AKP’ye yakınlığıyla bilinen Cengiz Holding’e ait Truva Bakır Maden İşletmeleri, Kaz Dağları’nda yeni bir kıyıma hazırlanıyor. Şirket, yürütmesi durdurulan ÇED raporunu yeniden şekillendirerek Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na başvurdu. Başvuru önceki gün bakanlığın toplantısında değerlendirildi.

Kaz Dağları’nın yüzde 79’u madene karşı yok olma tehlikesi altındayken, muhalefetin beşli çete diye adlandırdığı isimler arasında yer alan Mehmet Cengiz’e ait Truva Bakır Maden İşletmeleri’nin, Kaz Dağları’ndaki projesi daha önce mahkeme tarafından engellendiği için şirket yeni bir süreç başlattı.

Cumhuriyet’ten Şeyda Öztürk’ün haberine göre Çanakkale Halilağa köyünde Cengiz Holding’in bakır madeni çalışmasına, geçen aylarda TEMA Vakfı gibi altı kurumsal, 81 bireysel olmak üzere 87 davacı tarafından açılan dava açtı. Bölgede bilirkişi keşfi yapıldı ve heyetin “Söz konusu alanda yapılacak projenin doğal ve kültürel varlıklar üzerinde geri dönüşsüz tahribata neden olacaktır ve Çevresel Etki Değerlendirilmesi (ÇED) Olumlu kararı hukuka aykırıdır” raporu üzerine Çanakkale 1. İdare Mahkemesi 17 Haziran’da projenin telafisi imkansız zararlara yol açacağı gerekçesiyle itiraz hakkı kapalı olarak yürütme durduruldu.

Bunun üzerine, yeni başvuru yapan şirket, yürütmesi durdurulan ÇED raporunu yeniden şekillendirerek eksiklikleri giderdiğini iddia etti. Şirketin ÇED süreci Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığına yaptığı başvuruyla önceki gün resmi olarak başladı. Bakanlıkta yapılan İnceleme Değerlendirme Komisyonu (İDK) toplantısında ÇED raporu değerlendirildi.

“Büyük bir direniş gerekiyor”

Toplantıya TEMA Vakfı, ekoloji birlikleri ve CHP Milletvekili Özgür Ceylan’ın yanı sıra bölge sakinleri de katıldı. Toplantıyı takip eden ekoloji mücadelecisi Aykut Alyanak, “Komisyonda sunulan ÇED raporu, birçok felaketi gizleyeme çalışır boyuttaydı. Soğukkanlılıkla 300 bin küsür ağaç kesileceğini ama daha fazlasının rehabilitasyon sonucunda dikileceğini söylediler. Bölgenin eskisinden daha iyi olacağını, hatta su kaynaklarına zarar verilmeyeceğini dile getirdiler. Gerçekçi olmayan, göz boyayıcı konuşmaydı” dedi.

Benzer ÇED raporuna mahkemenin yürütmeyi durdurma kararı verdiğini hatırlatan Alyanak, “Madencilere verilen destek ve kanunlar ringin dışına atılmış bütün madenleri ringe geri sokuyor. Daha önce Kirazlı’da yaşanan direnişten daha büyüğü burası için gerekiyor. Tahribat yaratılacak alan daha büyük” diye konuştu.

Toplantıda savunmalarını yaptıklarını dile getiren Alyanak, “Bizim isteğimiz projenin tamamen kaldırılması yönünde. Bundan sonra komisyonun görüşlerini bekleyeceğiz” ifadelerini kullandı. Mevzuata göre, kararın 10 iş günü içerisinde çıkması öngörülüyor.

Kaz Dağları’nın çilesi bitmiyor

Kanadalı Alamos Gold şirketi ve alt firması olan Doğu Biga Madencilik’in Kirazlı’daki altın arama faaliyetleri 2019 yılında binlerce insanın itirazıyla gündeme geldi. Firmanın çalışmaları açılan davalar sonucunda 2021’de iptal edildi. Ancak, Türkiye Ormancılar Derneği’nin verilerine göre 350 bin ağaç kesildi. Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakan Yardımcısı Prof. Şeref Kalaycı ise Kanadalı Alamos firmasının Kaz Dağları’nda beş yılda kademe halinde keseceği ağacı bir anda kesildiğini ve doğanın “dımdızlak” bırakıldığını söyledi.

Yine Kaz Dağları’ndaki Bayramiç ilçesindeki Kuşçayır köyünde Ciner iştiraki olan Park Teknik Elektrik Madencilik Turizm San. Tic. A.Ş.’nin kuvars ocağı projesinin 22 Eylül’de ÇED süreci başladı. Proje, 20 yıl olarak planlandı ve 23.98 hektarlık alanda etkili olacak. ÇED raporuna göre, bu kapsamda yılda 130 bin ton malzeme çıkartılması öngörülüyor. Ayvacık ilçesindeki Arıklı köyünde ise Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü’nün 25 Haziran’da toryun-urayum için sondaj çalışmaları başladı.