye başladı. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasında Rusya’nın Soçi kentinde yapılan 5 Ağustos tarihli görüşme sonrası yandaş medyada yer alan, “Erdoğan ve Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad görüşecek” iddiaları ardından, diyaloğa yönelik haberler devam ederken, AKP kanadından da dikkat çeken bir açıklama gelmişti. AKP Genel Başkan Yardımcısı Hayati Yazıcı, “Şam ile ilişkiler direkt hale gelebilir, seviyesi de yükselebilir” ifadelerini kullanmıştı.

Türkiye gazetesinden Yılmaz Bilgen’in bugünkü haberinde, “Türkiye ile 11 yıl sonra komşu olmak isteyen Şam, öncelikli olarak İdlib, Cilvegözü Sınır Kapısı ile Kesep Gümrüğünün devrini talep ediyor. Ankara ise terör örgütü PKK/YPG bölgelerinin tamamen temizlenmesi ve geri dönüş için güvence istiyor” denildi.

“Esad cephesinin öncelikli istekleri belli olmaya başladı”

Suriye’nin taleplerinin anlatıldığı, “Esad’dan beş talep” başlıklı yazıda, “Şam-Ankara görüşmelerinde Beşar Esad cephesinin öncelikli istekleri de belli olmaya başladı. İdlib’i isteyen Baas rejimi, Reyhanlı-Cilvegözü Sınır Kapısı ile birlikte Kesep Gümrüğünün de devrini talep ediyor. Türkiye ile 11 yıl sonra yeniden komşu olmak isteyen Esad yönetimi, Cilvegözü-Şam arasında ticari koridor ve Suriye’nin doğusunda Deir el-Zor-Haseke şehirleri ile Halep-Lazkiye hattındaki ulaşım koridorunda (M 4) tam kontrol şartını öne sürdü. Şam’ın bir başka talebi ise Avrupa ve ABD’nin Esad ailesi rejimini destekleyen bürokrat, işadamı ve şirketlere dönük yaptırımları konusunda Türkiye’nin destek vermesi” denildi.

Ankara’nın talepleri

Haberde Ankara’nın Şam’dan istediklerine yer veren Bilgen, yazısına şöyle devam etti: “Türk heyeti Şam’ın taleplerine karşı terör örgütü PKK/YPG bölgelerinin tamamen temizlenmesini istedi. Türkiye ayrıca sınırda terör tehdidinin tamamen ortadan kaldırılması, muhalefet ve Şam arasında siyasi, askeri entegrasyon süreçlerinin sağlıklı bir biçimde tamamlanması ile birlikte mültecilerin güvenli dönüşü ve yerleşim sonrası uygulamaları görmek istiyor. Ankara ilk aşamada Humus, Şam ve Halep’in güvenli ve onurlu dönüşler için pilot bölge olması ve daha sonra bu çerçevenin genişletilmesini talep ediyor.”

Suriye yönetiminin, Türkiye’nin terör ve Suriye petrollerinin merkezi yönetime devrine dönük işbirliği teklifine ek olarak baraj, otoyollar, elektrik, eğitim kurumları, su, ziraat gibi alanlarda da desteğin sürmesini istediğinin yazıldığı haberde, “Esad rejimi, Halep, Humus, Şam kırsalı, Hama, Dera ve Deir el-Zor dâhil savaşın ilk dönemi kontrolü kaybedip sonra yeniden ele geçirdiği bölgelerde hiçbir alt yapı ve imar çalışması gerçekleştiremedi. Suriye yönetimi, Türkiye’nin terör ve Suriye petrollerinin merkezi yönetime devrine dönük işbirliği teklifine ek olarak baraj, otoyollar, elektrik, eğitim kurumları, su, ziraat gibi alanlarda da desteğin sürmesini istiyor. Rejim ayrıca mültecilerin dönüşü ve sonrasına dönük Rus-İran-Türkiye üçlüsünün kararlarına saygı duyacağını deklare etti” denildi.

Adana mutabakatı

Adana Mutabakatı baz alınarak Ankara ile yeni ve çok daha ileri düzeyde bir sınır anlaşması yapılmasının konuşulduğu ifade edilen haberde, “Baas iktidarı ve Rusya’nın Türkiye’den İdlib konusunda açık destek talebi de var. Buna karşılık Adana Mutabakatı baz alınarak Ankara ile yeni ve çok daha ileri düzeyde bir sınır anlaşması yapılması da masada konuşulan konular arasında. Suriye’nin savaş dönemi ile birlikte askıya alınan Arap Birliği, İslam İşbirliği Teşkilatı ve benzer uluslararası kurum ve kuruluşlara yeniden kabulü konusunda Türkiye’den istenen destekte görüşme maddeleri arasında yer alıyor. Türkiye bu görüşmelerde Cenevre süreci, demokratik anayasa, özgür seçimlerin yapılması ve cezaevlerinde bulunan siyasi mahkûmların ve özellikle kadın, çocuk, yaşlı ve sağlık durumu kötü olanların bir an önce bırakılması ısrarını sürdürüyor” ifadeleri kullanıldı.