Valiliğin ‘kamu düzeni’ gerekçesiyle Maraş Katliamı anmasına izin vermemesine rağmen Alevi kurumlarının çağrısıyla katliamın başladığı Yörük Selim Mahallesi’ne yürüyüş gerçekleştirildi.

Maraş Katliamı’nın 44. yıl dönümü nedeniyle yaşamını yitirenleri anmak ve katliamda rol alanların açığa çıkarılması için bir araya gelen Alevi kurumları, yüzlerce yurttaşla katliamın başladığı Yörük Selim Mahallesi’ne yürüdü.

Alevi Bektaşi Federasyonu (ABF), Pir Sultan Abdal Kültür Derneği (PSAKD), Alevi Dernekleri Federasyonu (ADFE), Hacı Bektaş Veli Anadolu Kültür Vakfı (HBVAVK), Alevi Kültür Dernekleri (AKD), Alevi Vakıflar Federasyonu (AVF), Demokratik Alevi Dernekleri (DAD) ve Avrupa Alevi Birlikleri Konfederasyonu (AABK) katledilenleri anmak için Maraş’ta bir araya geldi. Anmaya, Halkların Demokratik Partisi (HDP) Antep Milletvekili Mahmut Toğrul, parti temsilcileri, Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Milletvekili Orhan Sarıbal ve parti temsilcileri de katıldı.

Mezopotamya Ajansı’nın aktardığına göre yürüyüşün ardından katliamın gerçekleştiği Yörük Selim Mahallesi’ne ulaşılmasının ardından Erenler Cemevi önünde yüzlerce kişi, katliamda yaşamını yitirenlerin anısına saygı duruşunda bulundu. Anmanın açılış gülbengini Alevi Bektaşi Federasyonu İnanç Kurulu Başkanı Hasan Kılavuz okudu. Ardından hayatını kaybedenlerin anısına karanfiller bırakıldı.

“Acılar yok sayılırsa bitmez”

Maraş Erenler Kültür Derneği Müslüm İbili de, anma Komitesi adına ortak açıklamayı okudu. İbili, “Katliamlarla yüzleşilmedi. Hesabı sorulmadı. Acılar yok sayılırsa bitmez. Katliamda kaç kişi öldü bilmiyoruz bile. Devlet belgeleri açılmalı. Burada Aleviler katledildi, kalanlar sürgün edildi. Bu acıları bir daha yaşamamak için bugün buradayız. Zulümler karşısında yolumuzdan dönmedik dönmeyeceğiz de. Birlik beraberlik sevgi barış huzur getirelim. Dayanışmayı büyütelim.”

Konuşmasında Alevilerin cem evleri düzenlemesiyle ilgili düşüncesinin dikkate alınmadığına da değinen, “Arif Özzeybek isimli kişinin çalışmasıyla bir torba yasa çıkarıldı. Rızalığımız alınmadı. Cemevleri bizim ibadethanemizdir. Zorunlu din dersleri kaldırılsın. Hala Aleviler ayrımcılığa uğruyor. Bir öğretmen nefret söylemlerinde bulundu. Görevden alınmadı, başka okula gönderildi. Meclis önünde bariyerleri yıktık. Direnenlere selam olsun. Din ve dil üzerinden siyaset yapılmaz. 44 yıl önce hakka yürüyen canlarımızı bir kez daha saygıyla anıyoruz” diye konuştu.

“Asla diz çökmeyeceğiz”

AABF Genel Başkanı Hüseyin Mat, acılarının hesabı sorulana kadar dinmeyeceğini dile getirdi. Almanya’da Alevilerin kamu tüzel kişiliği kazandığına işaret eden Mat, şunları söyledi:

“Kiliseler hangi haklara sahipse biz de aynı haklara sahibiz. Alevileri katletmekle bitirebildiniz mi? Hayır, başka bir coğrafyada zuhur etti. Taleplerimizi tekrarlıyoruz yine. Biz inatçıyız, vazgeçmeyeceğiz. Maraş’ın, Dersim’in, Çorum’un hesabını verselerdi, bugün bu noktada olmazdık. Almanya’da yine bir cemevimizin kapısına çarpı attılar. Dün Fransa’da bir katliam yaşandı. Biz herkes için eşitlik ve özgürlük istiyoruz. Asla teslim alamayacaksınız. Aleviler asla geri adım atmaz. Yarın Yenikapı’da buluşacağız.”

“Burada hala Kürtler, Aleviler yerinden edilmeye çalışılıyor”

HDP Milletvekili Mahmut Toğrul, 44 yıl önce bir darbenin alt yapısını oluşturmak için katliam yapıldığını belirterek, “Yüzleşme sağlanamadığı için bugün hala katliamlar devam ediyor. Burada halen Kürtler, Aleviler yerinden edilmeye çalışılıyor. Pazarcık’ta tarım alanları yok ediliyor, Maraş’ın çöpü oraya dökülüyor, çimento fabrikası kuruluyor. Bunlar tesadüf değil. Bunlar göç ettirmek için yapılıyor. Dün Fransa’da yaşamını yitirenleri de anmak istiyorum. Hepimiz, kendimiz olarak bu topraklarda yaşamak istiyoruz. Ancak birileri hala bunları kabul etmiyor. Utanmadan inancımızı tarif etmeye çalışıyor. Devletin Aleviliği öğretmesine ihtiyacımız yok. Alevilik kültür değil, inançtır. İnancımızı inkar edip torba yasa içerisine koydular. Biz Aleviler kimsenin inancına karışmadık. Kimse de bize karışmasın. Rızalığımızı almadan yasa yaptılar. Hala kapılarımız işaretleniyor. Eşit, adil, özgür bir toplum istiyoruz. Sahipsiz değiliz, örgütlü bir yapıdayız. Yan yana gelip Hüseyin’i duruşu sergilemeliyiz” ifadelerini kullandı.

“Maraş’ın belgelerini açıklayın”

CHP Milletvekili Orhan Sarıbal ise “Unutalım istiyorlar. Ama acımızı derinleştiriyorlar. Bugün bu yasakları koyanların vicdanı yoktur. İnsanlık çökmüş demektir. Biz ısrarla barış, özgürlük olsun katliamlar yaşanmasın istiyoruz. İnsanlık katledildi burada. Bir çürümüşlük var. İktidar korkuyor. Yan yana gelmemizi istemiyor. Maraş’ın bütün belgelerini açıklayın. O günün siyasileri MİT, CİA kimler var o katliamın içinde ortaya çıksın. Hala insanlar bugün cenazelerine ulaşabilmiş değil. Yan yana gelirsek her şeyi çözeriz. Eşit yurttaşlığı birlikte getireceğiz. Organize kötülüğe karşı dayanışmaya ihtiyacımız var” dedi.

Anma programının ardından Pazarcık ilçesine bağlı Yolboyu Köyü mezarlığı ziyaret edilerek, katliam sırasında hayatını kaybedenler anıldı.

Maraş katliamı

19- 26 Aralık 1978’de ülkücüler tarafından Türkiye’de yükselen sol hareketin önemli unsurlarından biri olan Alevi yurttaşlara yönelik düzenlenen katliamda, resmi verilere göre olaylar sırasında 120 insan öldürüldü.

Çoğunlukla sağ ve aşırı sağ görüşlü toplam 804 kişi hakkında dava açıldı. Sıkıyönetim mahkemelerinde açılan davalar 1991 yılına kadar sürdü. Sanıklardan 29’u idam, 7’si müebbet, 321’i de 1 ila 24 yıl arasında hapis cezalarına çarptırıldı.

İdam ve müebbet dışında hapse mahkum edilenlere 1/6 oranında indirim uygulanarak cezalar azaltıldı. Sıkı yönetim mahkemesinin idam kararları da Yargıtay tarafından bozuldu.