Üç avukat ve iki yurttaş, bünyesinde 900 tondan fazla asbest olduğu uzmanlarca belirlenen NAe São Paulo savaş gemisinin söküm için Aliağa’ya getirilmesini Amerika İnsan Hakları Mahkemesi’ne (Inter-American Court of Human Rights) taşıdı. Avukatlar, “İzmir, asbestli gemiyi istemiyor. Hukuk bu gerçeği görmek zorundadır. Bu haykırışı, Amerika İnsan Hakları Mahkemesi de duymalıdır” dedi.

Brezilya donanmasına ait NAe São Paulo savaş gemisinin İzmir Aliağa’ya getirilip sökülecek olması, duyarlı yurttaşları, çevrecileri ve hukukçuları ayağa kaldırmış, geminin durdurulması için pek çok girişimde bulunmuştu.

İzmirli avukatlar Senih Özay, Murat Fatih Ülkü, Hilal Elbüken ile Uğur Doğan ve Eda Nur Başpınar adlı yurttaşlar, somut bir adım atarak konuyu hukuk zeminine taşıdı. Üç avukat ve iki yurttaş, Amerikan İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 44. maddesi gereğince, Amerikan İnsan Hakları Sözleşmesi’ne taraf Brezilya Devleti’nin sözleşmedeki hakları ihlal eden işlem ve eylemleri nedeniyle, Amerika İnsan Hakları Mahkemesi’ne başvurdu.

Av. Senih Özay, “Türkiye, Ege, İzmir, Aliağa asbestli gemiyi istemiyor; Türkiye’nin çöplerin, atıkların, hurdaların, zehirli gemilerin sökümünün yapıldığı söküm merkezlerinin ülkesi olmasını istemiyor. İktidar; çöp, plastik atık, hurda, asbest, zehir seviciliğini, Türkiye’yi ucuz ve denetimsiz işgücü kaynağı olarak vahşi kapitalizmin isteklerine sunmayı bırakmalıdır. O bırakmıyorsa, işte hukuk böyle günler için vardır” dedi.

Özay, şöyle devam etti: “Bizler üç avukat, vatandaş Uğur Doğan ve Eda Nur Başpınar olarak, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesine dayalı Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin ikizi olan Amerika Kıtası SAN Jose Paktı’na dayalı Kosta Rika Amerika Kıtası İnsan Hakları Mahkemesi’ne Brezilya’yı şikayet etme kararı aldık. Dilekçemizi yazdık ve hukuk hamlelerini yaptık” dedi. Av. Murat Fatih Ülkü de, “İzmir, Aliağa halkı asbestli gemiyi istemiyor. Hukuk bu gerçeği görmek zorundadır. Bu haykırışı, sanırız Türkiye’den yapılan ilk başvuruda Amerika İnsan Hakları Mahkemesi de duymalıdır.”

“İzmir halkı asbestli gemiyi istemiyor”

Konuya ilişkin basın açıklamasında şöyle denildi:

• Konu ile ilgili tüm uzmanların, Türkiye Solunum Araştırmaları Derneği (TÜSAD)’nin, Türk Toraks Derneği’nin (TTD) işaret ettiği üzere, bilimsel olarak kanser yapıcılığı belirlenmiş asbest içeren hurda bir geminin, tüm tehlikelerine rağmen Aliağa’da sökülmesi, AKP iktidarı ne kadar “ekonomi”, “para”, “döviz” diyerek makyajlamaya çalışsa da kabul edilemez.
• NAe São Paulo’nun ikizi Clemenceau’nun, Fransa’dan Hindistan’a sökülmek üzere yola çıkarılmasını, protestolar ve girişimler sonrasında Hindistan ve Fransa mahkemeleri ile otoritelerinin vermiş olduğu kararlar doğrultusunda Süveyş Kanalı’ndan geri çevrilmesini ve Fransız sularına dönmesini, ardından İngiltere’de bir tersanede sökülmesini anımsadıkça, Türkiye’ye, Ege’ye, İzmir’e reva görüleni kabul etmeyeceğimizi haykırıyoruz.
• NAe São Paulo’nun kendi ülkesi Brezilya’da gemi söküm ihalesinin iptali için açılan davada verilen “bulunduğu yerden ayrılmasının engellenmesi” yönündeki ihtiyati tedbir kararından kaçarak, ülkemize gelmekte olduğunun bir kez daha altını çiziyoruz.
• Çevre ve Şehircilik Bakanı Kurum’un NAe São Paulo’daki asbest miktarının 9 ton olduğunu ifade etmesine karşın; NAe São Paulo’nun ikizi olarak tanımlanan (yani bire bir aynı şekilde yapılmış olan) Clemenceau adlı uçak gemisinin söküm öncesi hazırlanan raporunda gemide 760 ton asbest bulunduğunun belirtilmesi, konu ile ilgili uzmanların NAe São Paulo’da en az 900 ton asbest olduğunu belirtmeleri, karşı karşıya olduğumuz tehlikenin boyutları konusunda dudaklarımızı uçuklatıyor.
•  Tüm bu gerçekleri öğrenen, bilen, sindirmeye çalışan Aliağa, İzmir halkı; İzmir sivil toplumu asbestli gemiyi istemiyor. İzmir Büyükşehir Belediyesi, İzmir Barosu, TMMOB, yerel çevre örgüt, insiyatif ve dayanışmaları tepkilerini dile getiriyorlar. Hukuksal, toplumsal ve siyasal bir mücadeleye hazırlanıyorlar.
• Biz de, İzmir’de avukatlık yapan yurttaşlar olarak, Anayasa’ya, Çevre Kanunu’na, uluslararası sözleşmelere aykırı, NAe São Paulo adındaki asbestli geminin Türkiye’ye gelip sökülmesinin engellenmesi için ulusal ve uluslararası hukuktaki girişimlerimizi başlatıyoruz.
• Türkiye’den yapılan ilk başvuru olduğunu düşündüğümüz başvurumuzla  Amerika İnsan Hakları Mahkemesi’ne başvuruyor; böylece asbestli geminin Türkiye’ye, İzmir’e, Aliağa’ya girmesinin engellenmesini talep ediyoruz.
•  Bir daha haykırıyoruz, Türkiye, Ege, İzmir, Aliağa asbestli gemiyi istemiyor; Türkiye’nin çöplerin, atıkların, hurdaların, zehirli gemilerin sökümünün yapıldığı söküm merkezlerinin ülkesi olmasını istemiyor. AKP iktidarı, çöp, plastik atık, hurda, asbest, zehir seviciliğini, Türkiye’yi ucuz ve denetimsiz işgücü kaynağı olarak vahşi kapitalizmin isteklerine sunmayı bırakmalıdır. O bırakmıyorsa, işte hukuk böyle günler için vardır.

Öte yandan Özay, İzmir Barosu’nun ve İzmir Tabip Odası’nın da bugün bir dava hazırlığı içerisinde olduğunu dile getirdi.

(Haber Fotoğrafı: Güven Güneş / Yenigün) 

• Uzmanından kritik açıklama: İzmir’e asbest bombası geliyor

• İtirazlar işe yaramadı: Asbestli uçak gemisi söküm için Türkiye’ye geliyor

• İzmir Yaşam Alanları: NAe São Paulo’yu kim kullandıysa o söksün, Türkiye nükleer çöplük değil!

• Asbest tehdidindeki Aliağa’da korkutan gelişme: Ölümlerin yüzde 70’i kanserden